Przejdź do treści
Polska 3 marca – co wydarzyło się tego dnia
facebook.com

Tego dnia powołano Legię Księstwa Warszawskiego; z więzienia na Pawiaku uciekli: Tadeusz Szpotański i dwaj oficerowie AK; przed sądem wojskowym rozpoczął się proces rotmistrza Witolda Pileckiego; przez sądem w Warszawie rozpoczął się proces kierownictwa KPN; w katastrofie kolejowej pod Szczekocinami zginęło 16 osób. Urodzili się m. in. Izabela z Flemmingów Czartoryska, Kazimierz Władysław Wóycicki, Cyryl Ratajski, Kazimierz Bartel, Kazimierz Fabrycy, Władysław Daszewski, Klemens Szaniawski, Jacek Kuroń, Maria Nurowska, Zbigniew Boniek, Natalia Kukulska. Zmarli natomiast: Faust Socyn, Edward Wittig, Jerzy Srokowski, Irena Kwiatkowska, Bohdan Pociej, Jan Maj, Wojciech Giełżyński, Stanisław Kania oraz Jerzy Limon.

1362 – Król Kazimierz III Wielki nadał prawa miejskie Ropczycom.

1585 – Elbląg zawarł porozumienie handlowe z angielską Kompanią Wschodnią.

1604 - W Lusławicach zmarł Faust Socyn, teolog, humanista; od 1579 r. na stałe w Polsce; przywódca ideowy braci polskich.

1746 - W Warszawie urodziła się Izabela z Flemmingów Czartoryska, pisarka, animatorka życia kulturalnego, mecenaska sztuki, kolekcjonerka; założycielka rezydencji w Puławach, na terenie której utworzyła pierwsze polskie muzeum gromadzące pamiątki narodowe; aktywna uczestniczka życia politycznego w okresie Sejmu Wielkiego, związana ze Stronnictwem Patriotycznym.

1807 - W Warszawie urodził się Kazimierz Władysław Wóycicki, wydawca, literat, archiwista, dziennikarz; autor „Przysłów narodowych”, „Pamiętnika dziecka Warszawy”, żołnierz Powstania Listopadowego.

1812 - Powołana została Legia Księstwa Warszawskiego, formacja wojskowa, utworzona z pułków Legii Nadwiślańskiej. Legia Księstwa Warszawskiego wzięła udział w walkach w Hiszpanii oraz w wyprawie na Rosję, gdzie poniosła ciężkie straty.

1831 - Powstanie listopadowe: Zwycięstwo oddziału gen. Józefa Dwernickiego nad Rosjanami w bitwie pod Kurowem.

1846 - Powstanie krakowskie: dyktator Jan Tyssowski opuścił Kraków, do miasta wkroczyły oddziały austriackie.

1872 - W krakowskim Podgórzu urodził się Artur Markowicz, malarz, grafik.

1875 - W Zalesiu Wielkim koło Gostynia urodził się Cyryl Ratajski, adwokat, prezydent Poznania (1922-1924, 1925-1934), minister spraw wewnętrznych (1924-1925); w czasie II wojny światowej Delegat Rządu na Kraj (1940-1942).

1882 - We Lwowie urodził się Kazimierz Bartel, matematyk, profesor Politechniki Lwowskiej, polityk sanacyjny, trzykrotny premier II RP; zamordowany przez Niemców w 1941 r.

1888 - W Odessie urodził się Kazimierz Fabrycy, oficer Legionów Polskich, gen. WP; wiceminister spraw wojskowych (1926-1934); w latach 1934-1939 Inspektor Armii we Lwowie; w kampanii 1939 r. dowódca Armii „Karpaty”.

1902 - W Warszawie urodził się Władysław Daszewski, scenograf teatrów lwowskich i warszawskich, współpracownik Leona Schillera, w latach 1959-61 dyrektor Teatru Narodowego w Warszawie.

1902 - W Przemyślu urodził się Józef Kondrat, aktor teatralny i filmowy, znany m.in. z filmów „Trójka hultajska”, „Strachy”, „Król Maciuś Pierwszy”; w 1943 roku skazany przez podziemne Kierownictwo Walki Cywilnej na karę infamii za udział w niemieckim filmie propagandowym „Heimkehr”.

