W podpisanej w piątek ustawie wyrażona jest zgoda parlamentu na dokonanie przez prezydenta ratyfikacji decyzji Rady z 14 grudnia 2020 r. w sprawie systemu zasobów własnych Unii Europejskiej. Ustawa została już opublikowana w Dzienniku Ustaw. Wejdzie w życie w sobotę.

Sejm uchwalił ustawę 4 maja, w czwartek poparł ją Senat. KO i PSL proponowały poprawkę zakładającą wprowadzenie do ustawy preambuły mówiącej m.in. o sposobie wydatkowania środków z Funduszu Odbudowy. Poprawka nie została jednak przyjęta z powodu tego, że senator KO Aleksander Pociej zagłosował przeciw, a inny senator KO Leszek Czarnobaj nie wziął udziału w głosowaniu. Obaj przeprosili za wpadkę przy tym głosowaniu.

Szef prezydenckiego Biura Polityki Międzynarodowej Krzysztof Szczerski powiedział, że Andrzej Duda jest gotowy do ratyfikacji bez zbędnej zwłoki. Zwrócił jednocześnie uwagę, że potrzebne są tutaj dwa podpisy prezydenta: pod samą ustawą ratyfikacyjną, która musi wejść w życie, i dopiero następnie może nastąpić ratyfikacja decyzji Rady Europejskiej o ustanowieniu nowego mechanizmu finansowego.

Ceremonia w Pałacu Prezydenckim

Rzecznik prezydenta Błażej Spychalski powiedział, że w poniedziałek przed południem w Pałacu Prezydenckim odbędzie się ceremonia, w czasie której prezydent Duda podejmie decyzję w sprawie ratyfikacji decyzji dotyczącej systemu zasobów własnych Unii.

Ratyfikacja tej decyzji przez wszystkie państwa członkowskie UE jest konieczna, aby m.in. uruchomiony został Fundusz Odbudowy.

Kancelaria Prezydenta podkreśliła w komunikacie, że decyzja jest ostatnim elementem niezbędnym do zamknięcia prac nad wszystkimi komponentami Wieloletnich Ram Finansowych UE na lata 2021-2027.

Jej celem jest uregulowanie nowego systemu pozyskiwania zasobów do budżetu Unii Europejskiej, uwzględniającego zarówno postulowaną od pewnego czasu potrzebę reformy sposobu określenia źródeł zasobów własnych UE, jak i, przede wszystkim, konieczność stworzenia nadzwyczajnego i tymczasowego mechanizmu umożliwiającego wspieranie gospodarek państw członkowskich UE dotkniętych pandemią COVID-19.

- Kluczowe w powyższym kontekście są postanowienia Decyzji dotyczące pozyskiwania źródeł finansowania dla przewidzianego w niej Instrumentu Unii Europejskiej na rzecz Odbudowy - podkreśliła Kancelaria Prezydenta.

✅ Prezydent @AndrzejDuda podpisał ustawę ws. ratyfikacji decyzji dotyczącej systemu zasobów własnych Unii Europejskiej. Uroczystość ratyfikacji odbędzie się w poniedziałek w Pałacu Prezydenckim.https://t.co/kA9sLU2bIT

— Kancelaria Prezydenta (@prezydentpl) May 28, 2021

Instrument ten został następnie utworzony na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE z dnia 12 lutego 2021 r. ustanawiającego Instrument na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności.

Na tej podstawie Komisji Europejska zostanie upoważniona do zaciągnięcia w imieniu Unii pożyczek na rynkach kapitałowych do wysokości 750 mld euro, z których maksymalnie 360 mld euro pożyczonych środków finansowych będzie mogło być wykorzystane na udzielanie pożyczek oraz maksymalnie 390 mld euro pożyczonych środków finansowych będzie mogło być wykorzystane na wydatki (bezzwrotne wsparcie dla państw) w ramach Instrumentu Unii Europejskiej na rzecz Odbudowy.

- W okresie 2021–2027 Polska ma szansę uzyskać środki w kwocie ok. 125 mld euro, natomiast wpłata składki do budżetu UE za cały ten okres szacowana jest łącznie na ok. 45 mld euro, co stawia Rzeczpospolitą w pozycji głównego beneficjenta netto tego Instrumentu - podkreśliła Kancelaria Prezydenta.

Jak zaznaczono w komunikacie, wejście w życie decyzji będzie miało miejsce po zakończeniu procesu jej ratyfikacji przez wszystkie państwa członkowskie UE, ale po spełnieniu tego warunku jej postanowienia będą mogły być stosowane z mocą wsteczną od dnia 1 stycznia 2021 r.

Fundusz Odbudowy w państwach unijnych

Szefowa KE Ursula von der Leyen poinformowała w piątek, że wszystkie państwa unijne dały zielone światło na finansowanie Funduszu Odbudowy. Podkreśliła, że KE jest gotowa, aby zacząć pożyczać na rynkach środki, które zasilą ten fundusz.

27 krajów UE zawarło w zeszłym roku bezprecedensowe porozumienie, by wspólnie pożyczyć 750 mld euro na Fundusz Odbudowy, instrument naprawczy po kryzysie wywołanym pandemią koronawirusa. Jednak, aby plan mógł być realizowany, wszystkie 27 państw unijnych musiało ratyfikować decyzję o nowych zasobach własnych.

Polska z unijnego budżetu na lata 2021-2027 i Funduszu Odbudowy ma otrzymać łącznie 770 mld zł w ciągu kilku lat. Podstawą do wypłaty środków z Funduszu Odbudowy jest Krajowy Plan Odbudowy, który został przez polski rząd wysłany do Komisji Europejskiej 3 maja.