Przejdź do treści
Republika Dziś o 20:15 gościem Danuty Holeckiej w Republice będzie Marcin Przydacz - szef Biura Polityki Międzynarodowej Prezydenta RP
18:14 Prezydent Karol Nawrocki podpisał inicjatywę ustawodawczą dotyczącą projektu ustawy o CPK
17:33 Izrael: premier Benjamin Netanjahu oświadczył, że jego kraj zamierza przejąć kontrolę wojskową nad całym terytorium Strefy Gazy, lecz ostatecznie przekazać ją pod zarząd "sił arabskich"
17:15 TOPR: turysta, poruszający się samotnie na nieoznakowanym fragmencie grani pomiędzy Wrotami Chałubińskiego a Szpiglasową Przełęczą, zginął po upadku z około 100-metrowej skalnej ściany
16:50 PZU: Andrzej Klesyk odwołany z funkcji prezesa spółki
16:01 Piłka nożna: Robert Lewandowski jest wśród trzydziestu graczy nominowanych w czwartek do nagrody magazynu „France Football” dla najlepszego piłkarza świata. Natomiast w gronie kobiet znalazła się m.in. Ewa Pajor. Oboje reprezentują barwy Barcelony
15:21 USA: Donald Trump polecił przeprowadzenie spisu powszechnego bez uwzględniania nielegalnych imigrantów
14:39 Tatry: Śmiertelny wypadek turysty na Szpiglasowej Grani
14:23 Świat: Władimir Putin przekazał w czwartek, że Zjednoczone Emiraty Arabskie (ZEA) to jedno z możliwych miejsc jego spotkania z amerykańskim przywódcą Donaldem Trumpem
13:22 Zełenski po rozmowie z Merzem: Europa powinna uczestniczyć w rozmowach o pokoju
12:38 IMGW: do Polski zacznie napływać coraz cieplejsze powietrze
12:00 Śląskie: 41-latek odpowie za pilotowanie samolotu po alkoholu
Wydarzenie Sejm od kuchni: Spotkanie nad zalewem w Brańsku (woj. podlaskie) z posłami na sejm: R. Foglem, A. Śliwką, J. Sasinem, S. Łukaszewiczem, D. Stefaniukiem i P. Drabkiem. 9 sierpnia (sobota) godz. 18:00
Zaproszenie Klub „Gazety Polskiej” w Perth Australia zaprasza na obchody 81. rocznicy Powstania Warszawskiego, 10 sierpnia 2025 r. (niedziela), g. 9.30 Msza św. - g. 10.45projekcja filmu „Sierpniowe Niebo. 63 Dni Chwały”, 35 Eighth Ave, Maylands
Wydarzenie Klub „Gazety Polskiej” Pabianice zaprasza na XI Festyn Patriotyczno-Rodzinny, 15 sierpnia 2025 r. godz. 10:00 Msza Św. Godz. 16:00 - rozpoczęcie, Parafia Św. Maksymiliana Marii Kolbego, ul. Jana Pawła II 46, Pabianice
Portal tvrepublika.pl informacje z kraju i świata 24 godziny na dobę przez 7 dni w tygodniu. Nie zasypiamy nigdy. Bądź z nami!

MOCNE! IPN opublikował indeks Polaków, represjonowanych za pomoc Żydom!

Źródło:

IPN opublikował indeks Polaków, którzy podczas okupacji niemieckiej byli represjonowani za pomoc Żydom. Efektem pierwszych prac są 333 noty dotyczące 654 polskich obywateli. Ratujący Żydów Polacy byli najczęściej rozstrzeliwani lub wysyłani do obozów koncentracyjnych.

Wśród not dotyczących represjonowanych Polaków jest także historia zbrodni w Starym Ciepielowie i Rekówce w pobliżu Radomia, której 78-lecie przypada w piątek. 6 i 7 grudnia 1942 r. Niemcy zamordowali tam ponad 30 Polaków, m.in. rodzinę Kowalskich, Kosiorów i Obuchowiczów, za pomoc udzielaną Żydom, którzy przed wojną licznie zamieszkiwali obie wsie. Wszyscy Polacy byli paleni żywcem lub wrzucani do ognia po uprzednim rozstrzelaniu.

 

Publikacja IPN pt. "Represje za pomoc Żydom na okupowanych ziemiach polskich w czasie II wojny światowej" ukazała się w ostatnich dniach. Zawiera 333 opisy represji wobec 654 osób, które niosły pomoc ludności żydowskiej na okupowanych ziemiach polskich. Z analizy wynika, że 341 osób za pomoc Żydom straciło życie, w tym 258 zostało przez Niemców rozstrzelanych, także w egzekucjach zbiorowych; wśród zamordowanych ofiar były dzieci.

