Czy ostatnie trzy lata rządów PiS poprawiły sytuację mieszkańców wsi?

Chcę przede wszystkim podkreślić rolę programów społecznych nakierowanych na wieś. Do tej pory rolnicy nie mogli korzystać z pomocy społecznej, bo posiadali choćby niewielki kawałek ziemi. Z tego względu niedostępna była pomoc stypendialna dla dzieci i młodzieży wiejskiej. Zatem fakt, że program 500+ obejmuje także dzieci rolników, stanowi praktyczną realizację zasady równości i sprawiedliwości społecznej. Natomiast sytuacja samego rolnictwa rewelacyjna nie jest. Zresztą podobnie jest w całej Europie.

Dlaczego?

Weźmy choćby problem zmian klimatycznych, tegorocznej suszy czy innych anomalii pogodowych – wszystko to dotyczy przecież całej Europy. Natomiast w odniesieniu do sytuacji ekonomicznej rolników, to obecny rok – a zwłaszcza ostatnie jego trzy miesiące, odkąd zostałem ministrem rolnictwa – okazał się splotem wyjątkowo niesprzyjających okoliczności. Dały bowiem o sobie znać wszystkie zaniechania okresu transformacji. Skoro my – jako państwo – i sami rolnicy, producenci surowców, nie mamy żadnego wpływu na sektor przetwórczy, decydujący o ostatecznych dochodach w branży rolnej (dochody z wytwarzania samych surowców nigdzie na świecie nie są wysokie); skoro nasi poprzednicy z koalicji PO-PSL sprzedali większość zakładów przetwórczych firmom zagranicznym, w dużej części największym światowym koncernom...

…to pozbyto się większości dochodów, które można otrzymać z rolnictwa – o większej skali niż dochody z samej uprawy roli.

Zdecydowanie tak. Sama uprawa generuje wysokie koszty. A to, co rolnikowi naprawdę zostaje – to zaledwie grosze. Faktyczny dochód powstaje z przetworzenia surowców i handlu. Rolnicy zostali wypchnięci w latach 90. z sektora przetwórczego. Nie stali się akcjonariuszami, nie rozwinęła się spółdzielczość (oprócz mleczarstwa, gdzie rolnicy są jeszcze udziałowcami). Pozostali jedynie producentami surowców. Sam tylko przemysł cukrowniczy, bardzo dochodowy na świecie, przeszedł w 60 proc. w obce ręce. Udało się grupie posłów z Gabrielem Janowskim na czele uratować pozostałe 40 proc. tego rynku poprzez utworzenie Krajowej Spółki Cukrowej.

Jak wygląda sytuacja w rolnictwie po tegorocznym, wyjątkowo suchym lecie?

W tym roku mamy dużą nadprodukcję owoców i warzyw. Problem suszy dotknął przede wszystkim w Polsce zachodniej uprawy zbóż jarych, ale w sadach takiego zbioru owoców, jak również warzyw gruntowych, nie pamiętam. W tej sytuacji przetwórcy wykorzystują swoją dominującą pozycję – lekceważą rolników, obniżają ceny skupu poniżej kosztów wytwarzania, doprowadzając gospodarstwa do ruiny. Mnie jednak irytuje coś innego. Dochody rolników w znacznej mierze pochodzą z dopłat ze środków publicznych: krajowych czy unijnych, a powinny przede wszystkim pochodzić z produkcji. To trzeba zmienić. Na tym także polega mój program.

Ale nie chce Pan likwidować systemu dopłat?

Oczywiście że nie. W Unii musimy twardo walczyć, by doprowadzić do tego, żeby były one równe we wszystkich krajach członkowskich.

(...)

Jak rozwiązać problemy z obecną sytuacją na naszym rynku rolnym?

Chciałbym doprowadzić do tego, by dochody rolników w zdecydowanej części pochodziły z produkcji rolniczej – produktów, które poszukiwane są przez konsumentów. Zaś dopłaty bezpośrednie czy inne formy publicznego wsparcia powinny być uzupełnieniem dochodów. A więc rolnik powinien żyć nie z dopłat, jak często jest obecnie, lecz z tego, co wyprodukuje. Półtora roku temu wprowadzona została ustawa o rolniczym handlu detalicznym, która pozwala rolnikom legalnie sprzedawać własne produkty bezpośrednio konsumentom. Powinniśmy zachęcać do tego, by rolnicy sami tworzyli grupy sprzedażowe – by łatwiej było sprzedawać produkty na przykład kilkunastu wytwórców.

CAŁOŚĆ W NAJNOWSZYM NUMERZE TYGODNIKA "GAZETA POLSKA"

Nowa #GazetaPolska? Już w najbliższą środę 26 września w kioskach na terenie całego kraju! POLECAMY / UDOSTĘPNIAMY

Prenumerata: https://t.co/P70dar8jjj pic.twitter.com/FdxkGyAETX

— Gazeta Polska (@GPtygodnik) 24 września 2018