Polska 20 listopada – co wydarzyło się tego dnia
Tego dnia z powodu zbliżania się linii frontu Adolf Hitler opuścił Wilczy Szaniec; przed Międzynarodowym Trybunałem Wojskowym rozpoczął się proces niemieckich zbrodniarzy wojennych; ogłoszono amnestię; rozpoczął się proces uczestników tzw. afery mięsnej – m.in. Stanisława Wawrzeckiego; premiera filmu „Psy”; został wysłany pierwszy e-mail do Polski. Urodzili się m. in. Mieczysław Szczęsny Rybczyński, Włodzimierz Kaczanowski, Henryk Tomaszewski, Leon Łukaszewicz, Bohdan Drozdowski, Andrzej Sariusz-Skąpski, Jan Szczepański, Marek Tomaszewicz, Marianna Wróblewska, Włodzimierz Stefański. Zmarli natomiast: Mikołaj Potocki, Stefan Żeromski, Ludomir Mazurkiewicz, Wacław Berent, Tomasz Arciszewski, Ruth Kowalska, Jerzy Ziętek, Marian Brandys, Jan Machulski, Olgierd Budrewicz, Janusz Wójcik, Andrzej Gmitruk oraz Aleksander Rowiński.
Dzisiaj imieniny obchodzą: Feliks, Rafał oraz Agapiusz, Agnieszka, Ampelia, Ampeliusz, Edmund, Eustachy, Fortunata, Grzegorz, Lubomir, Maksencja, Maria, Narzes, Oktawia, Oktawiusz, Sędzimir, Sylwester, Sylwestra, Symplicjusz, Symplicy, Tespezjusz, Tespezy.
Nietypowe święta: Dzień Systemów Informacji Geograficznej, Światowy Dzień Przewlekłej Obturacyjnej Choroby Płuc, Powszechny Dzień Dziecka, Dzień Uprzemysłowienia Afryki, Międzynarodowy Dzień Praw Dziecka, Dzień Pamięci Osób Transpłciowych, Dzień Absurdu.
1470 – Na Sejmie w Piotrkowie wielki mistrz krzyżacki Henryk VII. Reffle von Richtenberg złożył hołd lenny królowi Kazimierzowi IV. Jagiellończykowi.
1603 - Zmarł Krzysztof Radziwiłł, nazywany „Piorunem”, hetman wielki litewski, wojewoda wileński, przywódca protestantów na Liwie.
1648 - Jan II. Kazimierz Waza wybrany został królem Polski.
1651 - Zmarł Mikołaj Potocki, hetman wielki koronny.
1655 - Król Jan Kazimierz Waza wydał Uniwersał opolski wzywający Polaków do powstania przeciw Szwedom.
1733 - W Merseburgu w Saksonii urodził się Szymon Bogumił Zug, architekt, projektant ogrodów, twórca kościoła ewangelicko-augsburskiego pw. Świętej Trójcy w Warszawie.
1794 - Został ochrzczony (dzień urodzin nieznany) Jan Feliks Piwarski malarz i grafik.
1818 - W Komarnie koło Sambora urodził się Karol Szajnocha, historyk, publicysta, pisarz.
1870 – Poświęcono Kościół Mariacki w Katowicach.
1873 - Urodził się Mieczysław Szczęsny Rybczyński, inżynier hydrotechnik.
1881 – Założono Koło Geografów Uniwersytetu Jagiellońskiego, najstarszą w Polsce geograficzną organizację studencką.
1884 - Arcybiskup Tadeusz Chościak Popiel dokonał uroczystego poświęcenia Cmentarza Bródnowskiego; obecnie największej nekropolii prawobrzeżnej Warszawy, a pod względem liczby pochowanych jednego z największych cmentarzy Europy.
1898 - We Lwowie odsłonięto pomnik króla Jana III Sobieskiego (obecnie znajduje się w Gdańsku).
1900 - W kościele Mariackim w Krakowie odbył się ślub poety Lucjana Rydla i Jadwigi Mikołajczykówny; uroczystości weselne urządzono w Bronowicach Małych, świadkiem młodej pary był Stanisław Wyspiański, który wydarzenie to utrwalił w dramacie „Wesele”.
