Przejdź do treści
19:37 NATO: Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski przekazał w środę, że rozmawiał z prezydentem USA Donaldem Trumpem o możliwej wspólnej produkcji dronów oraz o zakupie amerykańskich systemów obrony powietrznej
18:53 Lider Ruchu Obrony Granic Robert Bąkiewicz poinformował o rozpoczęciu pogotowia strajkowego na granicy z Niemcami - zapowiedział działania przeciw polityce rządu Tuska, która wypacza rolę Straży Granicznej wobec nielegalnych migrantów
18:26 Sąd Najwyższy: dotychczas wpłynęło około 53 tys. 900 protestów wyborczych
17:23 Prezydent Andrzej Duda w rozmowie z dziennikarzami podczas szczytu NATO w Hadze zapowiedział możliwe wizyty Karola Nawrockiego w Waszyngtonie oraz Donalda Trumpa w Polsce
17:01 Bruksela: Komisja Prawna Parlamentu Europejskiego (JURI) przegłosowała skierowanie skargi do TSUE przeciwko Komisji Europejskiej - przedmiotem sporu jest procedura ustanowienia europejskiego funduszu zbrojeniowego SAFE bez zgody i udziału PE
16:11 Haga: W sposób zdecydowany zlikwidowaliśmy groźbę ze strony programu jądrowego Iranu. Iran nie będzie miał broni jądrowej - zapewnił Donald Trump, zabierając głos po zakończonym szczycie NATO
14:23 Kraje NATO potwierdziły zobowiązanie z art. 5. Traktatu Waszyngtońskiego: atak na jedno państwo to atak na wszystkie
14:22 Kraje NATO będą inwestować 5 proc. PKB rocznie w podstawowe potrzeby obronne oraz wydatki związane z obronnością i bezpieczeństwem do 2035 r.
14:20 Legnica: Ruszył proces mężczyzny, który przez cztery lata więził kobietę
Radio Republika Już ponad 200 tysięcy pobrań aplikacji Radio Republika. Dołącz do grona najlepszych słuchaczy w Polsce!
Wydarzenie W czwartek w Ostrołęce odbędzie się spotkanie z europosłem Danielem Obajtkiem oraz posłem Marcinem Grabowskim. Początek o 18:00 w Wyższej Szkole Administracji Publicznej
Wydarzenie Zapraszamy w piątek na spotkanie do Krosna, godzina 18:00, Hotel Nafta. W wydarzeniu weźmie udział europoseł Daniel Obajtek oraz poseł Piotr Babinetz
Wydarzenie W piątek 27 czerwca, o godz. 18:00 w Auli Domu Katechetycznego (Plac Katedralny w Opolu) odbędzie się spotkanie z Jackiem Wroną, ekspertem ds. bezpieczeństwa
NBP NBP informuje: Było 509 ton, a jest już ponad 515 ton złota! Mamy więcej złota niż Europejski Bank Centralny, a Narodowy Bank Polski pod kierownictwem prof. Adama Glapińskiego, nadal zwiększa zasoby złota Polaków!
Portal tvrepublika.pl informacje z kraju i świata 24 godziny na dobę przez 7 dni w tygodniu. Nie zasypiamy nigdy. Bądź z nami!

Prof. Szyjewski, religioznawca: Każda kultura posiada swoje własne mity i symbole związane z księżycem | NASZ WYWIAD

Źródło: twitter @dojadaoud

O roli księżyca w religiach i wierzeniach rozmawialiśmy z prof. dr hab. Andrzej Szyjewski, religioznawcą, etnologiem religii z Uniwersytetu Jagiellońskiego.

TelewizjaRepublika.pl: Czy księżyc ma to samo znacznie symboliczne w różnych miejscach globu, w różnych religiach ?

Prof. dr hab. Andrzej Szyjewski: Naturalnie każda kultura posiada swoje własne mity, idee czy symbole związane z księżycem. Istnieją również elementy uniwersalne. One poniekąd są wymuszone samym istnieniem księżyca i wiążą się z jego działaniami - z wodami, z roślinnością, z kobietami. To wątki uniwersalne – księżyc jako ten, który przyciąga wody, wywołuje pływy, wobec tego wiąże się z opadami, może je zamykać lub otwierać. Analogicznie może wciągać w specjalny zbiornik dusze ludzkie. Może też być związany z kobiecością, ze względu na to, że cykl księżycowy pokrywa się ze standardowym cyklem menstruacyjnym. W konsekwencji księżyc rządzi menstruacją.

Czy w którejś religii księżyc odgrywa szczególną rolę?

Nie widzę takiej religii, która by była przede wszystkim na księżycu skupiona. To jest problem raczej drugorzędnej symboliki.

A nasze tereny? Jaka była rola księżyca wśród Słowian?

O Słowianach mamy niewiele wiadomości, trudno na to odpowiedzieć z dozą pewności. Oczywiście można stawiać hipotezy. Księżyc pojawia się jako młody i stary, istniejący w trzech formach, w trzech postaciach. To wynika z tekstów folkloru. Czyli jest związany z młodością i starzeniem się. Jednocześnie księżyc jest najprawdopodobniej takim ciałem, które byłoby związane z czarami, ciemnością, nocą, tym co straszne. Wydaje się, że była to jedna z form przejawiania się takiej postaci jak Weles albo Wołos, który był bogiem czarów. Co zresztą jest podparte przez inne społeczności indoeuropejskie, można tak podejrzewać. Mamy jeden tekst, a mianowicie „Słowo o wyprawie Igora”, gdzie się mówi o księciu Wszesławie, który w postaci wilkołaka zabiegał drogę księżycowi nazywanemu Chors. Stąd podejrzenia o to, że księżyc był związany z przemianą postaci w wilka.

