Przejdź do treści
Polska 17 września – co wydarzyło się tego dnia
TV Republika

Tego dnia łamiąc pakt o nieagresji ZSRS dokonał napaści na Polskę; podczas bombardowania przez Niemców stolicy wybuchł m. in. pożar Zamku Królewskiego; w Palmirach Niemcy zamordowali 198. więźniów Pawiaka; więzienie opuścili skazani za udział w protestach Marca '68; w Poznaniu odbył się pierwszy występ kabaretu „TEY”; powołano NSZZ „Solidarność”; wyemitowano premierowy odcinek „Familiady”; prezydent Barack Obama ogłosił, że USA rezygnuje z planu umieszczenia w Polsce bazy obrony antyrakietowej; twarto kanał żeglugowy na Mierzei Wiślanej. Urodzili się m. in. Jeremi Wiśniowiecki, Tadeusz Hołówko, Adam Aston, Irena Kwiatkowska, Władysław Wagner, Janusz Brochwicz-Lewiński, Teresa Budzisz-Krzyżanowska, Krzysztof Kołbasiuk, Krzysztof Borkowy. Zmarli natomiast: Józef Korzeniowski, Zygmunt Szczęsny Feliński, Bruno Jasieński, Oskar Halecki, Magda Teresa Wójcik, Tomasz Zygadło oraz Alfred Miodowicz.

1374 - W Koszycach król Ludwik Węgierski ogłosił pierwszy przywilej generalny dla polskiej szlachty. 

1462 - Wojna trzynastoletnia: Pod Świecinem koło Jeziora Żarnowieckiego wojska polskie pod dowództwem Piotra Dunina pokonały wojska Zakonu Krzyżackiego. 

1612 - W Łubniach na Ukrainie urodził się książę Jeremi Wiśniowiecki, wojewoda ruski, dowódca wojsk koronnych, dążący do krwawego stłumienia powstania Bohdana Chmielnickiego; jego postać uwiecznił w powieści „Ogniem i mieczemHenryk Sienkiewicz

1857 - W Iżewskoje w guberni riazańskiej urodził się Konstanty Ciołkowski, rosyjski wynalazca, uczony, prowadzący badania m.in. w dziedzinie aerodynamiki; syn polskiego zesłańca. 

1863 - W Dreźnie zmarł Józef Korzeniowski, dramaturg, powieściopisarz, poeta, wychowanek i wykładowca Liceum Krzemienieckiego. 

1889 - W Semipałatyńsku, obecnie Semej w Kazachstanie, urodził się Tadeusz Hołówko, działacz PPS, współpracownik Józefa Piłsudskiego, przedstawiciel ruchu prometejskiego; współtwórca BBWR, zwolennik dialogu z Ukraińcami oraz stworzenia federacji państw środkowo i wschodnioeuropejskich, stanowiącej przeciwwagę dla ZSRS; zastrzelony w 1931 r. przez ukraińskich nacjonalistów. 

1895 - W Krakowie zmarł arcybiskup metropolita warszawski Zygmunt Szczęsny Feliński; po wybuchu Powstania Styczniowego protestował przeciwko carskim represjom; w konsekwencji skazany na 20-letnie zesłanie do Jarosławia nad Wołgą; beatyfikowany w 2002 r. 

1902 - W Warszawie urodził się Adam Aston, aktor, wokalista; wykonawca piosenek „Warszawo, moja Warszawo”, „Ach, jak przyjemnie”, „Dlaczego właśnie dziś” i „Jak trudno zapomnieć”. 

1912 - W Warszawie urodziła się Irena Kwiatkowska, aktorka, gwiazda teatru, filmu i kabaretu; na trwałe wpisała się w pamięć widzów rolami w serialach „Wojna domowa” i „Czterdziestolatek”, a także w filmach „Hallo szpicbródka”, „Lata dwudzieste... lata trzydzieste”; występowała w kabaretach „Szpak”, „Dudek” i telewizyjnym Kabarecie Starszych Panów

1912 - W Krzyżowej Woli urodził się Władysław Wagner, żeglarz, pierwszy Polak, który na jachtach żaglowych opłynął kulę ziemską. 

1912 - W Krakowie urodził się Stanisław Sielecki, geolog, polarnik, taternik. 

1920 - W Wołkowysku urodził się Janusz Brochwicz-Lewiński, ps. Gryf, żołnierz ZWZ-AK; w czasie Powstania Warszawskiego w batalionie „Parasol”; w 2008 r. awansowany na stopień generała brygady. 

1924 – Decyzją Sztabu Generalnego WP utworzono Korpus Ochrony Pogranicza. 

1931 - Rozpoczęto seryjną produkcję samolotu Lublin R.XIII

1938 - W Moskwie rozstrzelany został Bruno Jasieński, właściwie Wiktor B. Zysman, poeta, czołowy twórca polskiego futuryzmu, związany z ruchem komunistycznym; aresztowany w 1937 r. w okresie masowego terroru w ZSRS. 