1910 - W Warszawie urodził się Leon Chajn, polityk, działacz komunistyczny, od 1944 roku członek władz naczelnych Stronnictwa Demokratycznego, poseł na Sejm PRL, autor prac poświęconych historii wolnomularstwa.

1910 - W Pyzdrach urodził się Stefan Otwinowski, dziennikarz, literat, autor powieści „Życie trwa cztery dni”, w latach 1947-76, prezes krakowskiego oddziału Związku Literatów Polskich.

1919 – Utworzono Kurię Biskupią Wojsk Polskich.

1921 - Polska zawarła układ z Rumunią o wzajemnej pomocy militarnej w razie ataku ze strony Rosji.

1922 - W Toruniu urodził się Kazimierz Serocki, kompozytor, pianista.

1925 - W Warszawie urodził się Klemens Szaniawski, filozof, logik, profesor Uniwersytetu Warszawskiego; żołnierz AK, uczestnik Powstania Warszawskiego; więzień niemieckich obozów Auschwitz i Mauthausen.

1925 - W Łucku urodził się Edward Krasiński, malarz awangardowy.

1929 - W Gdańsku urodził się Kazimierz Orzechowski duchowny katolicki i aktor, popularny m.in. dzięki rolom w filmach „Panny z Wilka”, „Człowiek z żelaza” oraz serialach „W labiryncie” i „Złotopolscy”.

1934 - We Lwowie urodził się Jacek Kuroń; wieloletni więzień polityczny w PRL, współtwórca KOR, czołowy doradca kierownictwa NSZZ „Solidarność”, uczestnik obrad Okrągłego Stołu, parlamentarzysta, minister pracy i polityki socjalnej, historyk, publicysta, wychowawca, społecznik.

1934 - W Kaliszu urodził się Andrzej May, aktor teatralny i filmowy, reżyser, odtwórca m.in. ról „Czarnego” w filmie Jerzego Passendorfera „Zamach” oraz Stanisława Połanieckiego w serialu „Rodzina Połanieckich”.

1938 – Otwarto port we Władysławowie.

1941 - Zarządzenie gubernatora dystryktu krakowskiego Otto Waechtera o utworzeniu w Krakowie „żydowskiej dzielnicy mieszkaniowej”; ostateczny termin przesiedlenia do getta wyznaczono na 20 marca 1941 r.; niezastosowanie się do zarządzenia władz niemieckich zagrożone było karą śmierci.

1941 - W Warszawie zmarł Edward Wittig, rzeźbiarz, autor warszawskich pomników: Lotnika, PeOWiaka oraz Juliusza Słowackiego.

1942 - Z więzienia na Pawiaku uciekli: Tadeusz Szpotański, były wiceprezydent Warszawy, oficerowie AK - mjr Stanisław Dobrski i por. Eugeniusz Filipowicz oraz Henryk Borucki „Czarny”, komendant konspiracyjnej Komendy Obrońców Polski.

1944 - W Okółku na Podlasiu urodziła się Maria Nurowska, pisarka, scenarzystka, autorka m.in. powieści „Hiszpańskie oczy”,  „Rosyjski kochanek”, „Mój przyjaciel zdrajca” oraz cyklu „Panny i wdowy”.

1945 - We wsi Pawłokoma na Pogórzu Przemyskim oddział AK dowodzony przez por. Józefa Bissa „Wacława” , zamordował 365 ukraińskich mieszkańców, w odwecie za uprowadzenie i zamordowanie przez UPA 11 Polaków.

1945 - Poakowski oddział ppor. Roberta Domańskiego „Jaracha” rozbił więzienie w Białej Podlaskiej.

1945 - Armia Czerwona zajęła Świdwin i Miastko.

1947 - Najwyższy Trybunał Narodowy w Warszawie skazał na karę śmierci nazistowskiego gubernatora Warszawy Ludwiga Fischera.

1947 - W Londynie Sztab Główny Polskich Sił Zbrojnych przekształcono w Inspektorat Generalny Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia; inspektorem generalnym Korpusu mianowano gen. Stanisława Kopańskiego.

