W marcu br. na stronie internetowej El Pais, największego hiszpańskiego dziennika, pojawił się artykuł „Polonia reescribe su historia de la Il Guerra Mundial”, z którego wynika, że Polacy są odpowiedzialni nie tylko za Holokaust, ale również za „pogromy Żydów” czy też „polowania na Żydów”. Autor artykułu w swoich wypowiedziach powołuje się m.in. na Jana Grabowskiego i Jana Tomasza Grossa. 

W hiszpańskim tekście pojawiły się konkretne tezy, o których sprostowanie Reduta Dobrego Imienia prosiła wydawnictwo w piśmie datowanym na 12 kwietnia (poniżej tłumaczenie fragmentów artykułu El Pais): 

1. 9000 strażników z Auschwitz, prawie samych Niemców, co wzbudza wątpliwości wśród historyków
2. Polska od lat stawia czoła temu dylematowi: była ona jednym z krajów, które najbardziej ucierpiały podczas drugiej wojny światowej, ale jednocześnie, w czasie trwania konfliktu, obywatele polscy dopuszczali się na Żydach okrutnych czynów
3. Opowiada również o tak zwanych Judenjagd, inaczej polowaniach na Żydów, w których udział brali niemal zawsze Polacy, od strażaków po wieśniaków. Według Grabowskiego, zamordowano w ten sposób ponad 200 000 Żydów 
4. W Polsce było bardzo mało współczucia dla Żydów, którzy byli masowo mordowani, a ludzie, którzy zaryzykowali ich ukrywanie, narażali się przede wszystkim na możliwy donos ze strony swoich sąsiadów 
  Wydawca portalu do chwili obecnej nie zareagował na pismo.  

- Ten artykuł został bardzo negatywnie odczytany przez polskie społeczeństwo, wywołał oburzenie. Polacy ratowali Żydów, często narażając własne rodziny, a informacje przytaczane w tekście nie są potwierdzone faktami. Jestem z wykształcenia historykiem i nie zgadzam się na tego typu kłamstwa o Polsce i Polakach – mówi Maciej Świrski, założyciel Reduty, który jest powodem w niniejszej sprawie.

Bez wątpienia jest to sprawa precedensowa. Do tej pory w Polsce były rozpoznawane pozwy o tzw. „polskie obozy koncentracyjne”, jednak tekst El Pais idzie dalej – mowa tu o aktywnym udziale Polaków w morderstwach Żydów podczas II wojny światowej. Tego typu komentarze wprowadzają w błąd ludzi, którzy słabo znają historię Polski lub też w ogóle jej nie znają.

- Uważam, że mówienie o winie Polaków i ich odpowiedzialności za II wojnę światową, jest naruszeniem dobra osobistego nie tylko mojego, ale każdego Polaka. Takie tezy przedstawiają bowiem każdego Polaka jako potomka morderców – a na to naszej zgody być nie może – dodaje Świrski.

W pozwie jest wniosek o przeprosiny i sprostowanie informacji przedstawionych w tekście. Jednak w zależności od odpowiedzi dziennika prawnicy zanalizują sytuację pod kątem ewentualnego zadośćuczynienia. Wówczas jednak konieczne będzie opłacenie wpisu sądowego, który wyniesie 5% od wnioskowanego zadośćuczynienia. Proces będzie toczył się w Polsce.

- W tej chwili można pozywać dzienniki, zwłaszcza te wydawane w wersji elektronicznej, przed polskimi sądami. Oznacza to, że polski sąd rozpozna sprawę w Warszawie i według polskiego porządku prawnego. Nawet jeśli druga strona będzie chciała powołać świadków – np. Hiszpanów - to w świetle Rozporządzenia Rady (WE) 1206/2001 – a konkretnie art. 17 - istnieje nie tylko możliwość telekonferencji, ale nawet wyjazdu polskiego sądu (polskiego sędziego) do Hiszpanii i zadawania tam – na miejscu pytań do świadków lub stron. Nie ma więc dziś absolutnie żadnych przeszkód by rozpoznawać to według naszego porządku prawnego – mówi mec. Monika Brzozowska–Pasieka, reprezentująca Macieja Świrskiego. 

Reduta Dobrego Imienia wspiera prawnie Macieja Świrskiego, który występuje przeciwko elpais.com. Maciej Świrski jest fundatorem Reduty, przez kilka lat sprawował funkcję prezesa. Sprawę prowadzi mec. Monika Brzozowska-Pasieka i Jerzy Pasieka z kancelarii Pasieka, Derlikowski, Brzozowska i Partnerzy z Krakowa.

Będziemy informować o postępach. 

Reduta Dobrego Imienia