Projekt ustawy przewiduje podstawowe szkolenie dla wszystkich ochotników trwające 16 dni, po którym nastąpi przysięga oraz możliwy będzie udział w dalszych szkoleniach. Kontrakty zawierane przez żołnierzy WOT z MON mają trwać 2-6 lat z możliwością przedłużenia. Przewidywane jest przyznawanie żołnierzom WOT dodatku pieniężnego za gotowość. Pierwszeństwo przy naborze będą mieć członkowie organizacji proobronnych oraz klas mundurowych.

Uczestnikami posiedzenia Podkomisji byli między innymi wiceminister obrony narodowej Bartłomiej Grabski oraz reprezentanci organizacji ZS Strzelec, ObronaNarodowa.pl, FIA – Fidelis et Instructi Armis oraz think tanku Fundacja Republikańska.

Wątpliwości co do kształtu ustawy

Przewodnicząca podkomisji, poseł Anna Siarkowska z Kukiz'15, w odpowiedzi na proponowane przez MON zmiany w kolejnych wersjach projektu ustawy pytała reprezentantów Ministerstwa między innymi o możliwe wykorzystanie Wojsk Obrony Terytorialnej do likwidacji skutków klęsk żywiołowych, zapisy dotyczące przynależności żołnierzy OT do organizacji cywilnych (ustawa przewiduje wymaganą zgodę dowódcy jednostki), a także o powszechny dostęp do przeszkolenia wojskowego dla obywateli. Przedstawiciele ministerstwa potwierdzili planowaną współpracę Wojsk Obrony Terytorialnej z administracją cywilną, padło również stwierdzenie że obowiązek służby wojskowej nie został zlikwidowany, a jedynie zawieszony.

Dr Paweł Makowiec z organizacji ObronaNarodowa.pl przytoczył art.107 ustawy o żołnierzach zawodowych mówiący, że żołnierz zobowiązany jest jedynie poinformować dowódcę o przynależności do organizacji, natomiast nie musi otrzymać od niego zgody. Makowiec zauważył również, że proponowany zapis o możliwości przenoszenia żołnierzy OT w związku z zachodzącą potrzebą budzi obawę organizacji o przenoszenie żołnierzy do sił operacyjnych, zaproponowana została zmiana tego zapisu na uwzględniający przeniesienie ich jedynie do innej jednostki WOT. Reprezentanci ministerstwa zapewnili, że uwzględnią propozycje i sugestie.

Posłowie ostrożni wobec naboru do OT

Poseł Magdalena Błeńska z klubu Kukiz'15 przypomniała, że w Rosji odbyły się niedawno ćwiczenia obrony cywilnej obejmujące 40 milionów obywateli i zestawiła to z planowaną liczebnością polskich wojsk Obrony Terytorialnej przewidywaną na 35 tysięcy żołnierzy. Poseł poddała w wątpliwość zdolność tego segmentu wojsk przy założonej liczebności do wypełniania zaplanowanych dla nich zadań, jak choćby obrona obiektów strategicznych na terenie całego kraju. Minister Grabski odpowiedział: -Wyszkolenie 35 tysięcy żołnierzy także nie jest procesem łatwym, na razie należy wyszkolić taką liczbę.

Poseł Waldemar Andzel z Prawa i Sprawiedliwości zauważył: - Pewne organizacje pozarządowe dążą do uzyskania Autonomii Śląskiej. Możemy mieć w przyszłości problem z wyszkolonymi żołnierzami chcącymi działać niezgodnie z Konstytucją.

Krzysztof Wojewódzki ze Związku Strzeleckiego „Strzelec” dodał: -Znane nam są przypadki Ruchu Autonomii Śląska czy Partii Zmiana, należy rozróżniać do jakiej organizacji należy dany człowiek. My, organizacje proobronne, tworzymy Obronę Terytorialną po cichu od wielu lat.

Płk Artur Dębczak, z-ca dyrektora Biura ds. Utworzenia OT zapewnił również, że planuje wykorzystanie instruktorów z organizacji proobronnych do szkolenia żołnierzy WOT, natomiast prace nad kształtem takiej współpracy trwają. Transfer kadry dowódczej do WOT z wojsk operacyjnych nie osłabi zdaniem MON polskich Sił Zbrojnych, ponieważ Wojska Obrony Terytorialnej są ich komponentem.

Według zapowiedzi Ministerstwa trzy pierwsze brygady Obrony Terytorialnej mają rozpocząć swoją działalność na przełomie 2016 i 2017 w trzech województwach na wschodniej ścianie Polski – w Białymstoku, Lublinie oraz Rzeszowie. Docelowo planowane jest powstanie kompanii OT w każdym powiecie, łącznie 380 kompanii.