Przejdź do treści
12:54 Premier poinformował o przywróceniu czasowej kontroli na granicy z Niemcami i z Litwą. Jego deklaracja to najprawdopodobniej reakcja na gwałtowny spadek poparcia dla KO wynikający m.in z docierania informacji o sytuacji na naszej zachodniej granicy
12:00 Trwa protest klubów "Gazety Polskiej" pod Sądem Najwyższym. "Nie można wytrzymać zderzenia się z narodem" [TRANSMISJA]
9:17 Śląskie: Przed bielskim sądem okręgowym staną obcokrajowcy, których miejscowa prokuratura okręgowa oskarżyła o kradzież biżuterii i kamieni szlachetnych wartych ponad 3,5 mln euro (ponad 15 mln zł)
8:31 Z sondażu przeprowadzonego przez United Surveys dla Wirtualnej Polski wynika, że gdyby wybory parlamentarne odbyły się w najbliższą niedzielę, wygrałby je PiS z poparciem 28,3 proc., KO dostałaby 25,6 proc., a rządząca koalicja traci władzę
Zaproszenie Piotrków Trybunalski - we wtorek 1 lipca - godz. 15-18 zbiórka podpisów pod referendum ws. odwołania prezydenta i rady miasta na parkingu ul. Belzacka 104 (przy szkole)
Spotkanie Klub Gazety Polskiej w Łodzi zaprasza na spotkanie z red. Adrianem Stankowskim, w poniedziałek 30 czerwca o godz. 18:00 na Piotrkowskiej 143
Wydarzenia Piotrków Trybunalski: Redaktor Tomasz Sakiewicz z Klubem "GP" 3.07 (czwartek) od godz. 15.00 będzie zbierać podpisy poparcia dla referendum przed Galerią Handlową przy ul. Słowackiego
Wydarzenie Klub Gazety Polskiej Piotrków Tryb. zaprasza 3 lipca o godz. 18.00 na spotkanie z redaktorem naczelnym Tomaszem Sakiewiczem. Sala restauracji Sara (dawna Altamira), ul. Dmowskiego 38c
Wydarzenie Klub Gazety Polskiej w Głogowie informuje o zbieraniu podpisów ws. referendum w powiecie głogowskim - STOP nielegalnej imigracji! Punkty: plac przy Ratuszu, Plac 1000-lecia, tężnia Piastów, targowisko oś. Kopernika: 30.06–02.07, godz. 10:00–17:00
Portal tvrepublika.pl informacje z kraju i świata 24 godziny na dobę przez 7 dni w tygodniu. Nie zasypiamy nigdy. Bądź z nami!

Słynna sprawa Trzaskowskiego. Któż to wie?

Źródło: Czterdziestolatek - kadr z filmu

Tytuł artykułu to tylko parafraza myśli przewodniej jednego z odcinków kultowego serialu (słynna sprawa Małkiewicza). Czy jednak to, co dzieje się dziś w Warszawie zarządzanej przez Rafała Trzaskowskiego, i wokół niego, nie nadaje się na serial? Pewnie nie byłaby to jednak komedia, choć wiele wątków mogłoby brzmieć podobnie. Choćby układy... zamiast kompetencji.

16 maja 1975 r. odbyła się premiera serialu "Czterdziestolatek". Inż. Karwowski idealnie wkomponowywał się w rzeczywistość lat 70. i propagandę sukcesu. Czas pokazał, że wiele treści poruszanych w serialu było ponadczasowych, a saga rodziny Karwowskich na trwałe wpisała się w polską popkulturę.

21-odcinkowy serial "Czterdziestolatek", emitowany w telewizji w latach 1975-1978, zyskał ogromną popularność przez to, że była to opowieść o zwykłym, uczciwym inżynierze. Niekiedy nawet naiwnym i nieporadnym w swej uczciwości. Posiadającym żonę i dwójkę nastoletnich dzieci, niezamieszanym w żadne koterie, mieszkającym w bloku, ale marzącym o działce za miastem. W życiu bohatera pojawia się m.in. kryzys wieku średniego, poszukiwanie hobby, walka z nałogiem palenia papierosów, romans. Z wątku romansowego zrobiono dodatkowo oddzielny film pełnometrażowy "Motylem jestem, czyli romans 40-latka". To wszystko w mniejszym lub większym stopniu odpowiadało losom przeciętnego polskiego czterdziestolatka.