1939 - Łamiąc polsko-sowiecki pakt o nieagresji, ZSRS dokonał napaści na Polskę, realizując ustalenia zawarte w tajnym protokole paktu Ribbentrop-Mołotow. O godz. 4.20 oddziały KOP koło Podwołoczysk na Podolu podjęły jako pierwsze walkę z jednostkami Armii Czerwonej przekraczającymi granicę RP. 

1939 - Kampania polska: Marszałek Edward Śmigły-Rydz wydał dyrektywę nakazującą oddziałom polskim wycofanie się do Rumunii i na Węgry oraz unikanie starć z siłami sowieckimi. 

1939 - Kampania polska: Obrady rządu RP w Kołomyi - zapadła decyzja o przekroczeniu granicy Rumunii i udaniu się na uchodźstwo w celu kontynuowania wojny. Przed północą władze Rzeczypospolitej opuściły kraj przez most w Kutach. 

1939 - Kampania polska: Niemcy zajęli Brześć nad Bugiem i Lublin. 

1939 - Kampania polska: „Czarna niedziela” w Warszawie - najcięższe dotąd bombardowanie stolicy przyniosło m. in. pożar Zamku Królewskiego. 

1939 – Kampania polska: Żandarmeria polowa Wermachtu dokonała na cmentarzu prawosławnym w Terespolu mordu na ok. 60. polskich jeńcach. 

1940 - W Palmirach Niemcy zamordowali 198. więźniów Pawiaka. 

1942 - Jan Piekałkiewicz ze Stronnictwa Ludowego objął urząd Delegata Rządu RP na Kraj. 

1942 - W Tczewie urodziła się Teresa Budzisz-Krzyżanowska, aktorka; wystąpiła w kilkudziesięciu filmach, m.in. w „Zmorach”, „Lawie”, „Trzech kolorach. Białym”, „Faustynie” i „Weiserze”; za rolę w filmie Magdaleny i Piotra ŁazarkiewiczówOdjazd” (1991) otrzymała nagrodę za pierwszoplanową rolę kobiecą na festiwalu w Gdyni. 

1944 – Powstanie Warszawskie: Walki na Czerniakowie trwające od 13. września stawały się coraz bardziej uciążliwe dla utrzymania pozycji przez oddziały powstańcze. 

1944 - Pod kryptonimem „Market Garden” rozpoczęła się największa operacja powietrznodesantowa II. wojny światowej z udziałem m.in. Samodzielnej Brygady Spadochronowej pod dowództwem gen. Stanisława Sosabowskiego

1947 - W lasach lubaczowskich w bunkrze oblężonym przez oddziały Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego popełnił samobójstwo Jarosław StaruchStiah”, sprawujący kierownictwo nad krajowym prowidem OUN-UPA, położonym na zachód od tzw. linii Curzona. 

1952 - W Szczecinie urodził się Krzysztof Kołbasiuk, aktor, znany m.in. z roli Łukasza Zbożnego w telewizyjnym serialu „Dom”. 

1952 - W Warszawie urodził się Tomasz Borkowy, aktor, znany m.in. z roli Andrzeja Talara w telewizyjnym serialu „Dom”. 

1971 - Więzienie opuścili skazani za udział w protestach Marca '68: Jacek Kuroń, Karol Modzelewski i Maciej Kozłowski

1971 - Premiera komedii filmowej „Motodrama” w reżyserii Andrzeja Konica

1971 - W Poznaniu, w sali przy ul. Masztalerskiej, odbył się pierwszy występ kabaretu „TEY”. 

1973 - W White Plains w stanie Nowy Jork zmarł Oskar Halecki, historyk, profesor Uniwersytetu Warszawskiego; od 1939 r. na emigracji; współzałożyciel, dyrektor i prezes Polskiego Instytutu Naukowego w Nowym Jorku. 

1974 - Podpisano umowę z firmą FIAT na opracowanie projektu samochodu, przyszłego FSO Polonez

1978 - Premiera serialu telewizyjnego „Lalka” w reżyserii Ryszarda Bera

1980 - W Gdańsku przedstawiciele Międzyzakładowych Komitetów Założycielskich i Międzyzakładowych Komisji Robotniczych podjęli decyzję o utworzeniu jednego związku zawodowego pod nazwą Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność”. 

1980 - Powołano Krajową Komisję Porozumiewawczą NSZZ „Solidarność” pod kierownictwem Lecha Wałęsy

1988 - W Seulu rozpoczęły się XXIV. Letnie Igrzyska Olimpijskie, podczas których Polacy zdobyli łącznie 16 medali: 2 złote [Waldemar Legień – judo, waga lekkośrednia; Andrzej Wroński – zapasy w stylu klas., waga ciężka], 5 srebrnych oraz 9 brązowych. 