 

"To niezwykle ważne wydawnictwo, ponieważ w sposób całkowicie potwierdzony - zbadany i zweryfikowany przez naukowców - pokazuje konkretne przypadki wstrząsających represji na Polakach ratujących Żydów" - podkreślił w rozmowie z PAP wiceprezes IPN Mateusz Szpytma, który w Instytucie zajmuje się m.in. problematyką polsko-żydowską. Historyk przypomniał też, że z dotychczasowych szacunków wynikało, że z rąk Niemców za pomoc Żydom zginęło ok. tysiąca Polaków.

 

"Nasze badania pozwolą dokładniej zweryfikować tę liczbę. Czy tych przypadków będzie więcej czy mniej niż tysiąc tego jeszcze nie możemy stwierdzić" - zaznaczył wiceszef Instytutu.

 

Dodał też, że mimo że praca ma charakter ściśle naukowy, to jednocześnie jest wyrazem pamięci i czci wobec osób, które poniosły największą ofiarę za ratowanie drugiego człowieka od śmierci. Okupowana Polska była jednym z nielicznych krajów, zwłaszcza w odróżnieniu od okupowanego Zachodu, w którym Niemcy wprowadzili karę śmierci za pomoc niesioną Żydom.

 

Nowa publikacja jest pierwszym tomem z planowanej serii. Ukazuje on dotychczasowy rezultat prac prowadzonych w ramach programu "Indeks Polaków zamordowanych i represjonowanych za pomoc Żydom w okresie II wojny światowej" zainicjowanych przed laty przez Instytut Studiów Strategicznych z Krakowa. Celem tego przedsięwzięcia - jak wyjaśniły redaktorki publikacji Martyna Grądzka-Rejak i Aleksandra Namysło z Biura Badań Historycznych IPN - jest ustalenie nazwisk polskich obywateli różnych narodowości nieobjętych ustawodawstwem norymberskim, mieszkających na terytorium Polski w granicach z 31 sierpnia 1939 r., którzy doświadczyli represji za pomoc udzielaną Żydom. Autorami biogramów są pracownicy z różnych oddziałów IPN, zwykle z pionu naukowego.

 

"Z analizy zaprezentowanych w tomie historii, co do których udało się ustalić formę udzielanej pomocy, wynika, że ukrywanie Żydów było najczęstszą przyczyną represji, których doświadczali pomagający (ok. 70 proc.). W tej kategorii mieści się zarówno udzielanie schronienia i utrzymanie ukrywanych, jak i pośredniczenie w znalezieniu kryjówki czy jej organizacja i przygotowanie poza miejscem zamieszkania. Dzięki takiej pomocy schronienie znalazło nie mniej niż 847 Żydów. Tej formie pomocy towarzyszyło utrzymanie ukrywających się, w części wypadków finansowane lub współfinansowane przez Żydów oraz organizowanie dla nich tzw. aryjskich papierów" - napisały ekspertki.

 

Formami represji były wszelkie sankcje karne, cywilne i administracyjne okupanta niemieckiego, w tym - jak przypomniano w publikacji - "umyślne pozbawienie życia i wolności; znęcanie się fizyczne i psychiczne; pozbawienie, uszkodzenie lub zniszczenie mienia".

 

Pierwszym i najdłużej trwającym etapem prac - jak podkreśliły Grądzka-Rejak i Namysło - było pozyskiwanie materiału źródłowego. "Został on zakończony dopiero dwa lata temu. Wyniki prowadzonych kwerend wpisywane były równolegle do wewnętrznej komputerowej bazy danych. Aktualnie w bazie znajduje się ponad 6 tys. nazwisk osób (stan na grudzień 2018 r.), które - jak wynika z zebranego materiału - mogły zostać represjonowane za pomoc Żydom" - podały. Kolejnym etapem prac była weryfikacja pozyskanych informacji. Na listę osób represjonowanych, w tym zamordowanych, za pomoc Żydom - zgodnie z założeniami programu "Indeks" - kwalifikowane są tylko przypadki po dokładnym sprawdzeniu ich wiarygodności.

 

"Nie stosujemy zasady bezrefleksyjnego przepisywania informacji zawartych w źródłach. Pojedyncze relacje też nie stanowią dla nas wiążącego kryterium. Weryfikacja wymaga doskonałej znajomości historii danego regionu w okresie okupacji, wymusza także konieczność prowadzenia tzw. badań terenowych. Jest to zatem proces żmudny, a przede wszystkim czasochłonny" - zaznaczyły ekspertki z pionu naukowego IPN.

