Przejdź do treści
Polska 5 czerwca – co wydarzyło się tego dnia
PAP, dzieje.pl; grafika własna

Tego dnia miało miejsce najsilniejsze w historii ziem polskich trzęsienie ziemi o sile ocenianej powyżej 6 stopni w skali Richtera; we Lwowie uroczyście otwarto „Panoramę Racławicką”; w swym pierwszym w historii meczu na III MŚ w piłce nożnej Polska przegrała z Brazylią 5:6 i odpadła z turnieju; Waldemar Pawlak został desygnowany na premiera; początek VII pielgrzymki Jana Pawła II do Polski. Urodzili się m. in. Wojciech Dzieduszycki, Andrzej Perepeczko, Grzegorz Królikiewicz, Barbara Brylska, Ludwik Dorn, Cezary Morawski. Maciej Sobociński. Zmarli natomiast: Jan Dąbski, Wacław Bojarski, Józef Beck oraz Emilia Malessa oraz Ronald Reagan.

1257 - Bolesław Wstydliwy ogłosił dokument lokacyjny na prawie magdeburskim dla Krakowa.

1443 - Najsilniejsze w historii ziem polskich trzęsienie ziemi o sile ocenianej powyżej 6 stopni w skali Richtera. W Krakowie zawaliło się sklepienie kościoła św. Katarzyny Aleksandryjskiej i św. Małgorzaty.

1875 - W Warszawie powstało Muzeum Przemysłu i Rolnictwa; placówka wraz z eksponatami została zniszczona we wrześniu 1939 r.

1894 - We Lwowie uroczyście otwarto Panoramę Racławicką, namalowaną pod kierunkiem Jana Styki i Wojciecha Kossaka; dzieło upamiętnia zwycięską bitwą polskich wojsk z 4 kwietnia 1794 r. pod Racławicami; po drugiej wojnie światowej malowidło wraz z częścią zbiorów Ossolineum trafiło ze Lwowa do Wrocławia.

1912 - W Jezupolu koło Stanisławowa urodził się Wojciech Dzieduszycki, dziennikarz, krytyk muzyczny i teatralny, konferansjer, piosenkarz, autor tekstów piosenek; w 2006 r. Dzieduszycki przyznał się do współpracy ze Służbą Bezpieczeństwa w latach 1949-1972.

1920 - Wojna polsko-bolszewicka: Oddziały 1. Armii Konnej Siemiona Budionnego przerwały front polski.

1926 – W Zielonej Górze otwarto Stadion Miejski.

1927 - W Warszawie rozpoczął się I Ogólnokrajowy Zlot Młodzieży Robotniczej i Dzień Sportu Robotniczego, zorganizowane przez Organizację Młodzieży Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego.

1930 - We Lwowie urodził się Andrzej Perepeczko, marynarz, wieloletni wykładowca Wyższej Szkoły Morskiej w Gdyni, pisarz, publicysta, autor m.in. książek dla dzieci i młodzieży.

1931 - W Warszawie zmarł Jan Dąbski, członek władz PSL „Piast”, założyciel i prezes Stronnictwa Chłopskiego; wicemarszałek Sejmu (1928-1930); jako przewodniczący polskiej delegacji w czasie rokowań pokojowych z Rosją Sowiecką podpisał Traktat Ryski.

1938 - W swym pierwszym w historii występie na III Mistrzostwach Świata w Piłce Nożnej rozgrywanych we Francji, Polska przegrała w Strasburgu po dogrywce z Brazylią 5:6 i odpadła z turnieju. 4 bramki dla Polski zdobył Ernest Wilimowski, 3 dla Brazylii Leônidas da Silva.

1939 - W Aleksandrowie Kujawskim urodził się Grzegorz Królikiewicz, reżyser, scenarzysta, pedagog; autor filmu „Przypadek Pekosińskiego”.

1941 - W Skotnikach koło Łęczycy urodziła się Barbara Brylska, aktorka, niezapomniana Kama z „Faraona” i Krzysia z „Pana Wołodyjowskiego”.

1941 - W Buenos Aires w Argentynie urodziła się Martha Argerich, wybitna pianistka, pedagog, laureatka I nagrody podczas Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina w Warszawie w 1965.

1942 - W dniach 3–5 czerwca Niemcy rozstrzelali 6–8 tys. Żydów z jednego (przeznaczonego dla Żydów „bezużytecznych”) z dwóch gett w Kowlu w dawnym województwie wołyńskim.

1943 - W Warszawie w kościele św. Aleksandra na pl. Trzech Krzyży gestapo aresztowało 89 osób uczestniczących w ceremonii ślubnej; wśród nich m.in. nowożeńców oraz kilkunastu członków oddziału dyspozycyjnego Kedywu KG AK „Osa-Kosa”.

1943 - W Warszawie zmarł postrzelony przez niemiecki patrol Wacław Bojarski - poeta, prozaik, publicysta i krytyk literacki.

1944 - W Stanesti-Chirulesti w Rumunii zmarł Józef Beck, legionista, członek POW, pułkownik Wojska Polskiego, minister spraw zagranicznych w latach 1932-1939, jeden z najbliższych współpracowników marszałka Józefa Piłsudskiego.

1944 - Wizytę w USA rozpoczął premier Stanisław Mikołajczyk; w czasie jej trwania trzykrotnie rozmawiał z prezydentem Franklinem D. Rooseveltem.