1993 - Prezydent Lech Wałęsa przyjął od gen. Leonida Kowalowa meldunek o zakończeniu wycofywania wojsk rosyjskich z Polski; ostatni żołnierze rosyjscy opuścili Polskę 18. września 1993 r. 

1993 - Z Wielkiej Brytanii przeniesiono na Wawel prochy Naczelnego Wodza i premiera rządu RP na uchodźstwie gen. Władysława Sikorskiego

1994 - Na antenie TVP2 wyemitowano premierowe wydanie teleturnieju „Familiada”. 

1995 - W Warszawie w rocznicę sowieckiej napaści na Polskę odsłonięto Pomnik Poległym i Pomordowanym na Wschodzie

2007 - Uroczysta premiera filmu „Katyń” w reżyserii Andrzeja Wajdy

2009 – Po przegranych eliminacjach do piłkarskich Mistrzostw Świata w RPA w atmosferze skandalu został zdymisjonowany holenderski selekcjoner reprezentacji Polski Leo Beenhakker

2009 - Prezydent USA Barack Obama i sekretarz obrony Robert Gates ogłosili decyzję o rezygnacji z planu umieszczenia w Polsce i Czechach baz amerykańskiej obrony antyrakietowej. 

2011 – W Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie prezydent RP Bronisław Komorowski otworzył wystawę „Pamięć nie dała się zgładzić...”, poświęconą zbrodni katyńskiej. 

2011 - W Podkowie Leśnej zmarła Magda Teresa Wójcik, aktorka, reżyserka, współzałożycielka Teatru Adekwatnego; znana m.in. z roli Łucji w filmie Janusza ZaorskiegoMatka Królów”. 

2011 - W Warszawie zmarł Tomasz Zygadło, reżyser, twórca filmów „Ćma”, „Odwet”, „Sceny dziecięce z życia prowincji”. 

2013 – Sejm RP ustanowił Dzień Sybiraka. 

2015 – Rozpoczęto rozbiórkę pomnika sowieckiego generała Iwana Czerniachowskiego w Pieniężnie. Według jednej z wersji wydarzeń sowiecki funkcjonariusz zginął w okolicach Pieniężna od wystrzału załogi czołgu Armii Czerwonej w rewanżu za zastrzelenie przez generała ich dowódcy na oczach załogi. 

2021 – W Głogoczowie w Małopolsce zmarł Alfred Miodowicz, działacz komunistyczny, członek Rady Państwa, przewodniczący Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych. 30. listopada 1988 r. był uczestnikiem historycznej debaty telewizyjnej z liderem „SolidarnościLechem Wałęsą, która była znaczącym krokiem w kierunku rozpoczęcia rozmów pomiędzy władzami i działaczami opozycji. 

2022 – Otwarcie kanału żeglugowego na Mierzei Wiślanej, pozwalającego na zażegnanie wieloletniego sporu z Rosją, blokującą żeglugę w Cieśninie Pilawskiej dla polskich statków, zmierzających do polskich portów. 

źródło: PAP 

Wiadomości

Fala przechodzi przez Opole! Jak wygląda sytuacja?

Klub „GP” Bartoszyce zaprasza na spotkanie z Tomaszem Sakiewiczem [SZCZEGÓŁY]

Blisko połowa Polaków pracuje więcej niż na jednym etacie...

Wieki temu najczęściej zalewane były Wybrzeże Bałtyku, Pomorze i Śląsk

Panika w Budapeszcie. Fala nadciąga...?

Lista 22 rzek o najwyższym potencjale powodziowym w Polsce

Tusk odmawia po raz piąty widzom Republiki prawa do informacji

Ewakuacja! - A kto przypilnuje domu, żeby nie okradli?

Wrocław się broni. Woda się wciąż podnosi

Próbowali dać wykradzione materiały Trumpa sztabowi Bidena

Kamala chce zaoferować nielegalnym imigrantom darmowe operacje

Fala na Bobrze dotrze dziś do Odry

Działał zgodnie z prognozą, tak jak ją rozumiał

Zła i dobra wiadomość. Co z Wrocławiem?

Wrocław czeka ale nie ludzie. Bez wytchnienia umacniają wały

Najnowsze

Fala przechodzi przez Opole! Jak wygląda sytuacja?

Panika w Budapeszcie. Fala nadciąga...?

Lista 22 rzek o najwyższym potencjale powodziowym w Polsce

Tusk odmawia po raz piąty widzom Republiki prawa do informacji

Ewakuacja! - A kto przypilnuje domu, żeby nie okradli?

Klub „GP” Bartoszyce zaprasza na spotkanie z Tomaszem Sakiewiczem [SZCZEGÓŁY]

Blisko połowa Polaków pracuje więcej niż na jednym etacie...

Wieki temu najczęściej zalewane były Wybrzeże Bałtyku, Pomorze i Śląsk