1948 - Przed Rejonowym Sądem Wojskowym w Warszawie rozpoczął się proces rotmistrza Witolda Pileckiego, oficera ZWZ-AK, który w 1940 r. dobrowolnie poddał się aresztowaniu i wywózce do Auschwitz, aby zdobyć informacje o obozie; po ucieczce z Auschwitz walczył w Powstaniu Warszawskim; komunistyczny sąd skazał rotmistrza na karę śmierci; wyrok wykonano 25 maja 1948 r.

1956 - W Bydgoszczy urodził się Zbigniew Boniek, piłkarz, wielokrotny reprezentant Polski, zdobywca trzeciego miejsca na Mistrzostwach Świata w Hiszpanii w 1982 r.; zawodnik m.in. Widzewa Łódź, Juventusu Turyn, z którym zdobył Puchar Europy (1985), a także AS Roma; trener; od 2012 r. prezes PZPN.

1960 - Rada Ministrów wydała rozporządzenie o utworzeniu Wolińskiego Parku Narodowego.

1961 - Premiera komedii Haliny Bielińskiej i Włodzimierza Haupe „Szczęściarz Antoni” z Czesławem Wołłejko w roli tytułowej.

1970 – Milicja Obywatelska spacyfikowała świętokrzyską wieś Chodków Nowy, której mieszkańcy sprzeciwiali się rozbiórce nielegalnie rozbudowanej kaplicy.

1971 - Spotkanie prymasa Polski kard. Stefana Wyszyńskiego z premierem Piotrem Jaroszewiczem na temat normalizacji stosunków.

1975 - W Warszawie zmarł Jerzy Srokowski, plastyk, ilustrator, scenograf, autor m.in. dekoracji do telewizyjnego Kabaretu Starszych Panów.

1976 - W Warszawie urodziła się Natalia Kukulska, piosenkarka, wykonawczyni przebojów „Puszek-okruszek”, „Co powie tata?”, „Niepotrzebny”, „Piosenka światłoczuła”.

1977 - Polska ratyfikowała Międzynarodowe Pakty Praw Człowieka.

1978 - W Wałbrzychu urodził się Sebastian Janikowski, gracz futbolu amerykańskiego, zawodnik Oakland Raiders.

1979 - Premiera 1. odcinka serialu telewizyjnego Życie na gorąco w reżyserii Andrzeja Konica.

1981 - Gen. Wojciech Jaruzelski, przebywający w Moskwie na XXVI Zjeździe KPZR, spotkał się z premierem Nikołajem Tichonowem, któremu przekazał „Informację o stanie przygotowań państwa do wprowadzenia stanu wojennego”.

1985 - Dokonano oblotu samolotu szkolno-bojowego PZL I-22 Iryda.

1986 - W Warszawie przed Sądem Wojewódzkim rozpoczął się proces kierownictwa Konfederacji Polski Niepodległej; na ławie oskarżonych zasiedli: Leszek Moczulski, Krzysztof Król, Adam Słomka, Andrzej Szomański oraz Dariusz Wójcik.

2001 - Trzy kasjerki i ochroniarz zostali zastrzeleni podczas napadu na filię Kredyt Banku przy ul. Żelaznej w Warszawie.

2002 - Wystartował kanał informacyjno-publicystyczny TVP3.

2006 - W Warszawie zmarł Krzysztof Kołbasiuk, aktor teatralny i filmowy, znany m.in. z roli Gniewka w serialu „Znak orła”, Łukasza Zbożnego w telewizyjnym serialu „Dom” oraz licznych kreacji aktorskich w Teatrze Polskiego Radia.

2007 - Papież Benedykt XVI mianował metropolitą warszawskim biskupa Kazimierza Nycza.

2007 - Adam Małysz zdobył w japońskim Sapporo swój czwarty tytuł mistrza świata w skokach narciarskich.

2011 - W Skolimowie zmarła Irena Kwiatkowska, aktorka, gwiazda teatru, filmu i kabaretu; na trwałe wpisała się w pamięć widzów rolami w serialach „Wojna domowa” i „Czterdziestolatek”, a także w filmach „Hallo Szpicbródka”, „Lata dwudzieste, lata trzydzieste”; występowała w kabaretach Szpak, Dudek i telewizyjnym Kabarecie Starszych Panów.

