Przejdź do treści
21:39 Prezydent Ukrainy: ustaliliśmy z Rosją kolejną wymianę jeńców 1000 na 1000
20:11 Premier Donald Tusk: w najbliższym czasie zwrócę się do Sejmu z wnioskiem o wotum zaufania dla rządu
19:59 Prezes PiS Jarosław Kaczyński: to jest klęska demokracji walczącej, ten rząd powinien odejść, proponujemy rząd techniczny
Wybory 2025 Gościem Poranka Radia Republika o godzinie 6.00 będzie Jacek Ozdoba z PiS
Protest We wtorek (3 czerwca) o godz. 12:00, pod ambasadą Niemiec przy ul. Jazdów 12 w Warszawie, odbędzie się protest pod hasłem: "Zabierzcie namiestnika!". Organizuje: Ruch Obrony Granic
Wydarzenie Klub „Gazety Polskiej” w Nysie zaprasza na spotkanie z Danielem Obajtkiem oraz Michałem Dworczykiem, 5 czerwca (czwartek), g. 19:00, Nyski Dom Kultury ul. Wałowa 7
Wydarzenie Klub „Gazety Polskiej” Gdańsk II zaprasza na protest - Nie dla nielegalnej imigracji!, 8 czerwca (niedziela), g. 12, pod Radą Miasta Gdańska ul. Wały Jagiellońskie 1
NBP NBP informuje: Prof. Adam Glapiński, Prezes NBP: „Polska ma już 509 ton złota – więcej niż Europejski Bank Centralny! To dowód na skuteczną strategię, która wzmacnia wiarygodność Polski i buduje bezpieczeństwo finansowe obywateli"

Polska 30 marca – co wydarzyło się tego dnia

Źródło: facebook.com

Tego dnia w oknie apteki zapłonęła pierwsza lampa naftowa, skonstruowana przez Ignacego Łukasiewicza; ruszyła produkcja w przedsiębiorstwie opon jezdnych w Dębicy; utworzono Główny Urząd Geodezji i Kartografii; rozpoczęła się operacja przesunięcia Pałacu Lubomirskich; zakończono produkcję samochodu FSO Warszawa. Urodzili się m. in. Gabriela Zapolska, Stefan Banach, Witold Urbanowicz, Jadwiga Andrzejewska, Józef Uznański, Zofia Merle, Zbigniew Bizoń, Stefan Latałło, Hanna Bakuła, Adrianna Biedrzyńska. Zmarli natomiast: Jan Kanty Działyński, Jan Bytnar, Maciej Aleksy Dawidowski, Stefan Maria Kuczyński, Tadeusz Żenczykowski, Janina Brochwiczówna, Krzysztof Teodor Toeplitz oraz Paweł Śpiewak.

1407 - W Malborku zmarł Konrad von Jungingen, wielki mistrz zakonu krzyżackiego w latach 1393-1407.

1689 - Skazany dwa dni wcześniej na karę śmierci – za ateizm - szlachcic i filozof Kazimierz Łyszczyński został publicznie ścięty na Rynku Starego Miasta w Warszawie, a następnie jego zwłoki spalono za miastem.

1853 - W oknie lwowskiej apteki „Pod Złotą Gwiazdą” zapłonęła pierwsza lampa naftowa, skonstruowana przez farmaceutę Ignacego Łukasiewicza i blacharza Adama Bratkowskiego.

1857 - W Podhajcach urodziła się Gabriela Zapolska, aktorka, powieściopisarka, dramatopisarka, felietonistka; autorka m.in. dramatów „Moralność Pani Dulskiej”, „Skiz”, „Żabusia” i powieści „Kaśka Kariatyda”.

1867 - Cesarstwo Rosyjskie sprzedało Stanom Zjednoczonym Alaskę i Wyspy Aleuckie; jednym z głównych negocjatorów transakcji ze strony amerykańskiej był Polak, gen. Włodzimierz Krzyżanowski, który następnie został pierwszym amerykańskim administratorem Alaski.

1880 - W Kórniku zmarł Jan Kanty Działyński, mecenas sztuki, bibliofil i wydawca; uczestnik Powstania Wielkopolskiego w 1848 r.; w czasie Powstania Styczniowego „organizator sił zbrojnych narodowych w zaborze pruskim”.

1892 - W Krakowie urodził się Stefan Banach, matematyk, wykładowca Uniwersytetu Jana Kazimierza, współzałożyciel lwowskiej szkoły matematycznej; jeden z twórców analizy funkcjonalnej.

1908 - W Olszance koło Suwałk urodził się Witold Urbanowicz, as polskiego lotnictwa; w czasie II wojny światowej dowódca Dywizjonu 303.