1944 - W nocy z 5 na 6 czerwca oddział AK Antoniego Hedy „Szarego” uwolnił ponad 60 osób z niemieckiego więzienia w Końskich.

1944 - Niemiecka żandarmeria spacyfikowała Olszankę w gminie Czajki na Lubelszczyźnie, doszczętnie ją paląc i mordując ok. 100 mieszkańców.

1947 - Sekretarz stanu USA George Marshall przedstawił plan ekonomicznej pomocy dla Europy, którego celem było przeciwstawienie się komunizmowi poprzez odbudowę gospodarki państw europejskich zniszczonych II wojną światową; Polska ze względu na stanowisko Moskwy nie przystąpiła do tego projektu.

1949 - W Warszawie popełniła samobójstwo Emilia Malessa „Marcysia”, kapitan Armii Krajowej, w latach 1940-1945 kierowała wydziałem łączności zagranicznej Oddziału V KG ZWZ-AK; aresztowana przez władze komunistyczne i skazana 1947 r. w procesie ZG Zrzeszenia WiN na 2 lata więzienia; ułaskawiona przez prezydenta Bolesława Bieruta.

1954 - W Warszawie urodził się Ludwik Dorn, działacz opozycji antykomunistycznej, wicepremier oraz minister spraw wewnętrznych i administracji w latach 2005-2007; marszałek Sejmu (2007); poseł w latach 1997-2015.

1954 - W Szczecinie urodził się Cezary Morawski, aktor, pedagog, związany m.in. z warszawskimi teatrami Współczesnym i Powszechnym; zagrał w filmach „Akcja pod Arsenałem”, „Constans”, „Z dalekiego kraju”, „Dziecinne pytania”, a także w serialu „M jak miłość”; w latach 2016-2018 dyrektor Teatru Polskiego we Wrocławiu.

1965 – Założono Politechnikę Świętokrzyską w Kielcach.

1968 - We Wrocławiu odsłonięto pomnik papieża Jana XXIII.

1973 - Sąd w Hamburgu skazał Ludwiga Hahna - byłego dowódcę policji bezpieczeństwa (Sipo) i służby bezpieczeństwa (SD) w okupowanej Warszawie, na 12 lat więzienia; dwa lata później, w kolejnym procesie, otrzymał wyrok dożywotniego więzienia.

1975 – Założono Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów.

1975 - W Toruniu urodził się Maciej Sobociński, reżyser teatralny, scenograf.

1981 - Do Polski po 30 latach nieobecności przyjechał Czesław Miłosz.

1992 - Waldemar Pawlak został desygnowany na urząd premiera RP.

1993 - Odbyło się uroczyste otwarcie miasta Borne Sulinowo w powiecie szczecineckim, byłego garnizonu Armii Radzieckiej.

1999 - Początek VII pielgrzymki papieża Jana Pawła II do Polski (5-17 VI).

2004 - W Los Angeles zmarł Ronald Reagan, prezydent USA w latach 1981-1989, amerykański aktor, polityk, gubernator Kalifornii; znacząco wspierał działaczy Solidarności w walce z systemem komunistycznym w Polsce.

2014 - W Warszawie otwarto Ogród Sprawiedliwych upamiętniający osoby, które podejmowały walkę z totalitaryzmem i broniły praw człowieka.



PAP

Wiadomości

Zalewska: straty powodzi liczone są już w dziesiątkach miliardów złotych

TYLKO U NAS! Bocheński szczerze o aborcji [wideo]

Alerty IMGW dalej obowiązują. Jaka będzie pogoda tej nocy?

Uwaga! Poważne problemy z dostępem do gotówki na południu kraju

Ataki polityków na WOT i OSP

Mocne słowa Trumpa: to wina Harris i Bidena, że do mnie strzelają!

Republika: „W Punkt” o godz.21:10

Ludzie stracili dorobek życia, a Premier wrzuca zdjęcie, że je zupę!

Czarnek: rząd powinien bezwzględnie organizować pomoc dla powodzian!

Kolejny dowód na to, że rząd nie radzi sobie w ogóle z powodzią. ZOBACZ WIDEO

Szef BBN Jacek Siewiera: czeka nas bardzo trudny czas, to niestety nie koniec

Republika pomaga! Pomoc dla powodzian

Niż genueński powoli ustępuje, jednak sytuacja powodziowa jest nadal dramatyczna. Prognoza na najbliższe godziny

Jak dziś czuje się poseł KO Małgorzata Tracz, która występowała przeciwko wzmocnieniu Nysy Kłodzkiej

Straż Graniczna zatrzymała Azera za przemyt ludzi!

Najnowsze

Zalewska: straty powodzi liczone są już w dziesiątkach miliardów złotych

Ataki polityków na WOT i OSP

Mocne słowa Trumpa: to wina Harris i Bidena, że do mnie strzelają!

Republika: „W Punkt” o godz.21:10

Ludzie stracili dorobek życia, a Premier wrzuca zdjęcie, że je zupę!

TYLKO U NAS! Bocheński szczerze o aborcji [wideo]

Alerty IMGW dalej obowiązują. Jaka będzie pogoda tej nocy?

Uwaga! Poważne problemy z dostępem do gotówki na południu kraju