Przejdź do treści
Polska 20 maja – co wydarzyło się tego dnia
PAP, dzieje.pl; grafika własna

Tego dnia w Warszawie powołano Muzeum Narodowe; dzieci, strajkujące we Wrześni przeciwko nauczaniu religii w języku niemieckim, zostały przez władze poddane brutalnej chłoście; wywiad AK odnalazł niewybuch pocisku rakietowego V-2; w Hanowerze zakończył się ostatni kolarski Wyścig Pokoju; Zbigniew Ziobro upublicznił akta dotyczące śledztwa w sprawie tzw. moskiewskiej pożyczki; w Krakowie urodziły się pierwsze w historii Polski sześcioraczki. Urodzili się m. in. Władysław Sikorski, Gustaw Herling-Grudziński, Israel Gutman, Franciszek Macharski, Andrzej Drawicz, Hanna Krall, Aleksander Hall, Michał Listkiewicz, Zbigniew Preisner, Józef Łuszczek. Zmarli natomiast: Władysław IV Waza, Anna Ciepielewska oraz Andrzej Urbański.

1573 - Na sejmie elekcyjnym spisane zostały artykuły henrykowskie, określające zasady ustroju Rzeczypospolitej oraz uprawnienia króla.

1648 - W Mereczu zmarł król Władysław IV Waza, panujący od 1632 r.

1792 - W Warszawie odbyła się uroczystość poświęcenia Cmentarza Powązkowskiego.

1809 - Wojna polsko-austriacka: Wojska polskie zdobyły Zamość.

1813 - Pod Budziszynem Napoleon Bonaparte pokonał sprzymierzone wojska rosyjskie i pruskie.

1862 - W Warszawie na podstawie „Ustawy o Wychowaniu Publicznym w Królestwie Polskim” powołano do życia Muzeum Narodowe, początkowo działające pod nazwą Muzeum Sztuk Pięknych.

1881 - W Tuszowie Narodowym pod Mielcem urodził się Władysław Sikorski, generał WP, premier RP na uchodźstwie i Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych w latach 1939-1943; zginął w katastrofie lotniczej nad Gibraltarem w nocy z 3 na 4 lipca 1943 r.

1901 - Polskie dzieci, strajkujące we Wrześni przeciwko przymusowemu nauczaniu religii w języku niemieckim, zostały przez niemieckie władze szkolne poddane brutalnej chłoście; wobec ich rodziców wymierzono kary grzywny lub aresztu.

1909 – Austriacki redemptorysta Klemens Maria Hofbauer, nazywany „apostołem Warszawy” został kanonizowany przez papieża Piusa X.

1913 - We Wrocławiu otwarto Halę Stulecia; uroczystość odbyła się w 100. rocznicę ogłoszenia przez króla pruskiego Fryderyka Wilhelma III odezwy wzywającej do powszechnego oporu przeciw Napoleonowi; w 2006 r. Hala Stulecia została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

1919 - W Kielcach urodził się Gustaw Herling-Grudziński, prozaik, eseista, publicysta, krytyk literacki; autor m.in. „Innego świata” i „Dziennika pisanego nocą”; więzień sowieckich łagrów, żołnierz 2. Korpusu Polskiego, uczestnik bitwy pod Monte Cassino.

1921 - W Łodzi urodził się Karl Dedecius, jeden z najwybitniejszych tłumaczy literatury polskiej na język niemiecki.

1921 - Prezydent USA Warren Harding przekazał Marii Skłodowskiej-Curie kapsułkę z zawartością radu o wartości ówczesnych 100 tys. dolarów.

1923 - W Warszawie urodził się Israel Gutman, działacz Żydowskiej Organizacji Bojowej, uczestnik powstania w getcie warszawskim, więziony w obozach koncentracyjnych na Majdanku, w Auschwitz i Mauthausen-Gusen; historyk Holokaustu; w 1961 r. był świadkiem w procesie nazistowskiego zbrodniarza Adolfa Eichmanna.

1927 - W Krakowie urodził się Franciszek Macharski, metropolita krakowski w latach 1979-2005, kardynał.

1932 - W Warszawie urodził się Andrzej Drawicz, pisarz, krytyk literacki, tłumacz, znawca literatury rosyjskiej i problematyki wschodniej; prezes Komitetu ds. Radia i Telewizji w latach 1989-91.

1935 - Senat Uniwersytetu Warszawskiego podjął uchwałę o nadaniu uczelni imienia Józefa Piłsudskiego.

1935 - W Warszawie urodziła się Hanna Krall, pisarka, reporterka, dziennikarka; autorka reportażu „Zdążyć przed Panem Bogiem” - rozmowy z Markiem Edelmanem, a także książek „Sublokatorka”, „Okna” i „Biała Maria”.

1939 - Niemieccy bojówkarze napadli na polski posterunek celny w Kałdowie koło Malborka.

1942 - Funkcjonariusze policji niemieckiej i kolaboracyjnej policji litewskiej rozstrzelali około 400 mieszkańców Święcian i okolicznych wsi w odwecie za zabicie przez sowieckich partyzantów dwóch urzędników niemieckich oraz komendanta obozu jenieckiego.

1943 - Na stacji kolejowej w Celestynowie oddział dyspozycyjny Kedywu KG AK, dowodzony przez Tadeusza ZawadzkiegoZośkę”, uwolnił 49 więźniów politycznych przewożonych przez Niemców z więzienia na Zamku Lubelskim do KL Auschwitz.

1944 - Wywiad AK odnalazł nad Bugiem niewybuch, a następnie zbadał egzemplarz niemieckiego pocisku rakietowego V-2. Wyniki badań i najważniejsze części rakiety przekazano następnie do Wielkiej Brytanii.