 

Pierwsze, cząstkowe wyniki prac nad "Indeksem", opublikowano w 2014 r. Obecna publikacja stanowi ich uzupełnioną, zweryfikowaną i poszerzoną wersję.

 

Poza indeksem represjonowanych Polaków publikacja zawiera opracowanie dotyczące relacji polsko-żydowskich w czasie wojny, w którym zwrócono uwagę na zróżnicowane postawy lokalnych społeczności wobec dokonującego się Holokaustu. "Postawy wobec ludności żydowskiej były uwarunkowane polityką okupanta i wynikającymi z niej konsekwencjami. Rzeczywistość niemieckiej okupacji, niezwykle złożona, niosąca ze sobą terror, zbrodnie, powszechny strach, miała istotne oddziaływanie na postawy przyjmowane przez mieszkańców Generalnego Gubernatorstwa i ziem polskich wcielonych do Rzeszy" - przypomniały redaktorki.

 

Poprzednia książka obu historyczek to "Elity i przedstawiciele społeczności żydowskiej podczas II wojny światowej" z początku 2018 r., która przedstawiła najnowszy stan wiedzy o funkcjonowaniu elit żydowskich w Europie w okresie okupacji niemieckiej i sowieckiej.

 

Nowa publikacja IPN ukazała się w ramach dwóch Centralnych Projektów Badawczych IPN: "Dzieje Żydów w Polsce i relacje polsko-żydowskie w latach 1914-1989" oraz "Losy Polski i jej obywateli w latach II wojny światowej". Oficjalna prezentację i promocję książki zaplanowano na styczeń 2020 r.

CENTRUM PRASOWE PAP

Wiadomości

Robert Kostro został niesłusznie odwołany z funkcji dyrektora Muzeum Historii Polski. Jest decyzja sądu

Prezydent Karol Nawrocki działa błyskawicznie. Ważne zmiany kadrowe w BBN

Tusk idzie na zwarcie z kancelarią prezydenta Nawrockiego. Cenckiewicz: będziemy się zastanawiali, jak działać w warunkach wojny

Pierwsza wizyta Prezydenta. Karol Nawrocki w Kaliszu: CPK to szansa na wielką Polskę

Legenda Tottenhamu odchodzi! Son trafia do LAFC

Lewandowski ostro o sprawie bilingów sędziów TK: „Premier powinien podać się do dymisji”

Zełenski i Macron jednym głosem o bezpieczeństwie Europy

InPost wpłacił do budżetu państwa rekordowe 375 mln złotych z tytułu podatku CIT

Artykuł sponsorowany

Do Polski zbliża się fala upałów

Czy prof. Dudek ma obsesję na punkcie prezydenta Nawrockiego? Wszystko, niestety, na to wskazuje

Pasztet z cukinii – nowy odcinek „Tradycyjnych Smaków Lubelszczyzny”!

Semeniuk-Patkowska, Pietrykowski, Tumanowicz, Witkowski będą gośćmi "Miłosz Kłeczek zaprasza" o godzinie 17.35

Piłka ręczna to więcej niż sport. Zobacz nowy odcinek Ludzi Regionów [wideo]

Meghan Markle urodziny świętowała z rozmachem! Tyle trzeba zapłacić za kolację w miejscu, które wybrała

Republika zaprasza na Dni Powiatu Tomaszowskiego

Najnowsze

Robert Kostro został niesłusznie odwołany z funkcji dyrektora Muzeum Historii Polski. Jest decyzja sądu

Legenda Tottenhamu odchodzi! Son trafia do LAFC

Władza inwigiluje sędziów Trybunału

Lewandowski ostro o sprawie bilingów sędziów TK: „Premier powinien podać się do dymisji”

Zełenski i Macron jednym głosem o bezpieczeństwie Europy

InPost wpłacił do budżetu państwa rekordowe 375 mln złotych z tytułu podatku CIT

Artykuł sponsorowany

Prezydent i nowy skład BBN

Prezydent Karol Nawrocki działa błyskawicznie. Ważne zmiany kadrowe w BBN

Tusk idzie na zwarcie z kancelarią prezydenta Nawrockiego. Cenckiewicz: będziemy się zastanawiali, jak działać w warunkach wojny

Karol Nawrocki w Kaliszu

Pierwsza wizyta Prezydenta. Karol Nawrocki w Kaliszu: CPK to szansa na wielką Polskę