2011 - W Warszawie zmarł Bohdan Pociej, muzykolog, krytyk muzyczny, dziennikarz radiowy, popularyzator kultury.

2011 - Adam Małysz ogłosił zakończenie kariery sportowej.

2012 - W katastrofie kolejowej pod Szczekocinami zginęło 16 osób, a 57 zostało rannych.

2012 - W Warszawie zmarł Jan Maj, działacz studencki sportowy, prezes Polskiego Związku Piłki Nożnej w latach 1973-76.

2015 - W Warszawie zmarł Wojciech Giełżyński, dziennikarz, pisarz, reporter, autor książek „Indonezja, archipelag niepokojów”, „Rewolucja w imię Augusta Sandino”, „Gra o Himalaje”, „Gdańsk. Sierpień 80”.

2017 - W Angers zmarł Raymond „Kopa” Kopaszewski, francuski piłkarz urodzony w rodzinie polskich imigrantów. W 1958 r. zdobył Złotą Piłkę przyznawaną przez „France Football”.

2020 – W Warszawie zmarł ostatni żyjący I sekretarz KC PZPR Stanisław Kania. W Polskiej Partii Robotniczej był od 1945 r., następnie w Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W latach 1952-1956 był pracownikiem Zarządu Głównego Związku Młodzieży Polskiej. Funkcję posła na Sejm PRL VI-IX kadencji sprawował w latach 1972-1989. I sekretarzem KC PZPR Stanisław Kania był od 6 września 1980 r. do 18 października 1981 r.

2021 – W Gdańsku zmarł Jerzy Limon, anglista, pisarz, tłumacz, twórca, od 2014 r. dyrektor Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego. Od 1989 r. był prezesem Fundacji Theatrum Gedanense, stawiającej sobie za cel przywrócenie pamięci o obecności w Gdańsku teatru elżbietańskiego, do końca XVIII wieku.

 

PAP

Wiadomości

Zwycięstwo Donalda Trumpa to również zasługa Polonii | Zdaniem Kowalskiego

HIT! Lis przyznał się, że jest członkiem KO? Ten wpis na to wskazuje!

Kolejne masowe zwolnienia. Pracę ma stracić ponad 200 osób

Kanthak: Donald Tusk jest boomerem, który uważa, że żyje w czasach, kiedy nie było Internetu

Ziobro ukarany za nieobecność na nielegalnej komisji ds. "Pegasusa". Polityk: "ukarała mnie celebrytka TVN"

Express Republiki | 09.11.2024 | Republika

Obywatelskie ujęcie kompletnie pijanego... policjanta, który przewoził dziecko

"Budda" miał być szantażowany. Prokuratura potwierdza, że zajmowała się tą sprawą

Gryglas: Pomnik Ofiar Tragedii Smoleńskiej to miejsce, które powinno nas łączyć

Republika: o 19.45 zapraszamy na Gościa Dzisiaj

Manasterski: w retoryce Donalda Tuska oskarżanie kogoś o związki z Rosją jest wygodnym narzędziem

Dla Tuska Trump to "nakryty na kradzieży złodziej", a dla żony Sikorskiego - "produkt mafijnego świata"

Polska Federacja Ruchów Obrony Życia ostro reaguje na decyzję większości sejmowej godzącej w prawa dzieci nienarodzonych

Prawybory w KO wyłonią kandydata na prezydenta. Internauci bezlitośni wobec nominowanych

Bitwa Polityczna | Kłamstwa Tuska o Trumpie [wideo]

Najnowsze

Zwycięstwo Donalda Trumpa to również zasługa Polonii | Zdaniem Kowalskiego

Ziobro ukarany za nieobecność na nielegalnej komisji ds. "Pegasusa". Polityk: "ukarała mnie celebrytka TVN"

Express Republiki | 09.11.2024 | Republika

Obywatelskie ujęcie kompletnie pijanego... policjanta, który przewoził dziecko

"Budda" miał być szantażowany. Prokuratura potwierdza, że zajmowała się tą sprawą

HIT! Lis przyznał się, że jest członkiem KO? Ten wpis na to wskazuje!

Kolejne masowe zwolnienia. Pracę ma stracić ponad 200 osób

Kanthak: Donald Tusk jest boomerem, który uważa, że żyje w czasach, kiedy nie było Internetu