Witold Pilecki był więźniem i organizatorem ruchu oporu w obozie koncentracyjnym Auschwitz, autorem raportów o Holocauście, tak zwanych Raportów Pileckiego. Brał udział w Powstaniu Warszawskim. Aresztowany przez bezpiekę w 1947 r., został oskarżony o działalność szpiegowską, a następnie w pokazowym procesie skazany na śmierć i stracony w więzieniu na Rakowieckiej, na warszawskim Mokotowie. Jego ciała do dziś nie odnaleziono. Wyrok skazujący Witolda Pileckiego został unieważniony w 1990 r., przez Sąd Najwyższy. 

W 2006 r. został pośmiertnie odznaczony Orderem Orła Białego. W 2013 – awansowany do stopnia pułkownika. Rotmistrz Witold Pilecki jest uważany za jednego z największych polskich bohaterów w historii XX wieku. 

Historycy podkreślają ogromną odwagę Witolda Pileckiego. Jacek Pawłowicz z Instytutu Pamięci Narodowej przypomniał, że rotmistrz dobrowolnie trafił do obozu Auschwitz, a potem brał udział w Powstaniu Warszawskim.

W 2017 r., w rocznicę śmierci Witolda Pileckiego, jego córka Zofia Pilecka-Optułowicz wspominała rotmistrza jako osobę bez reszty poświęconą ojczyźnie i drugiemu człowiekowi. Mówiła, że choć Witold Pilecki został aresztowany, gdy miała 14 lat, to tak naprawdę spędziła z nim 6 lat. Czas ten odegrał w jej życiu bezcenną rolę. 

Po kapitulacji Powstania Warszawskiego rotmistrz Pilecki dostał się do niewoli, a następnie dołączył do 2. Korpusu generała Władysława Andersa. Po wojnie wrócił do Polski, aby działać w podziemiu antykomunistycznym. Został aresztowany przez UB i oskarżony o walkę z komunizmem. 

W areszcie był torturowany. Przy ostatnim widzeniu z żoną, rotmistrz powiedział w tym kontekście, że „Oświęcim to była igraszka”. Został stracony w więzieniu na warszawskim Mokotowie, 25 maja 1948 r. Nieżyjący już brytyjski historyk profesor Michael Foot zaliczył Witolda Pileckiego do sześciu najodważniejszych ludzi ruchu oporu podczas drugiej wojny światowej.