"Idealista, pozbawiony sprytu, trochę fajtłapa, uczciwy i naiwny marzyciel. Śmieszność tej postaci polegała na tym, że wszystkie zalecenia odgórne, nawet te absurdalne i propagandowe, traktował serio i próbował realizować. Dlatego nieuchronnie wpadał na minę prawdziwego życia" – tak o swoim bohaterze mówił reżyser serialu Jerzy Gruza w 1993 r. przy okazji realizacji sequelu "Czterdziestolatek – 20 lat później".

"Staraliśmy się wraz z Krzysztofem Toeplitzem nasycić scenariusz masą charakterystycznych epizodów, konkretów i szczegółów wziętych z tzw. życia. Na 300 stronach maszynopisu stworzyliśmy 145 postaci. Gdzie jeszcze znaleźć można taką galerię postaw i typów zachowań charakterystycznych dla naszych czasów?" – wspominał w 1993 r. reżyser Jerzy Gruza.

Komediowa formuła serialu pozwoliła jego twórcom na przemycanie wielu społecznych tajemnic poliszynela. Widzowie to szybko wyłapywali i doceniali - chodziło np. o koteryjność w strukturach władzy i awanse powodowane przynależnością do partii, a nie dzięki kompetencjom, wysokie zarobki prywaciarzy, nieefektywność pracy na państwowych budowach, a nawet rodzący się w Polsce komercyjny styl życia, którego aspekty często kolidowały z prawem.

Głównego bohatera nie wikłano w niewygodne sytuacje i koniunkturalne rozgrywki. Ocierał się tylko o nie, pozostając przez cały serial prostym, naiwnym idealistą. Jego awans był niezależny od wpływów jakichkolwiek osób – na dyrektora w zjednoczeniu został wybrany przez komputer, ze względu na swoje kompetencje i cechy charakteru.

Serialowy czterdziestolatek, grany przez Andrzeja Kopiczyńskiego, idealnie wkomponował się w rzeczywistość lat 70. i propagandę sukcesu. Twórcy serialu – scenarzyści Krzysztof Toeplitz i Jerzy Gruza, który był też reżyserem – nie stronili od niewygodnych prawd. Pokazywali, że np. wyjazdy na delegacje zagraniczne były dla pracowników państwowych okazją do drobnego handlu, że wysokie stanowiska były obsadzane przez członków partii, nie zawsze kompetentnych, że przeciętny Polak stara się pokazać, nawet jeżeli go nie było na coś stać. Liczne socjologiczne aspekty były w serialu wartością dodaną.

Realia lat 70. przeminęły, dwadzieścia lat później przeżyliśmy transformację ustrojową i gospodarczą, ale mimo tych wręcz rewolucyjnych zmian okazało się, że wiele treści pokazanych w serialu było ponadczasowych. Dylematy czterdziestolatków 50 lat temu były bardzo podobne jak 30 czy 20 lat temu, a nawet dziś. To sprawiło, że serial wpisał się w polską popkulturę.

"Główną osią serii są postacie bohaterów – ludzi, którzy ukończyli lat czterdzieści. Wiek ten jest momentem, w którym jedynie od decyzji samych czterdziestolatków zależy, czy są młodzi, czy już dojrzali i stateczni. Jest to wiek, w którym człowiek jest jeszcze w pełni sił, zdolny do idealizmu, bezinteresowności, a także skłonny ulegać najrozmaitszym pokusom i atrakcjom życia, a równocześnie jest już głęboko pogrążony w koniecznościach, obligacjach i obciążeniach, zarówno życia społecznego, jak i osobistego" – w ten sposób scenarzyści pisali, w datowanym na 1973 r. konspekcie scenariusza serialu, o "satyrycznie zobaczonym konflikcie pomiędzy +chcieć+ a +móc+".

Wiele pomysłów z drugiego i trzeciego planu serialu stało się niezapomnianych do dziś, np. kobieta pracująca grana przez Irenę Kwiatkowską, łuki Karwowskiego (jako styl wystroju wnętrz) czy szczere wyznanie Jana Kobuszewskiego (grającego byłego sportowca): "Chlejesz pan? Bo ja chleję!".

