Przejdź do treści
Republika Ewa Bugała zaprasza o godzinie 17.30 na program „Wszystko Jasne”, którego gościem będzie szef sztabu wyborczego Karola Nawrockiego Paweł Szefernaker
16:33 Minister obrony Ukrainy Rustem Umierow poinformował, że podczas spotkania delegacji ukraińskiej i rosyjskiej w Stambule uzgodniono wymianę wszystkich poważnie chorych jeńców wojennych i mających mniej niż 25 lat
15:50 Prezydent Andrzej Duda podkreślił podczas szczytu w Wilnie, że współpraca w ramach Bukaresztańskiej Dziewiątki była jednym z najważniejszych i najbardziej wartościowych aspektów jego prezydentury
14:30 Szwecja: Premier Kristersson pogratulował Karolowi Nawrockiemu zwycięstwa
14:23 Nigeria: Co najmniej 9 osób zginęło w wyniku wybuchu bomby na parkingu autobusowym
13:35 Polska: Prezydent podpisał nowelę w sprawie podniesienia zasiłku pogrzebowego z 4 do 7 tys. zł
12:52 Indie: Co najmniej 34 osoby zginęły w powodziach na północnym wschodzie kraju
Wybory 2025 Prezydent Andrzej Duda pogratulował Karolowi Nawrockiemu zwycięstwa w wyborach prezydenckich
Wybory 2025 PKW ogłosiła oficjalnie, że wybory prezydenckie wygrał Karol Nawrocki, uzyskując 50,89 proc. głosów. Rafał Trzaskowski uzyskał 49,11 proc. głosów
Wybory 2025 Szef PKW: frekwencja w drugiej turze wyborów prezydenckich wyniosła 71,63 proc.
Protest We wtorek (3 czerwca) o godz. 12:00, pod ambasadą Niemiec przy ul. Jazdów 12 w Warszawie, odbędzie się protest pod hasłem: "Zabierzcie namiestnika!". Organizuje: Ruch Obrony Granic
NBP NBP informuje: Prof. Adam Glapiński, Prezes NBP: „Polska ma już 509 ton złota – więcej niż Europejski Bank Centralny! To dowód na skuteczną strategię, która wzmacnia wiarygodność Polski i buduje bezpieczeństwo finansowe obywateli"

Paleolityczna „fabryka” kamieni. Polacy odkryli najstarsze ślady człowieka we Wschodniej Saharze

Źródło: PAP

Setki narzędzi kamiennych używanych przez Homo erectus odkryli polscy naukowcy w kopalni złota we wschodniej części Sahary w Sudanie. Według archeologów zabytki mają nawet ponad 700 tys. lat. Tak starych świadectw po pobycie człowieka w tym rejonie jeszcze nie znano.

Do tego ważnego odkrycia doszło w jednej z porzuconych kopalni złota ok. 70 km na wschód od współczesnego miasta Atbara.

- We wschodniej części Sudanu na Pustyni Wschodniej, podobnie jak w wielu miejscach Sahary, rozgorzała gorączka złota — w prowizorycznych, odkrywkowych kopalniach ludzie poszukują tego cennego kruszcu. Odsłaniając kolejne warstwy, górnicy natknęli się na narzędzia sprzed kilkuset tysięcy lat — powiedział kierownik badań prof. Mirosław Masojć z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Wrocławskiego.

Prawdopodbnie odkryto paleolityczną pracownię

Wśród setek narzędzi kamiennych w jednej z kopalń uwagę naukowców zwróciły uwagę szczególnie tzw. rozłupce. To duże, kilkukilogramowe masywne narzędzia o poprzecznej krawędzi tnącej, które przypominają nieco pięściaki — narzędzia o kształcie migdałowatym, mające obustronnie obciosane krawędzie, które u zbiegu tworzą spiczasty wierzchołek.

- Rozłupce to typowe narzędzia znane z obecnych obszarów Etiopii i Kenii, które były tam wytwarzane nawet już milion lat temu — opowiada prof. Masojć. Tego typu odkrycie jest dla badaczy nowością — wcześniej zespół prof. Masojcia odkrywał pięściaki i inne narzędzia, ale nigdy takie, które byłyby technologiczne tak bardzo zbliżone do tych z Afryki równikowej i to tak starych. Badacz uważa, że w miejscu odkrycia zabytków znajdowała się pracownia, w której wytwarzano narzędzia, bo zachowały się zarówno gotowe „produkty”, jak również odłupki powstałe w czasie ich wykonywania.

To ślady po obecności afrykańskiej odmiany Homo erectus (człowieka wyprostowanego) - przodka człowieka współczesnego (Homo sapiens), który pojawił się w Afryce ok. 1,8 mln lat temu, skąd szybko migrował do Eurazji.