1915 - W Łodzi urodziła się Jadwiga Andrzejewska, aktorka; gwiazda kina międzywojennego, wystąpiła m.in. w filmach „Dziewczęta z Nowolipek” i „Strachy” oraz komediach „Papa się żeni”, „Ada to nie wypada”.

1917 - Odezwa rosyjskiego Rządu Tymczasowego do Polaków.

1918 - Założono klub sportowy Czuwaj Przemyśl.

1924 - W Zakopanem urodził się Józef Uznański, przewodnik tatrzański w czasie II wojny światowej kurier ZWZ-AK, po wojnie ratownik górski, jeden z pierwszych ratowników pracujących z psem specjalnie przeszkolonym do odnajdowania ofiar lawin.

1931 – Założono Śląskie Techniczne Zakłady Naukowe w Katowicach.

1938 - W Warszawie urodziła się Zofia Merle, aktorka, występowała m.in. w Studenckim Teatrze Satyryków i warszawskim Teatrze Komedia; znana m.in. z ról w filmach „Rzeczpospolita babska”, „Co mi zrobisz, jak mnie złapiesz?”, „Miś”, a także z seriali „Chłopi” oraz „Noce i dnie”.

1939 - Uruchomiono produkcję w przedsiębiorstwie opon jezdnych w Dębicy.

1940 - Żołnierze Oddziału Wydzielonego Wojska Polskiego pod dowództwem mjr. Henryka Dobrzańskiego ps. Hubal wyrwali się z okrążenia pod wsią Hucisko w pow. koneckim, gdzie pokonali niemiecki batalion policji; w odwecie Niemcy zamordowali 711 mieszkańców z 31 wsi, znajdujących się na szlaku Oddziału Wydzielonego. Najwięcej ofiar było wśród mieszkańców wsi Skłoby, Gałki, Szałas Stary i Hucisko.

1940 - W Warszawie Niemcy dokonali aresztowań działaczy politycznych i społecznych, lekarzy, adwokatów oraz nauczycieli; wśród zatrzymanych był m.in. Maciej Rataj, były marszałek Sejmu RP, jeden z przywódców Stronnictwa Ludowego, zaangażowany w działania konspiracyjnej Głównej Rady Politycznej przy Służbie Zwycięstwu Polski; rozstrzelany w czerwcu 1940 r. w Palmirach.

1942 - W Bielsku urodził się Zbigniew Bizoń, kompozytor, saksofonista, członek zespołów Niebiesko-Czarni, Czerwono-Czarni, Tajfuny, lider formacji Bizony, autor przeboju „Nie wiem, czy to warto”.

1943 - W Szpitalu Wolskim w Warszawie zmarł na skutek obrażeń odniesionych podczas przesłuchań prowadzonych przez gestapo Jan Bytnar „Rudy”, odbity w akcji pod Arsenałem; tego samego dnia w warszawskim szpitalu Dzieciątka Jezus zmarł ranny czasie akcji Maciej Aleksy Dawidowski „Alek”.

1944 – W Warszawie został zastrzelony przez żołnierzy Referatu 993/W Armii Krajowej ukraiński kolaborant płk Mychajło Pohotowko, szef warszawskiego oddziału Ukraińskiego Komitetu Centralnego.

1944 - W nocy z 29 na 30 marca oddział UPA dokonał mordu na 56-140 polskich mieszkańcach wsi Wołczków koło Stanisławowa.

1945 - Wojska 2 Frontu Białoruskiego, przy udziale 1 Brygady Pancernej im. Bohaterów Westerplatte, zajęły Gdańsk.

1945 - W Warszawie urodził się Stanisław Latałło, operator filmowy, reżyser, aktor, odtwórca roli Franciszka Retmana w „Iluminacji” Krzysztofa Zanussiego.

1945 – Utworzono Główny Urząd Geodezji i Kartografii.

1946 – Na odprawie burmistrzów i wójtów w Braniewie, przedstawiciel gminy Frombork poinformował, że ludność miasta liczy 450 osób, w tym 58 Polaków napływowych i 16 Warmiaków, a inwentarz żywy tworzy osiem koni, krowa i świnia.

1950 - Urodziła się Hanna Bakuła, malarka, pisarka i publicystka.

1962 - W Toruniu urodziła się Adrianna Biedrzyńska, aktorka, wystąpiła m.in. w filmach „Dekalog IV”, „Niezwykła podróż Baltazara Kobera”, „Piłkarski poker”, „300 mil do nieba”, „Nad rzeką, której nie ma”, „Pierścionek z orłem w koronie” i „Pajęczarki”.

1966 – Apel Naczelnika ZHP, hm Wiktora Kineckiego, skierowany do harcerek, harcerzy i instruktorów ze szkół zawodowych o przystąpienie do „Operacji 1001 Frombork”.

1970 - W Warszawie rozpoczęła się operacja przesunięcia Pałacu Lubomirskich - odcięty od fundamentów pałac obrócono o ponad 70 stopni w stosunku do pierwotnego położenia.