1912 - We Lwowie urodził się Włodzimierz Kaczanowski, działacz socjalistyczny; współzałożyciel (1943) i komendant Socjalistycznej Organizacji Bojowej; zginął w Powstaniu Warszawskim.
1917 - Centralna Rada Ukrainy ogłosiła utworzenie niezależnej Ukraińskiej Republiki Ludowej.
1918 - Niemcy, jako pierwszy kraj, uznały niepodległość Polski.
1918 - Do Lwowa w czasie walk polsko-ukraińskich dotarła odsiecz wojsk polskich pod dowództwem ppłk. Michała Karaszewicza-Tokarzewskiego.
1918 – Rząd Moraczewskiego ogłosił program reform społecznych i gospodarczych zakładający między innymi zwiększenie wpływu państwa na gospodarkę poprzez częściową nacjonalizację przemysłu.
1919 - W Poznaniu urodził się Henryk Tomaszewski, aktor, mim, tancerz, choreograf, założyciel i dyrektor Wrocławskiego Teatru Pantomimy.
1923 - W Warszawie urodził się Leon Łukaszewicz, jeden z pionierów informatyki w Polsce; konstruktor polskiego komputera XYZ i języka programowania EOL.
1925 - W Warszawie zmarł Stefan Żeromski, pisarz, publicysta, autor powieści „Popioły”, „Syzyfowe prace”, „Ludzie bezdomni”, „Wierna rzeka”, „Przedwiośnie” oraz „Dzieje grzechu”.
1925 - Powołano rząd Aleksandra Skrzyńskiego.
1931 Urodził się Bohdan Drozdowski, poeta, prozaik, dziennikarz, publicysta, tłumacz, autor sztuk scenicznych.
1935 Zmarł Ludomir Mazurkiewicz, drukarz i wydawca.
1937 - W Krakowie urodził się Andrzej Sariusz-Skąpski, prezes Federacji Rodzin Katyńskich; zginął w katastrofie prezydenckiego samolotu pod Smoleńskiem 10. kwietnia 2010 r.
1939 - We wsi Małecz w okolicach Tomaszowa Mazowieckiego urodził się Jan Szczepański, bokser, mistrz olimpijski z Monachium (1972), złoty medalista mistrzostw Europy w Madrycie (1971).
1940 - W Warszawie zmarł Wacław Berent, powieściopisarz, eseista, tłumacz.
1943 - Rozkaz dowódcy Armii Krajowej gen. Tadeusza Komorowskiego „Bora” do komendantów okręgów o akcji „Burza”.
1943 - W Krakowie urodził się Marek Tomaszewski, pianista; wspólnie z Wacławem Kisielewskim stworzył słynny duet fortepianowy „Marek i Wacek”.
1943 - Urodziła się Marianna Wróblewska, wokalistka jazzowa.
1944 – PKWN wydał dekret o przekształceniu Polskiego Radia w przedsiębiorstwo państwowe.
1944 - Z powodu zbliżania się linii frontu Adolf Hitler opuścił Wilczy Szaniec pod Kętrzynem.
1945 - Przed Międzynarodowym Trybunałem Wojskowym w Norymberdze rozpoczął się proces niemieckich zbrodniarzy wojennych.
1945 - Sojusznicza Rada Kontroli przyjęła plan wysiedleń ludności niemieckiej z Polski, Czechosłowacji, Węgier i Austrii.
1949 - We Wrocławiu urodził się Włodzimierz Stefański, siatkarz, mistrz świata z Meksyku (1974), złoty medalista olimpijski z Montrealu (1976).
1952 - Na swym inauguracyjnym posiedzeniu nowo wybrany Sejm PRL I. kadencji dokonał wyboru składu Rady Państwa, utworzonej w miejsce zlikwidowanego urzędu prezydenckiego. Na stanowisko premiera Sejm powołał przewodniczącego KC PZPR Bolesława Bieruta, a przewodniczącym Rady Państwa wybrany został Aleksander Zawadzki.
1952 – Ogłoszono amnestię.