Znalezisko liczy najpewniej 700 tys. lat

Archeologom udało się sprecyzować wiek zabytków. Nawarstwienia ziemi i piachu zalegające tuż nad nimi przebadano z pomocą metody optycznie stymulowanej luminescencji (OSL). Okazało się, że liczą one ok. 390 tys. lat. „Oznacza to, że warstwy poniżej są z pewnością starsze. Na podstawie stylu wykonania narzędzi uważam, że mogą mieć ponad 700 tys. lat, a może nawet milion lat — podobnie jak ich odpowiedniki dalej na południu Afryki” - podkreśla prof. Masojć.

Tak sędziwy wiek zabytków to archeologiczna sensacja. Gdy kilka lat temu prof. Masojć informował o odkryciu w tym rejonie narzędzi mających ok. pół miliona lat, również były to pierwsze tak stare wytwory ludzkie na Pustyni Wschodniej. „Teraz mamy potwierdzenie, że w tym rejonie są zabytki, które są być może nawet dwa razy starsze” - podkreśla badacz.

Niewykluczone, że głębiej leżą starsze zabytki

Naukowiec zwraca uwagę, że z terenu Egiptu i Sudanu pochodzą najstarsze znane wytwory człowieka, które mają tak dobrze potwierdzoną chronologię. „Owszem, na pustyniach znajdowane są pradziejowe narzędzia, ale nigdy do tej pory nie pochodziły z warstw, których wiek możemy tak bezpiecznie określić” - zaznacza.

W jego ocenie nie można wykluczyć, że w głębszych fragmentach kopalń znajdują się jeszcze starsze zabytki. Jednak dostęp do nich na razie jest utrudniony.

- Ostatni sezon badawczy miał miejsce pod koniec 2019 r., kiedy sytuacja polityczna była bardzo napięta i w końcu doszło do przewrotu w Sudanie i obaleniu wieloletniego reżimu. Prace były bardzo trudne pod względem logistycznym — brakowało paliwa, musieliśmy też unikać manifestacji, w tym czasie zdarzało się, że ginęli ludzie” - wspomina prof. Masojć.

Do tej pory badacze znaleźli niemal 200 miejsc, w których zachowały się paleolityczne wyroby kamienne. Część z nich znajduje się w kopalniach (te rozlokowane są ok. 350 km na północ od Chartumu). Znajdują tam różnego rodzaju narzędzia używane zarówno przez Homo erectus, jak i Homo sapiens. Wiek narzędzi jest bardzo różny — od takich mających przeszło pół miliona lat po 60 tys. lat.

W projekcie, finansowanym przez Narodowe Centrum Nauki, uczestniczyli naukowcy z Arabii Saudyjskiej, Korei Południowej, Niemiec i USA. Wyniki badań opublikowano właśnie w prestiżowym „Plos One”.

PAP

Wiadomości

Niemieckie media załamane. Szkalują Nawrockiego, przewidują "katastrofę" dla Tuska

Neymar wyrzucony z boiska po zagraniu ręką. Możliwe, że to jego ostatni występ w barwach Santosu

Okładki powyborcze, czyli nieliczne ślady prezydentury Trzaskowskiego

Sakiewicz: w domu wolnego słowa budujemy politykę otwartych drzwi

Rozliczenia po klęsce Trzaskowskiego. Szymon Hołownia chce renegocjacji umowy koalicyjnej

Sławomir Cenckiewicz: Stało się! Wygraliśmy! Bracie! Karolu, Panie Prezydencie

Wielkie zwycięstwo szerokiego frontu prawicy! Karol Nawrocki prezydentem Polski

Żadnej refleksji. Biejat już wie, dlaczego przegrał Trzaskowski

Kolejny sukces na naszym koncie! Padł REKORD odsłon

Simon Yates wygrywa Giro d’Italia 2025

Marianna Schreiber świętuje Dzień Dziecka. Pokazała córkę i wspomniała, jak wiele przeszła: „To sens mojego życia”

Reprezentacja Polski rozpoczęła zgrupowanie w Katowicach

PILNE: Etna niespodziewanie wybuchła [WIDEO]

Błaszczak: Tusk przegrał więcej niż Trzaskowski

Przerażająca cisza. Tusk ma wystąpić w telewizji!

Najnowsze

Niemieckie media załamane. Szkalują Nawrockiego, przewidują "katastrofę" dla Tuska

Rozliczenia po klęsce Trzaskowskiego. Szymon Hołownia chce renegocjacji umowy koalicyjnej

Sławomir Cenckiewicz: Stało się! Wygraliśmy! Bracie! Karolu, Panie Prezydencie

Wielkie zwycięstwo szerokiego frontu prawicy! Karol Nawrocki prezydentem Polski

Żadnej refleksji. Biejat już wie, dlaczego przegrał Trzaskowski

Neymar wyrzucony z boiska po zagraniu ręką. Możliwe, że to jego ostatni występ w barwach Santosu

Okładki powyborcze, czyli nieliczne ślady prezydentury Trzaskowskiego

Sakiewicz: w domu wolnego słowa budujemy politykę otwartych drzwi