1945 - Oddział uderzeniowy, składający się z b. żołnierzy AK i innych formacji niepodległościowych, uwolnił kilkuset więźniów obozu NKWD w Rembertowie.

1945 – W Stargardzie uruchomiono pierwszą na Pomorzu Zachodnim po wojnie placówkę kulturalną – Stargardzki Dom Kultury Kolejarza.

1953 - W Gdańsku urodził się Aleksander Hall, działacz opozycji antykomunistycznej, historyk; członek ROPCiO i Studenckiego Komitetu Solidarności; od 1979 r. w Ruchu Młodej Polski; redaktor niezależnego pisma „Bratniak”; członek Regionalnej Komisji Koordynacyjnej NSZZ „Solidarność” Gdańsk (1982-84); wiceprzewodniczący Unii Demokratycznej (1991-92); przewodniczący Partii Konserwatywnej (1992-97), członek Stronnictwa Konserwatywno-Ludowego; poseł w latach 1991-93 i 1997-2001.

1953 - W Warszawie urodził się Michał Listkiewicz, sędzia piłkarski, działacz sportowy, prezes PZPN w latach 1999-2008.

1955 - W Bielsku-Białej urodził się Zbigniew Preisner, kompozytor muzyki filmowej oraz teatralnej; współpracował z Krzysztofem Kieślowskim, dla którego stworzył muzykę do większości filmów, m.in. do „Podwójnego życia Weroniki”.

1955 - W Zębie niedaleko Poronina urodził się Józef Łuszczek, narciarz; w 1978 r. podczas mistrzostw świata w narciarstwie klasycznym w Lahti zdobył złoty medal w biegu na 15 km i brązowy medal na 30 km; pierwszy Polak, który został mistrzem świata w biegach narciarskich.

1980 - Do Gdyni dopłynął Henryk Jaskuła, który jako pierwszy Polak i trzeci żeglarz w historii, samotnie, bez zawijania do portów, okrążył Ziemię; dokonał tego na „Darze Przemyśla” płynąc tzw. trasą z wiatrem, poczynając od Przylądka Dobrej Nadziei (RPA); rejs trwał 344 dni.

1995 - Tomasz Gollob wygrał we Wrocławiu inauguracyjne zawody żużlowe z cyklu Grand Prix, który zastąpił jednodniowe indywidualne mistrzostwa świata.

1996 - Wznowił działalność odbudowany po pożarze z 1994 roku wrocławski Teatr Polski.

2006 - W Warszawie zmarła Anna Ciepielewska, aktorka, wystąpiła m.in. w filmach „Matka Joanna od Aniołów”, „Trzy kobiety”, „Pasażerka”, a także w serialach „Dom” i „Blisko, coraz bliżej”.

2006 – W Hanowerze zakończył się ostatni w historii kolarski Wyścig Pokoju. Zwyciężył Włoch Giampaolo Cheula.

2006 - Minister sprawiedliwości i prokurator generalny Zbigniew Ziobro upublicznił akta związane ze śledztwem w sprawie tzw. moskiewskiej pożyczki.

2008 – Wieżowiec Burdż Chalifa w Dubaju osiągnął 649,7 m i stał się najwyższą budowlą w historii, przewyższając nieistniejący już maszt radiowy w Konstantynowie.

2016 - W Warszawie zmarł Andrzej Urbański, dziennikarz i publicysta, szef Kancelarii Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego w latach 2005-2006, prezes zarządu Telewizji Polskiej w latach 2007-2008, poseł na Sejm I kadencji.

2019 - W Szpitalu Uniwersyteckim w Krakowie urodziły się pierwsze w historii Polski sześcioraczki.



PAP

Wiadomości

Dzisiaj informacje TV Republika

Zalewska: straty powodzi liczone są już w dziesiątkach miliardów złotych

TYLKO U NAS! Bocheński szczerze o aborcji [wideo]

Alerty IMGW dalej obowiązują. Jaka będzie pogoda tej nocy?

Uwaga! Poważne problemy z dostępem do gotówki na południu kraju

Ataki polityków na WOT i OSP

Mocne słowa Trumpa: to wina Harris i Bidena, że do mnie strzelają!

Republika: „W Punkt” o godz.21:10

Ludzie stracili dorobek życia, a Premier wrzuca zdjęcie, że je zupę!

Czarnek: rząd powinien bezwzględnie organizować pomoc dla powodzian!

Kolejny dowód na to, że rząd nie radzi sobie w ogóle z powodzią. ZOBACZ WIDEO

Szef BBN Jacek Siewiera: czeka nas bardzo trudny czas, to niestety nie koniec

Republika pomaga! Pomoc dla powodzian

Niż genueński powoli ustępuje, jednak sytuacja powodziowa jest nadal dramatyczna. Prognoza na najbliższe godziny

Jak dziś czuje się poseł KO Małgorzata Tracz, która występowała przeciwko wzmocnieniu Nysy Kłodzkiej

Najnowsze

Dzisiaj informacje TV Republika

Uwaga! Poważne problemy z dostępem do gotówki na południu kraju

Ataki polityków na WOT i OSP

Mocne słowa Trumpa: to wina Harris i Bidena, że do mnie strzelają!

Republika: „W Punkt” o godz.21:10

Zalewska: straty powodzi liczone są już w dziesiątkach miliardów złotych

TYLKO U NAS! Bocheński szczerze o aborcji [wideo]

Alerty IMGW dalej obowiązują. Jaka będzie pogoda tej nocy?