Założenia przedsięwzięcia przedstawił w Katowicach lider Ruchu Autonomii Śląska (RAŚ) Jerzy Gorzelik. Jak zanaczył, to wspólne działanie Rady Górnośląskiej zrzeszającej 11 śląskich organizacji i stowarzyszeń. Akcję wspierają również politycy – senator Kazimierz Kutz oraz posłowie Marek Plura z PO i Piotr Chmielowski z SLD.

Istotą projektu nowelizacji ustawy jest dopisanie do obecnej listy czterech mniejszości etnicznych – karaimskiej, łemkowskiej, romskiej i tatarskiej – mniejszość śląską. Przygotowania do akcji zbierania podpisów mają potrwać ok. trzech miesięcy. Inicjatorzy przedsięwzięcia chcieliby dostarczyć do Sejmu projekt nowelizacji ustawy wraz z podpisami jeszcze w tym półroczu.

– Jeżeli uda się zebrać te podpisy i złożyć ten wniosek, naszą wspólną troską powinno być wyegzekwowanie od polityków startujących w wyborach poważnego traktowania spraw śląskich – mówił Gorzelik.

Postulat stworzenia obywatelskiego projektu ustawy przyznającej Ślązakom status mniejszości etnicznej wysunął w grudniu ub. roku poseł Marek Plura. Wcześniej Sąd Najwyższy orzekł, że Stowarzyszenie Osób Narodowości Śląskiej nie powinno być zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym pod taką nazwą, ponieważ Ślązaków nie można uznać za odrębny naród.

"Szanując przekonanie części Ślązaków o ich pewnej odrębności, wynikającej z kultury i regionalnej gwary, nie można jednak zaakceptować sugestii, iż tworzy się naród śląski, bądź już istnieje – w liczbie kilkuset tysięcy osób, którzy zadeklarowali taką przynależność w spisie powszechnym" – brzmiał komunikat SN.

Krótko po publikacji tego orzeczenia RAŚ ogłosił projekt pod hasłem "13 stycznia zaczniesz zmieniać Śląsk". Na stronie internetowej 13stycznia.pl zbierano deklaracje potencjalnych wolontariuszy. Jak mówił w poniedziałek Gorzelik, dotąd zgłosiło się ich ok. 2 tys. Wraz z kolejnymi chętnymi, których nabór będzie jeszcze trwał, mają oni zostać włączeni w akcję zbierania podpisów pod projektem nowelizacji ustawy.

Wprowadzona w życie w 2005 r. ustawa o mniejszościach narodowych i etnicznych oraz o języku regionalnym rozróżnia mniejszość narodową od etnicznej poprzez kryterium utożsamiania się z narodem zorganizowanym we własnym państwie.

Bardzo krytycznie odniósł się do tej sprawy publicysta Piotr Semka, który skomentował tę informację w rozmowie z portalem telewizjarepublika.pl. Jego zdaniem, „RAŚ obrał "metodę małych kroków". - Teraz chcą wpisania do mniejszości etnicznych, ale ich głównym celem jest osiągnięcie statusu mniejszości narodowej – ocenił. Dodał, że jeżeli osiągną jedno, będą chcieli pójść dalej - stwierdził.  - A Ślązacy nie są osobnym narodem – skwitował Semka.

Publicysta podkreślił, że jeżeli RAŚ nie osiągnie teraz tego co chce, to będzie odwoływał się do RE. - Nie będzie końca rozmaitym pozwom wobec państwa polskiego – powiedział.

Semka zwrócił uwagę, że RAŚ nie wypowiada się na temat autonomii, ale jednocześnie "zrzuca maskę i występuje z otwartym sztandarem w tej sprawie".