Tego dnia podpisano porozumienie o warunkach wyjazdów polskich robotników do Francji; w Gdyni żaglowiec „Dar Pomorza” zakończył rejs dookoła świata; w KL Auschwitz Niemcy dokonali pierwszego masowego uśmiercenia ludzi za pomocą cyklonu B; Niemcy uznali prawa kombatanckie żołnierzy AK; podczas igrzysk w Rzymie Zdzisław Krzyszkowiak zdobył złoty medal w biegu na 3000 m z przeszkodami; w Jastrzębiu podpisano porozumienia pomiędzy MKS a rządem. Urodzili się m. in. Konstanty Laszczka, Janusz Franciszek Radziwiłł, Danuta Siedzikówna, Jerzy Łojek, Stanisław Michalski, Stan Borys, Krzysztof Zaleski, Piotr Rubik, Maja Ostaszewska. Zmarli natomiast: Jan Kanty Steczkowski, Juliusz Rómmel, Romuald Gutt, Wirgiliusz Gryń, Mieczysław Fogg oraz Andrzej Maria Deskur.
1388 – Symboliczne zakończenie budowy katedry we Fromborku. Tego dnia katedra została poświęcona. Nie wiadomo kto był projektantem budowli. Źródła wymieniają jedynie nadzorcę budowy, kanonika Lifharda (1329-88).
1863 - Powstanie Styczniowe: Zwycięska dla powstańców bitwa pod Panasówką niedaleko Zwierzyńca.
1865 - W Makówcu Dużym koło Mińska Mazowieckiego urodził się Konstanty Laszczka, rzeźbiarz, malarz, grafik, profesor Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.
1880 - W Berlinie urodził się Janusz Franciszek Radziwiłł, ziemianin, ordynat ołycki, właściciel Nieborowa; polityk konserwatywny, działacz gospodarczy; poseł na Sejm (1928-1935), senator (1935-1938); aresztowany we wrześniu 1939 r. przez władze sowieckie i uwięziony na Łubiance - zwolniony w grudniu 1939 r.; w okresie niemieckiej okupacji przebywał w Warszawie; w 1945 r. ponownie aresztowany przez NKWD i wywieziony do obozu w Krasnogorsku; w 1947 r. wrócił do Polski; zmarł w Warszawie w 1967 r.
1910 – We Wrocławiu otwarto kino „Palast-Theater”.
1914 - Wojska rosyjskie zajęły opuszczony przez armię austriacką Lwów.
1919 – Podpisano porozumienie o warunkach wyjazdów polskich robotników do Francji, na mocy którego została powołana Francuska Misja Robotnicza z oddziałami w Warszawie, Częstochowie i Poznaniu.
1922 - 91,11% spośród głosujących w referendum opowiedziało się przeciwko utworzeniu samodzielnego kraju górnośląskiego w ramach Niemiec.
1928 - W Guszczewinie koło Narewki, na skraju Puszczy Białowieskiej, urodziła się Danuta Siedzikówna, sanitariuszka 5. Wileńskiej Brygady AK, pseudonim „Inka”; skazana w 1946 r. przez władze komunistyczne na karę śmierci i rozstrzelana.
1929 - W Krakowie zmarł Jan Kanty Steczkowski, działacz Stronnictwa Prawicy Narodowej, minister skarbu i premier rządu utworzonego przez Radę Regencyjną (1918); po odzyskaniu niepodległości ponownie minister skarbu (1920-1921); dyrektor Polskiego Banku Krajowego, prezes Banku Gospodarstwa Krajowego.
1932 - W Warszawie urodził się Jerzy Łojek, historyk, pisarz, publicysta, działacz opozycji demokratycznej w PRL; autor książek „Dzieje pięknej Bitynki. Historia życia Zofii Potockiej 1760-1822”, „Geneza i obalenie Konstytucji 3. maja”, a także „Agresja 17. września 1939. Studium aspektów politycznych” (1979) i „Dzieje sprawy Katynia” (1980) - opublikowanych przez podziemne wydawnictwa.
1932 - W Wilnie urodził się Stanisław Michalski, aktor, dyrektor Teatru Wybrzeże w Gdańsku w latach 1988-1993.
1935 - Do portu w Gdyni zawinął żaglowiec „Dar Pomorza”, kończąc rejs dookoła świata.
1939 - Wielka Brytania i Francja wypowiedziały wojnę III. Rzeszy. Konflikt Niemiec z Polską przekształcił się w wojnę światową.
1939 - W Bydgoszczy niemieccy dywersanci ostrzeliwali wycofujące się jednostki WP; niemiecką dywersję stłumiło wojsko i policja. Propaganda niemiecka nadała tym wydarzeniom nazwę „Blutsonntag” („krwawa niedziela”); po wkroczeniu do Bydgoszczy Wehrmachtu rozpoczęły się szeroko zakrojone represje wobec ludności polskiej.
1939 - Wojska niemieckie zajęły Częstochowę, Radomsko i Katowice, zmusiły armię „Modlin” do odwrotu na linię Wisły. Koniec walk na Górnym Śląsku oraz o pozycję umocnioną pod Węgierską Górką bronioną przez oddział kpt. Tadeusza Semika.
1939 – Decyzją prezydenta RP Ignacego Mościckiego utworzono Legion Czechów i Słowaków, złożony z żołnierzy, którzy uciekli z okupowanych przez Niemców Czech.
1941 - W KL Auschwitz Niemcy dokonali pierwszego masowego uśmiercenia ludzi za pomocą cyklonu B - zginęło około 600 jeńców sowieckich i 250 Polaków.
1941 - Urodził się Stan Borys, właściwie Stanisław Guzek, wokalista, kompozytor, członek zespołu „Blackout”.