Czyli to, że dzisiaj w popkulturze księżyc kojarzy się z wampirami, wilkołakami i potworami różnej maści to efekt dziedzictwa dawnych wierzeń?

Księżyc głównie świecie w nocy, rzadko pojawia się w dzień. Te dni są inaczej traktowane, gdy widać równocześnie dwa ciała niebieskie, jako albo feralne, albo szczęśliwe. W każdym razie księżyc jest związany z nocą, a noc to wiadomo jest czas dziwny, niepewny, kiedy rożne złe istoty mogą się pojawiać. Ten związek jest uniwersalny na całym świecie.

Można powiedzieć, że oswoiliśmy noc? Noc tysiąc lat temu, a noc dzisiaj…

Oczywiście. Mamy sztuczne światło. Od momentu, kiedy da się przeżyć noc nie tkwiąc w ciemności, to w zasadzie została ona poniekąd oswojona. Chociaż oczywiście nie wszędzie da się te światło zanieść. Jeślibyśmy wzięli pewien przykład relacji – wiejską chatę. Kiedy było światło w postaci świecy, to było jedno światło w domu, które stawiało się na stole. Wszędzie wokół, pod progiem, za kominem, w tych miejscach czaiły się niezwykłe, groźne siły. To była strefa mroku, gdzie światło nie sięgało. Można to samo mówić o całej rzeczywistości.

A takie zjawisko jakie mamy dzisiaj ? Księżyc jest o 14 proc. większy i świeci o 30 proc. jaśniej. Czy to mogło być wykorzystywane przez kapłanów? Odczytywane jako zbliżająca się apokalipsa, jakieś zmiany?

Trudno odpowiedzieć. Zmiany świetlistości księżyca nie rzucają się nigdzie w oczy, nie spotkałem się z czymś takim. Jeśli mówimy o podobnych działaniach, to kwestia dotyczy raczej zaćmień, kiedy księżyc znika albo zaćmienia słońca. Kiedy jasność zanika, to jest to zapowiedź klęski. Pomniejsze zmiany jasności najpewniej nie wywoływały takiego wrażenia.

 

 prof. dr hab. Andrzej Szyjewski(ur. 1963) – religioznawca, etnolog religii. Zajmuje się teorią mitu, szamanizmem, religiami Australii i Oceanii, problemem przemian zachodzących w religiach plemiennych. Do głównych zainteresowań naukowych należą: religie społeczności tradycyjnych, teoria mitu, symbol religijny, antropologia religii, etnologia religii, metodologia religioznawstwa. Obecnie jest dyrektorem Zakładu Fenomenologii i Antropologii Religii Instytutu Religioznawstwa Wydziału Filozoficznego UJ. 

Najważniejsze publikacje:
Symbolika kruka (Kraków 1991), Religie Australii (Kraków 1998), Etnologia religii (Kraków 2001), Religia Słowian (Kraków 2003)
Od Valinoru do Mordoru; świat mitu a religia w dziele Tolkiena, (Kraków 2004), Szamanizm (Kraków 2005), Religie Czarnej Afryki (Kraków 2005), Mitologia australijska jako nośnik tożsamości (Kraków 2014)

 

Rozmawiał: Mateusz Kosiński 

Usunięto obraz.

Telewizja Republika

Wiadomości

Trump krytykuje Hiszpanię ws. wydatków na NATO: „Zapłacą dwa razy więcej!”

Cięta riposta prezydenta do TVN ws. liczenia głosów [FILM]

Reza Pahlavi ostrzega: nie dawajcie Chameneiemu drugiego życia

Tusk podpiął ceny prądu pod wiatraki. Polityczna gra kosztem ludzi

Zmowa na polu! Giganci maszyn rolniczych pod lupą UOKiK

Hegseth: irański program jądrowy został zniszczony

Bąkiewicz ogłasza pogotowie strajkowe na zachodniej granicy: „Nie odpuścimy!”

Sąd Najwyższy demaskuje „giertychówki”. Odpowiedź do Giertycha: „Informator zmyśla albo został zmyślony”

Życie na czterech kołach – Kamperomaniak w „Ludziach Regionów”

Irańskie ambicje jądrowe pogrzebane? Izrael ogłasza sukces

Duda na szczycie NATO: możliwe wizyty Nawrockiego w USA i Trumpa w Polsce

Hańba pod bramą Zachemu – pomnik ofiar niemieckiej okupacji zasłonięty gruzem i śmieciami

Europosłowie pozywają von der Leyen za fundusz SAFE

„Na niekorzyść Trzaskowskiego”, czyli zyskuje Nawrocki. Internauci komentują ponowne liczenie głosów

Historyczna decyzja NATO. Sojusz przeznaczy 5 proc. PKB na obronność

Najnowsze

Trump krytykuje Hiszpanię ws. wydatków na NATO: „Zapłacą dwa razy więcej!”

Zmowa na polu! Giganci maszyn rolniczych pod lupą UOKiK

Hegseth: irański program jądrowy został zniszczony

Bąkiewicz ogłasza pogotowie strajkowe na zachodniej granicy: „Nie odpuścimy!”

Sąd Najwyższy demaskuje „giertychówki”. Odpowiedź do Giertycha: „Informator zmyśla albo został zmyślony”

Cięta riposta prezydenta do TVN ws. liczenia głosów [FILM]

Reza Pahlavi ostrzega: nie dawajcie Chameneiemu drugiego życia

Tusk podpiął ceny prądu pod wiatraki. Polityczna gra kosztem ludzi