1954 - W Warszawie rozpoczęła działalność Akademia Teologii Katolickiej; obecnie Uniwersytet im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
1955 - W Londynie zmarł Tomasz Arciszewski, jeden z przywódców PPS, premier RP na uchodźstwie w latach 1944-1947.
1955 – CWKS Legia Warszawa zdobyła po raz pierwszy tytuł piłkarskiego mistrza Polski w piłce nożnej.
1964 - Przed Sądem Wojewódzkim w Warszawie rozpoczął się proces uczestników tzw. afery mięsnej; główny oskarżony Stanisław Wawrzecki, dyrektor Stołecznego Przedsiębiorstwa Miejskiego Handlu Mięsem, skazany został w lutym 1965 r. na karę śmierci - wyrok wykonano.
1965 – W Olsztynie zlikwidowano komunikację tramwajową; obecnie została ona przywrócona.
1979 - Zmarła Ruth Kowalska, polska reżyser, aktorka teatralna i filmowa związana z teatrem jidysz, także działaczka komunistyczna.
1985 - W Zabrzu zmarł Jerzy Ziętek, uczestnik powstań śląskich, członek BBWR; wojewoda śląski (1945), członek KC PZPR (1964-1981), przewodniczący Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach (1964-1973); wojewoda katowicki (1973-1975).
1989 - Zgromadzenie Ogólne ONZ przyjęło „Konwencję o prawach dziecka”.
1992 - Premiera filmu „Psy” w reżyserii Władysława Pasikowskiego.
1990 - Około południa (pomiędzy 10:57 a 13:25) został wysłany pierwszy e-mail do Polski. Jego autorami (nadawcami) w CERN (Europejska Rada Badań Jądrowych – fr. Conseil Européen pour la Recherche Nucléaire) w Genewie byli wspólnie dr Grzegorz Polok i mgr Paweł Jałocha, a został on odebrany w Krakowie przez mgr. inż. Andrzeja Sobalę w Instytucie Fizyki Jądrowej.
1992 – W Warszawie odbyły się obchody 100-lecia PPS.
1996 - Zmarł Franciszek Strynkiewicz, rzeźbiarz.
1998 - W Warszawie zmarł Marian Brandys, pisarz, eseista, dziennikarz, autor powieści historycznych „Kozietulski i inni” oraz „Koniec świata szwoleżerów”.
1998 - Premiera filmu „Historia kina w Popielawach” w reżyserii Jana Jakuba Kolskiego.
1999 - Na zjeździe w Warszawie reaktywowano Związek Polskich Korporacji Akademickich.
2008 - W Warszawie zmarł Jan Machulski, aktor, reżyser teatralny, pedagog; założyciel i dyrektor Teatru Ochoty w Warszawie; jego najsłynniejszą filmową kreacją była rola kasiarza Henryka Kwinto w komediach kryminalnych „Vabank” i „Vabank II, czyli Riposta”.
2011 - W Warszawie zmarł Olgierd Budrewicz, dziennikarz, varsavianista, podróżnik; żołnierz Armii Krajowej, uczestnik Powstania Warszawskiego.
2017 - W Warszawie zmarł trener piłkarski Janusz Wójcik. W 1992 roku wywalczył z reprezentacją olimpijską wicemistrzostwo igrzysk w Barcelonie, a w latach 1997-99 prowadził kadrę narodową biało-czerwonych.
2018 – W Hipolitowie na Mazowszu zmarł Andrzej Gmitruk, jeden z najwybitniejszych trenerów w historii polskiego pięściarstwa, szkolił m.in. Andrzeja Gołotę i Tomasza Adamka. Jako selekcjoner pracował z olimpijskimi reprezentantami Polski i Norwegii. Biało-czerwonych prowadził m.in. w igrzyskach olimpijskich w Seulu w 1988 r.
2021 – W Inowrocławiu zmarł Aleksander Rowiński, dziennikarz, pisarz, reportażysta, autor książek „Zygielbojma śmierć i życie”, „Dreszczowce zamku Dunajec”, „Przeklęte łzy słońca”, „Pod klątwą kapłanów. Skarb Inków ukryty nad Dunajcem”, „Pan Zagłoba”.
Źródło: PAP
Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca.
Bądź na bieżąco! Obserwuj nas w Wiadomościach Google.