"Prawda historyczna to jest coś jak woda, jak chleb — bez czego żadna wspólnota polityczna nie może działać" - mówił Gliński, podkreślając na uroczystej gali w Gdyńskim Centrum Filmowym, że do dziś istotna jest walka z kłamstwem historycznym, gdy prawda jest celowo zamazywana i zapominana.

"Miało być inaczej. Miała być jakaś konstrukcja społeczna bez pamięci i bez prawdy. Na szczęście tak się nie dzieje i to między innymi dzięki takim inicjatywom (jak festiwal) [...]. Cieszę się, że teraz jest nas więcej, że są większe możliwości, i że ta instytucja się rozwija" - dodał.

Wicepremier zwrócił także uwagę, że jedną z podstawowych funkcji takich wydarzeń kulturalnych jak Festiwal NNW jest dialog z przyszłością. "Robimy to oczywiście wszystko dla siebie, dla teraźniejszości, ale robimy też dla przyszłości. Żadna wspólnota polityczna nie ma szans rozwojowych, nie ma szans na suwerenność, niepodległość bez rozrachunku z przeszłością, bez pamięci historycznej, bez prawdy historycznej" - podkreślił Gliński.

Przekazał także pozdrowienia dla uczestników festiwalu od premiera Mateusza Morawieckiego i od prezesa PiS Jarosława Kaczyńskiego. "To jest ważne miejsce i tutaj polska kultura musi być reprezentowana przez te osoby, które są za nią odpowiedzialne" - dodał szef MKiDN.

Słowa do uczestników festiwalu skierował również premier Mateusz Morawiecki, który w liście okolicznościowym podkreślił, że wydarzenie to powstało "ze szlachetnego pragnienia zachowania pamięci o tych naszych rodakach, którzy uznali, że los ojczyzny śmiertelnie zagrożonej przez dwa bezwzględne totalitaryzmy jest ważniejszy aniżeli ich szczęście osobiste i rodzinne. Szef rządu zwrócił też uwagę, że Festiwal NNW przypomina o wydarzeniach, które w latach 1939-89 były "rugowane z podręczników historii", i na którym można spotkać świadków historii, wybitnych naukowców, a także wziąć udział np. w warsztatach filmowych.

"W czasie festiwalu odbędą się także dyskusje o najważniejszych i najgorętszych problemach współczesności m.in. o możliwych scenariuszach rozwoju sytuacji na Białorusi" - napisał premier, zwracająć także uwagę, że jeden z festiwalowych filmów pt. "Marzyciel" jest o jego ojcu — Kornelu Morawieckim.

Podczas gali otwarcia, na której gości przywitał także prezydent Gdyni Wojciech Szczurek, ogłoszono laureatów pierwszych nagród — Drzwi do Wolności. Przyznawane są one za "odwagę oraz poświęcenie bohaterom wspierającym działaczy i liderów podziemia niepodległościowego oraz solidarnościowego, jak również osobom, które w niezłomny sposób propagują ideę wolności". Nagrodę tę jako pierwsi otrzymali mieszkańcy Wąwolnicy na Lubelszczyźnie, która w 1946 r. została brutalnie zniszczona przez funkcjonariuszy UB w odwecie za pomoc oddziałom podziemia niepodległościowego. Drzwi do Wolności pośmiertnie otrzymał również amerykański fotograf John Vachon, który utrwalił moment niszczenia Wąwolnicy. Wystawę jego zdjęć o tej zbrodni można obejrzeć na festiwalu.

Kolejnym laureatem Drzwi do Wolności był m.in. zmarły niedawno piosenkarz, gitarzysta, aktor Piotr Szczepanik, który był wykonawcą tak znanych utworów jak "Goniąc Kormorany", "Żółte kalendarze", "Kochać", a w latach 80. poświęcił się działalności opozycyjnej. Był m.in. współorganizatorem Festiwalu Piosenki Prawdziwej w 1981 r. Podczas stanu wojennego organizował niezależną, podziemną scenę muzyczną.

Drzwi do Wolności otrzymał również operator filmowy Jacek Petrycki, autor zdjęć do pokazywanego na Festiwalu NNW filmu "Czarny czwartek. Janek Wiśniewski padł", który wyreżyserował Antoni Krauze. Dziękując za nagrodę w przekazanym materiale filmowym, Petrycki wspominał swoją dawną pracę z Krzysztofem Kieślowskim i Marcelim Łozińskim. "To było to otwieranie +drzwi do wolności+ i bardzo chciałbym, żeby to trwało" - mówił twórca.

"Myślę, że w tych naszych nowych czasach — kiedy jest z czym się mierzyć, kiedy warto się upominać o trójpodział władzy, warto się upominać o wykluczonych — takich historii, jakie wtedy opowiadaliśmy, i którymi chcieliśmy coś zmienić, coś otworzyć — mnie tego teraz bardzo brakuje" - podkreślił Petrycki.

Ponadto podczas gali ogłoszono laureatów tegorocznego Pitching Forum — jest to miejsce publicznej prezentacji projektów filmów przed gronem potencjalnych inwestorów, sponsorów, dystrybutorów i nadawców i służy pozyskaniu na nie finansowania.

Po wręczeniu nagród uczestnicy gali mogli obejrzeć inaugurujący festiwal film "Znajdę Cię" w reż. Marthy Coolidge. "To opowieść, inspirowana losami polskich muzyków z lat 30. i 40. XX wieku. Jest fabularną historią Rachel Rubin i Roberta Pułaskiego oraz rodzącego się między nimi romantycznego uczucia. Plany kariery muzycznej głównych bohaterów i życia w Stanach Zjednoczonych przerywa nagły wybuch wojny" - podano w opisie filmu. Głównymi jego producentami są Zbigniew John Raczyński, polsko-kanadyjski producent filmowy, zainspirowany życiem swojej rodziny w przedwojennej Łodzi oraz Bozenna Intrator, polsko-amerykańska scenarzystka, pisarka i tłumaczka, także współautorka scenariusza. Muzykę do filmu napisał Jan A.P. Kaczmarek.

XII Międzynarodowy Festiwal Filmowy "Niepokorni Niezłomni Wyklęci" potrwa do niedzieli; w jego trakcie zaplanowano pokaz ok. 100 filmów fabularnych i dokumentalnych, głównie o tematyce historycznej, a także dyskusje przedstawicieli instytucji, którzy profesjonalnie zajmują się polityką historyczną. W tym roku ze względu na epidemię korona wirusa festiwalowe wydarzenia można dodatkowo oglądać na stronie internetowej festiwalu https://festiwalnnw.pl.