Podwyżkę akcyzy zaplanowano w tzw. ustawie okołobudżetowej na 2014 r. Przewiduje ona 15 proc. wzrost podatku na wyroby spirytusowe. Zdaniem resortu finansów zmiana stawki może skutkować podwyżką ceny butelki o 1-1,5 zł na butelce wódki, niemniej o ostatecznej skali podwyżki zadecydują producenci.

Biuro prasowe MF wyjaśniło, że wzrost stawki akcyzy na wyroby spirytusowe nie wiąże się ze zmianą obowiązującego wzoru znaku akcyzy, czyli banderoli naklejanej na butelki. Ponadto przepisy nie określają ustawowego terminu do kiedy wyroby spirytusowe oznaczone znakami akcyzy muszą być sprzedane. Oznacza to, że alkohol z wyższą akcyzą możemy zobaczyć na półkach sklepowych dopiero, gdy sprzedane zostaną trunki wyprodukowane i opodatkowane stawką obowiązującą do końca 2013 r.

Ministerstwo wskazało, że stawka akcyzy na alkohol etylowy nie była w Polsce zmieniana od 1 stycznia 2009 r., kiedy to podniesiono ją o 9 proc. Tymczasem inflacja od tamtej pory wyniosła prawie 15 proc. co, - zdaniem MF - oznacza spadek realnego obciążenia podatkowego napojów spirytusowych w ciągu tego okresu. "Wielkość proponowanej w ustawie okołobudżetowej podwyżki (...) jest zatem równa realnemu spadkowi obciążeń" - poinformowano. Zmiana ma dać budżetowi dodatkowe ok. 780 mln zł.

Według MF argumentem za podwyższeniem akcyzy na alkohol jest także realizacja ciążących na administracji państwa działań zmierzających m.in. do wychowania w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Rosnące ceny wpływają bowiem na zachowania konsumentów, mogą zachęcić do ograniczenia spożycia lub całkowitej rezygnacji z zakupu alkoholu.

Podobny mechanizm dotyczy także wyrobów tytoniowych, choć w tym przypadku jako główny powód podwyżki wskazywano wymogi unijne. Zgodnie z regulacjami UE do 2018 r. akcyza na wyroby tytoniowe ma wynieść docelowo 60 proc. średniej ważonej detalicznej ceny sprzedaży papierosów dopuszczonych do konsumpcji, nie mniej niż 90 euro na 1000 sztuk.

Ustawa okołobudżetowa przewiduje, że 1 stycznia 2014 r. akcyza na wyroby tytoniowe wzrośnie o 5 proc., co może przynieść budżetowi ok. 345 mln zł dodatkowych wpływów w skali roku.

"Podwyżki te oprócz zabezpieczenia wpływów budżetowych stanowiących ważną pozycję dochodów budżetowych, są również ukierunkowane na ograniczanie dostępności do wyrobów tytoniowych, a tym samym ich konsumpcji jako sposobu realizacji celów zdrowotnych, o czym stanowią wytyczne Ramowej Konwencji WHO o Ograniczeniu Użycia Tytoniu i ustawa o ochronie zdrowia przed następstwami użycia tytoniu i wyrobów tytoniowych" - poinformowało MF.

Biuro prasowe MF wyjaśniło, że do końca lutego mogą być sprzedawane papierosy ze starymi znakami akcyzy i opodatkowane stawką obowiązującą do końca 2013 r. Najpóźniej 1 marca 2014 r. w sklepach i kioskach muszą znaleźć się papierosy z nowymi banderolami i opodatkowane wyższą akcyzą.