Ogólna luka w podatku VAT, czyli różnica między oczekiwanymi dochodami państw członkowskich z tego tytułu a faktycznie uzyskanymi wpływami, choć nadal jest bardzo wysoka, nieznacznie się zmniejszyła w ostatnich latach.

Wstępne dane dotyczące 2020 r. przewidują jednak odwrócenie tego trendu, z potencjalną stratą VAT w wysokości 164 mld euro. Taka luka ma być efektem wpływu pandemii koronawirusa na gospodarkę.

Luka VAT w UE zmalała

Raport KE pokazuje, że w ujęciu nominalnym ogólna luka w podatku VAT w UE zmalała w 2018 r. - o prawie 1 mld euro do 140,04 mld euro. Rok wcześniej spadek ten był jednak większy, bo wynosił 2,9 mld euro w 2017 r.

- Dzisiejsze dane pokazują, że wysiłki na rzecz wyeliminowania możliwości oszustw związanych z VAT i uchylania się od płacenia podatku VAT postępują stopniowo. Potrzeba jednak znacznie więcej pracy - przyznał unijny komisarz ds. gospodarczych Paolo Gentiloni.

Najlepiej m.in. w Polsce

Podobnie jak w 2017 r., również w 2018 r. Rumunia odnotowała największą lukę w podatku VAT, wynoszącą 33,8 proc. Na kolejnych miejscach znalazły się Grecja (30,1 proc.) i Litwa (25,9 proc.). Najmniejsze różnice w oczekiwanych i realnych poborach były w Szwecji (0,7 proc.), Chorwacji (3,5 proc.) i Finlandii (3,6 proc.).

W Polsce luka VAT wynosiła 9,9 proc. (4,45 mld euro). Połowa państw członkowskich UE odnotowała lukę powyżej mediany, która wynosi 9,2 proc.

Polska należy do grupy trzech krajów, w których sytuacja najbardziej się poprawiła. Ogółem między 2017 a 2018 r. luka VAT zmniejszyła się w 21 krajach unijnych, ale najbardziej na Węgrzech (o 5,1 proc.), na Łotwie (4,4 proc.) oraz właśnie w Polsce (4,3 proc.).

W badaniu KE zastosowano metodologię wykorzystującą dane z rachunków narodowych, aby oszacować skalę problemu. Luka VAT ma znaczenie zarówno dla UE, jak i dla państw członkowskich, ponieważ podatek ten stanowi wkład zarówno do budżetu unijnego, jak i budżetów krajowych.