Ulokowany ok. 1100 roku w Słuszkowie i odnaleziony w 1935 skarb zawiera najliczniejszy zbiór monet w Polsce. Mimo, że jego spora część od 1958 znajduje się w zbiorach Muzeum Okręgowego Ziemi Kaliskiej, to ostatnie wykopaliska ujawniają, że ziemia może skrywać więcej drogocennych przedmiotów.
Adam Kędzierski, archeolog z Instytutu Archeologii i Etnologii w Polskiej Akademii Nauk w listopadzie 2020 roku odwiedził Słuszków w powiecie kaliskim, aby dowiedzieć się więcej o słynnym skarbie odkrytym w 1935 roku.
Przy użyciu wykrywacza metalu na danym obszarze, udało się zawęzić poszukiwania. Zaledwie 30 centymetrów pod ziemią znajdował się doskonale zachowany ceramiczny dzban wypełniony średniowiecznymi kosztownościami.
Najważniejszym znaleziskiem są dwa złote pierścienie i dwie obrączki z wyrytymi cyrylicą napisami.
– Pierścionki posiadały karbowane obrączki. Oczka wykonano prawdopodobnie z kamieni szlachetnych, szlifowanych na półokrągło. Są one dodatkowo zdobione złotymi granulkami. Większa obrączka jest taśmowata i wieloboczna, a mniejsza sztabkowata z wybitymi wgłębieniami. W nich znaleziono ślady inskrypcji wykonanej cyrylicą – mówił dr Kędzierski jeszcze w grudniu, świeżo po odkryciu skarbu.
Napis na jednej z obrączek głosi „Panie, pomóż. Twoja służebnica Maria". W związku z tym, że złota biżuteria we wczesnym średniowieczu była w Polsce niezwykle rzadka, naukowcy sugerują, że odkryte pierścienie należały do pierwszej dynastii panującej w Polsce, czyli dynastii Piastów.
– Skarb datowany na 1105 r. mógł należeć do księcia polskiego Zbigniewa, a obrączka z cyrylicą mogła być darem od jego babki – Dobroniegi Marii, córki księcia kijowskiego Włodzimierza Wielkiego, i żony polskiego cennika, Kazimierz Odnowiciela – powiedział Kędzierski.
Oprócz czterech pierścieni w zakopanym garncu znaleziono łącznie ok. 6600 przedmiotów. Głównie są to srebrne monety zwane denarami krzyżowymi, z wizerunkiem dużego krzyża i datowane na koniec XI lub początek XII wieku. Wśród nich znaleziono też monety czeskie, duńskie, węgierskie i niemieckie, w tym denarową monetę króla Niemiec Henryka III.