Jeszcze dekadę temu łosie występowały niemal wyłącznie na wschodzie Polski; dziś można je spotkać niemal w całym kraju. Ich najbardziej liczne populacje nadal są obecne w Polsce wschodniej i północno-wschodniej.

Wypadkom drogowym z udziałem łosi przyjrzeli się naukowcy z Instytutu Biologii Ssaków PAN (IBS PAN) w Białowieży, Uniwersytetu w Białymstoku i Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie. Wnioski opublikowali na łamach „Transportation Research Part D”.

Our new study on temporal pattern of moose-vehicle collisions in Poland just released:https://t.co/53IkRVg1Ze pic.twitter.com/pksPOGtWNd

— Michał Żmihorski (@MZmihorski) January 27, 2021

Naukowcy zebrali informacje o ponad 300 wypadkach komunikacyjnych z udziałem łosi w Polsce. „Większość raportowanych wypadków miała miejsce w północno-wschodniej i wschodniej Polsce. Jednak pojedyncze wypadki rejestrowane były również w zachodniej i południowej części kraju” – podsumował dr Tomasz Borowik z IBS PAN.

Śmiertelne zagrożenie

„Największe ryzyko kolizji auta z łosiem przypada na wrzesień i październik, a konkretniej – na porę między godziną 16 a 20. Najmniejsze ryzyko jest w środku dnia, od ok. godz. 7 do 14, w ciągu całego roku – z wyjątkiem jesieni. Wtedy też w środku dnia ryzyko trochę rośnie” – precyzuje dr hab. Michał Żmihorski z IBS PAN w Białowieży. W czasie opadów deszczu ryzyko kolizji było mniejsze, natomiast obecność mgieł je podwyższała.

Aktywność łosi wpływa na ryzyko ich kolizji z pojazdem aż dziesięć razy bardziej, niż choćby intensywność ruchu drogowego w danym dniu roku i o danej porze doby.

(I. Krutainis/Unsplash)

„Takie zdarzenia to ważny problem, gdyż często kończą się kalectwem lub śmiercią uczestników ruchu i zwierząt. Generują też niemałe koszty związane z leczeniem i rehabilitacją poszkodowanych, naprawą pojazdów czy też opóźnieniami transportowymi” – napisano w komunikacie.

W ostatnich latach w Polsce przybywa wypadków z udziałem łosi, co może mieć związek z nasileniem ruchu drogowego, a także zwiększaniem zasięgu występowania tego gatunku i wzrostem jego liczebności.

Wnioski dla drogowców

Wyniki nowych analiz oznaczają praktyczne informacje dla drogowców – potencjalnie ważne w kontekście ograniczania skali wypadków z udziałem dzikich zwierząt. „Nasze badania pokazały, że ryzyko kolizji wyraźnie zmienia się w czasie, zatem ewentualne działania zapobiegające można dostosować do tego wzorca i wprowadzać je w czasie najwyższego ryzyka, a w pozostałych okresach, kiedy ryzyko kolizji jest istotnie niższe, z nich rezygnować. Dobrym rozwiązaniem mogłoby być wprowadzenie okresowych ograniczeń prędkości oraz znaków ostrzegawczych w okresach zwiększonego ryzyka kolizji” - sugeruje dr Tomasz Borowik z IBS PAN w Białowieży.

„Warto również położyć większy nacisk na edukację kierowców – gdyby byli świadomi, kiedy ryzyko kolizji jest największe, mogliby dostosować prędkość jazdy do tego okresowego zagrożenia” - dodaje.