1971 - W kopalni „Rokitnica” w Zabrzu po trwającej sześć dni (158 godzin) akcji, uratowano górnika Alojzego Piontka, jako jedynego spośród 11. zasypanych górników na poziomie 508 m kopalni.

1973 - Zakończono produkcję samochodu FSO Warszawa.

1975 - Premiera filmu „Awans” w reżyserii Janusza Zaorskiego.

1981 - W Warszawie podpisane zostało porozumienie pomiędzy stroną rządową i solidarnościową, kończące tzw. kryzys bydgoski; władze NSZZ „Solidarność” odwołały planowany na 31 marca strajk generalny.

1985 - W Katowicach zmarł Stefan Maria Kuczyński, historyk, mediewista, autor powieści historycznych, m.in. „Zawisza Czarny” oraz licznych prac naukowych, m.in. „Wielka wojna z Zakonem Krzyżackim”.

1986 - Premiera telewizyjnego filmu Janusza Kondratiuka „Big Bang”.

1987 - Na antenie TVP2 ukazało się premierowe wydanie Panoramy dnia (od 2 września 1991 Panorama).

1997 - W Londynie zmarł Tadeusz Żenczykowski, prezes Związku Polskiej Młodzieży Demokratycznej, szef oddziału propagandy Obozu Zjednoczenia Narodowego, poseł na Sejm (1938); od 1940 r. w Biurze Informacji i Propagandy KG ZWZ-AK; w latach 1954-1972 redaktor, a następnie zastępca dyrektora Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa.

1997 - W Bretanii zmarła Janina Brochwiczówna, aktorka teatralna i filmowa, artystka kabaretowa, znana m.in. z ról w filmach „Każdemu wolno kochać”, „Żona i nie żona”; od 1945 roku przebywała na emigracji.

1999 - Paweł Piskorski został prezydentem Warszawy.

2001 - Odbyło się 1000. notowanie Listy Przebojów Programu Trzeciego.

2007 - Sąd Okręgowy w Bielsku-Białej skazał na 25 lat pozbawienia wolności Ryszarda Niemczyka ps. „Rzeźnik”, oskarżonego m.in. o współudział w zabójstwie Andrzeja Kolikowskiego ps. „Pershing”.

2010 - W Warszawie zmarł Krzysztof Teodor Toeplitz, pisarz, publicysta, autor scenariuszy filmowych, m.in. serialu „Czterdziestolatek”; wykładowca warszawskiej PWST i PWSFTviT w Łodzi.

2023 - W Warszawie zmarł historyk myśli społecznej i socjolog, były dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego prof. Paweł Śpiewak.



PAP

Wiadomości

Świątek powalczy dziś o półfinał French Open

Europejski kraj chce znieść cła na cały import z USA!

Dym z pożarów w Kanadzie dotarł do zatoki. Eksperci: to nie zniknie szybko

Ukraińcy odcięli okupantowi prąd

W samochodzie terrorysty z Boulder znaleziono dokumenty USAID

Biznesmen biwakował nad rzeką. Spotkał lwicę. Nie żyje

Putin kładzie na stół warunki dotyczące pokoju na Ukrainie

Hejt na córkę nowego prezydenta. Na szczęście dobrych ludzi jest więcej [KOMENTARZE]

Tusk jak zwykle się wściekł, a potem wygłosił orędzie. Pełne gróźb i typowych dla niego niedomówień [KOMENTARZE]

Kanthak o koalicji Tuska: jest bankrutem, syndykiem masy upadłościowej

Nawrocki podziękował Trzaskowskiemu. "Może być Pan pewien, że zawsze po pierwsze Polska, po pierwsze Polacy!"

Ile gwiazdy biorą za wesele? Nawet 50 tysięcy za jeden wieczór! Wiśniewski, Zenek i Narożna w cenniku ślubnych marzeń

Fogiel: Tusk udaje, że „nic się nie stało” – ale Hołownia wierzga!

Instagram był za Trzaskowskim, Polska za Nawrockim

Przemysław Wipler apeluje do ludowców o zmianę: poprzemy mniejszościowy rząd z PSL

Najnowsze

Świątek powalczy dziś o półfinał French Open

W samochodzie terrorysty z Boulder znaleziono dokumenty USAID

Biznesmen biwakował nad rzeką. Spotkał lwicę. Nie żyje

Putin kładzie na stół warunki dotyczące pokoju na Ukrainie

Hejt na córkę nowego prezydenta. Na szczęście dobrych ludzi jest więcej [KOMENTARZE]

Europejski kraj chce znieść cła na cały import z USA!

Dym z pożarów w Kanadzie dotarł do zatoki. Eksperci: to nie zniknie szybko

Ukraińcy odcięli okupantowi prąd