1942 - Na cmentarzu żydowskim w Działoszycach Niemcy rozstrzelali około 1500. Żydów.
1943 - Wojska alianckie wylądowały na południu Włoch; rząd włoski premiera Pietro Badoglio podpisał zawieszenie broni z aliantami.
1944 - Oddział z Grupy AK „Kampinos” pod wodzą por. Adolfa Pilcha ps. „Dolina” dokonał w nocy z 2. na 3. września wypadu na wieś Truskaw, gdzie stacjonował kolaboracyjny, rosyjski batalion SS-RONA, zabijając od 91. do 250. Rosjan i raniąc 100., przy stratach własnych 10. zabitych i 10. rannych.
1944 – Powstanie Warszawskie: Niemcy uznali prawa kombatanckie żołnierzy AK, czego wcześniej domagały się rządy Wielkiej Brytanii i Francji.
1946 - Rząd RP na uchodźstwie rozwiązał Polskie Siły Zbrojne.
1946 - Sekretarz stanu USA James Byrnes w czasie przemówienia w Stuttgarcie wyraził zastrzeżenia wobec granicy polskiej na Odrze i Nysie.
1948 - W Świętochłowicach urodził się Krzysztof Zaleski, reżyser teatralny, aktor, związany m.in. z warszawskim Teatrem Współczesnym i Teatrem Ateneum; wystąpił w filmach „Indeks”, „Głosy”, „Kochankowie mojej mamy”, „Obywatel Piszczyk”, „Konsul”, „Samowolka” i „Sztos”.
1953 - Weszła w życie Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, nazywana w skrócie Europejską Konwencją Praw Człowieka.
1960 – Podczas XVII. Letnich Igrzysk Olimpijskich w Rzymie Zdzisław Krzyszkowiak zdobył złoty medal w biegu na 3000 m z przeszkodami.
1965 - W Düsseldorfie zapadł wyrok w sprawie 10. byłych funkcjonariuszy niemieckiego obozu zagłady w Treblince.
1967 - W Warszawie zmarł Juliusz Rómmel, generał WP, w czasie kampanii polskiej w 1939 r. dowódca Armii „Łódź”, a następnie Armii „Warszawa”.
1968 - W Warszawie urodził się Piotr Rubik, kompozytor, multiinstrumentalista, producent muzyczny.
1972 - W Krakowie urodziła się Maja Ostaszewska, aktorka Nowego Teatru w Warszawie; wystąpiła m.in. w filmach „Prymas. Trzy lata z tysiąca”, „Katyń”, „Janosik. Prawdziwa historia”, „Uwikłanie”, „W imię...”, „Jack Strong”, „Body/Ciało” oraz w serialu „Czas honoru”.
1972 – Założono Ogólnokształcące Liceum Lotnicze im. F. Żwirki i S. Wigury w Dęblinie.
1973 - Premiera filmu „Hubal” w reżyserii Bohdana Poręby.
1974 - W Warszawie zmarł prof. Romuald Gutt, architekt, autor m.in. gmachu Głównego Urzędu Statystycznego; współautor projektu budynków mieszkalnych i ogrodu ambasady Chin w Warszawie.
1980 - W Jastrzębiu podpisano porozumienia pomiędzy Międzyzakładowym Komitetem Strajkowym a Komisją Rządową; śląskie kopalnie wznowiły pracę.
1982 - Władze komunistyczne aresztowały internowanych 13. grudnia 1981 r. byłych działaczy KSS „KOR”: Jacka Kuronia, Jana Lityńskiego, Adama Michnika i Henryka Wujca.
1982 - Premiera filmu „Bołdyn” w reżyserii Ewy i Czesława Petelskich.
1986 - W Warszawie zmarł Wirgiliusz Gryń, aktor, wystąpił w filmach „Bołdyn”, „Klucznik”, „Żywot Mateusza”, „Jak rozpętałem drugą wojnę światową”, „Operacja Himmler”, „Wściekły”, a także w serialu „Dom”.
1987 - W Warszawie doszło do dwóch tragicznych wypadków komunikacyjnych: katastrofy kolejowej na stacji Warszawa Włochy, w wyniku której zginęło osiem osób, a kilkadziesiąt zostało rannych, oraz wypadku tramwaju na skrzyżowaniu ulic Wolskiej i Młynarskiej - zginęło siedem osób, ponad 70. zostało rannych.
1988 – Zakończono strajk w Kopalni Węgla Kamiennego „Manifest Lipcowy” w Jastrzębiu.
1990 - W Warszawie zmarł Mieczysław Fogg, jeden z najpopularniejszych polskich piosenkarzy; jego największe przeboje to „Ostatnia niedziela”, „Bo to się zwykle tak zaczyna”, „Jesienne róże”, „Czy pamiętasz tę noc w Zakopanem”, „Szkoda twoich łez, dziewczyno”, „Upić się warto” i „Piosenka o mojej Warszawie”; w czasie II. wojny światowej pomagał artystom pochodzenia żydowskiego, za co został uhonorowany po wojnie tytułem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.
1999 - Na antenie telewizji TVN zostało wyemitowane premierowe wydanie polskiej wersji teleturnieju „Milionerzy”.
2000 - Papież Jan Paweł II. beatyfikował Piusa IX. i Jana XXIII.
2001 - Ukazało się pierwsze wydanie tygodnika „Newsweek Polska”.
2011 - W Watykanie zmarł kard. Andrzej Maria Deskur, przewodniczący Papieskiej Rady ds. Środków Społecznego Przekazu, wieloletni przyjaciel Jana Pawła II, kawaler Orderu Orła Białego.
źródło: PAP