Serial "Czterdziestolatek" pokazuje też historie trzech wielkich warszawskich budów lat 70. – Dworca Centralnego, Trasy Łazienkowskiej i osiedla Ursynów. Był również promocją Polskiego Fiata 126p, którego seryjna produkcja ruszyła w 1973 r. Pojazd ten nie potrzebował wprawdzie wielkiej promocji, bo i tak był marzeniem wielu, a na jego zakup trzeba było czekać w kolejce około pięciu lat.

W serialu zagrała cała plejada najlepszych polskich aktorów, niekiedy były to role epizodyczne, ale charakterystyczne i niezapomniane. Można było więc zobaczyć m.in. Annę Seniuk, Romana Kłosowskiego, Leonarda Pietraszaka, Janusza Kłosińskiego, Janusza Gajosa, Wojciecha Pokorę, Władysława Hańczę, Leona Niemczyka czy Jana Kobuszewskiego.

Zdjęcia do pierwszego odcinka rozpoczęły się na przełomie marca i kwietnia 1974 r. w Warszawie: na budowie oddanej do użytku kilka miesięcy później Trasy Łazienkowskiej, przy Wojewódzkiej Stacji Pogotowia Ratunkowego na ul. Hożej 56 oraz w bloku przy Pańskiej 61. 16 maja 1975 r. o godzinie 21.35 Telewizja Polska wyświetliła w Programie I pierwszy pilotażowy odcinek serialu.

Źródło: Republika/PAP

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca.

Bądź na bieżąco! Obserwuj nas w Wiadomościach Google. 

Jesteśmy na Youtube: Bądź z nami na Youtube

Jesteśmy na Facebooku: Bądź z nami na FB

Jesteśmy na platformie X: Bądź z nami na X

Wiadomości

Semeniuk-Patkowska: Nie ma wątpliwości, że wybory są ważne i legalne

"Mrożą ceny", ale podnoszą opłaty! Tusk obiecywał koniec drożyzny – jest gorzej!

Jest deklaracja, czy będzie praktyka? Tusk: przywracamy czasową kontrolę na granicy z Niemcami i z Litwą

Trwa protest klubów "Gazety Polskiej" pod Sądem Najwyższym. "Nie można wytrzymać zderzenia się z narodem" [TRANSMISJA]

KMŚ: Wielcy faworyci odpadli z turnieju! Fluminense i Al Hilal z awansem do ćwierćfinału

Nie mamy już kontroli nad granicą. "Codziennie przechodzą do Polski setki migrantów"

"Widzowie załamani: 'Co to było?' TVP zakończyło koncertem prezydencję w UE

PILNE: Prokuratura nie chce oskarżać obrońcy granicy, podinsp. Tomasza Waszczuka

Edyta Górniak w emocjonalnym wyznaniu: "Nienawidzę patrzeć na siebie na ekranie. Jestem gruba"

PILNE: Niebezpieczny wpadek koło Mrągowa. Rannych 7 osób

Katarzyna Bosacka wyszła za mąż! Ślub utrzymano w tajemnicy

Konferencja prasowa Jarosława Kaczyńskiego i Mariusza Błaszczaka o godzinie 13

Przeliczenie wszystkich głosów? Nawet wśród wyborców koalicji jest wielu wątpiących

Reprezentant Polski bez klubu! Możliwe, że wróci do Ekstraklasy

Wyprawka szkolna Dobry Start. Ruszył nabór wniosków, wiele możliwości złożenia deklaracji

Najnowsze

Semeniuk-Patkowska: Nie ma wątpliwości, że wybory są ważne i legalne

KMŚ: Wielcy faworyci odpadli z turnieju! Fluminense i Al Hilal z awansem do ćwierćfinału

Nie mamy już kontroli nad granicą. "Codziennie przechodzą do Polski setki migrantów"

"Widzowie załamani: 'Co to było?' TVP zakończyło koncertem prezydencję w UE

PILNE: Prokuratura nie chce oskarżać obrońcy granicy, podinsp. Tomasza Waszczuka

"Mrożą ceny", ale podnoszą opłaty! Tusk obiecywał koniec drożyzny – jest gorzej!

Jest deklaracja, czy będzie praktyka? Tusk: przywracamy czasową kontrolę na granicy z Niemcami i z Litwą

Trwa protest klubów "Gazety Polskiej" pod Sądem Najwyższym. "Nie można wytrzymać zderzenia się z narodem" [TRANSMISJA]