Przejdź do treści
74. rocznica śmierci Antoniego Żubryda
Facebook/IDMN

Sanoczanin urodził się 4 września 1918 r. w rodzinie robotniczej. Po ukończeniu Szkoły Podoficerów Piechoty w Śremie (1936) został sierżantem zawodowym w 40. Pułku Piechoty „Dzieci Lwowskich”.

Był podoficerem piechoty Wojska Polskiego i dowódcą Samodzielnego Batalion Operacyjnego NSZ (XI 1945- X 1946) ps. "Zuch".

W czasie wojny aresztowany przez Rosjan, zgodził się na współpracę z wywiadem sowieckim, którą następnie zerwał i trafił z żoną do aresztu NKWD, z którego uciekł. Wydany przez szwagierkę, 5 listopada 1941 r., został z kolei aresztowany przez gestapo i po niemal dwuletnim śledztwie skazany na karę śmierci przez Sąd Specjalny w Krakowie. I tym razem, tuż przed egzekucją, udało mu się uciec. Powrócił do Sanoka, gdzie ukrywał się aż do lata 1944 r.
Po wkroczeniu Sowietów, 26 września 1944 r. został zatrudniony jako oficer śledczy w miejscowym Powiatowym Urzędzie Bezpieczeństwa Publicznego. Zajmując się głównie volksdeutschami, konfidentami gestapo i członkami UPA utrzymywał kontakty z członkami podziemia antykomunistycznego, których ostrzegał o planach aresztowań i pomagał w ucieczkach.



Zagrożony dekonspiracją, 8 czerwca 1945 r. zdezerterował i do nich dołączył. Tydzień później osobiście zlikwidował szefa sanockiego PUBP. Wkrótce podporządkował sobie drobne grupy zbrojne, tworząc ok. 150 osobowy oddział, złożony z byłych żołnierzy AK, a także dezerterów z LWP, MO i UB, który przyjął nazwę Samodzielny Batalion Operacyjny Narodowych Sił Zbrojnych i stał się jedną z największych formacji antykomunistycznych na Podkarpaciu. Korzystając ze wsparcia miejscowej ludności, której bronił przed napadami bojówek UPA, zwalczał przede wszystkim funkcjonariuszy i konfidentów UB, stając się wrogiem nr 1 rzeszowskiej bezpieki.

Gdy jesienią 1946 r, oddział został rozbity przez pracowników Informacji Wojskowej z 8 Dywizji Piechoty, którzy wprowadzili do oddziału własnych ludzi, zdecydował przedrzeć się do Austrii. W trakcie ucieczki, 24 października 1946 r. w lesie w pobliżu Malinówki (pow. Brzozów) został zamordowany razem z ciężarną żoną strzałami w tył głowy przez Jerzego Vaulina, zwerbowanego przez UB byłego żołnierza AK.

Następnego dnia ciała przewieziono na zamek w Rzeszowie. Szczątków do dziś nie odnaleziono. Więziony tam od pół roku ich pięcioletni syn Janusz w listopadzie trafił do sierocińca. W 1999 r. zabójca małżeństwa Żubrydów stanął przed sądem, jednak sprawa została umorzona.

Instytut Dziedzictwa Myśli Narodowej

Wiadomości

Gorąco w sieci: internauci krytykują Tuska po akcji ABW

Błaszczak: władza, która dziś Polską rządzi nie sprawdza się! Rozliczymy odpowiedzialnych za zaniedbania ws. powodzi [wideo]

Uderzenie w nielegalny hazard w Gdyni!

Republika: „W Punkt” o godz.20:20

Młodzi ludzie uratowali kościół przed powodzią

Miliony dla Fundacji WOŚP. PZU nie żałuje kasy

Policja zatrzymała pijanego ojca, który opiekował się dzieckiem!

Bagiński: strategia Tuska wobec kataklizmu to strategia picu i rozpaczliwe ratowanie wizerunku

Rada Muzeum Historii Polski staje w obronie dyrektora, którego chce odwołać koalicja 13 grudnia

Most nad rzeką Bóbr na DK94 został otwarty

Polska spadła na 30. miejsce w rankingu FIFA

Kolejna duża inwestycja w zawieszeniu! Tym razem - zakłady petrochemiczne w Gdańsku

Prezydent o koalicji 13 grudnia: Opieszałość kosztuje

UWAGA na fałszywe linki do zakupu książki „Zgoda”!

Tarczyński ostro w PE: Lewactwo doprowadza do tragedii! [WIDEO]

Najnowsze

Błaszczak: władza, która dziś Polską rządzi nie sprawdza się! Rozliczymy odpowiedzialnych za zaniedbania ws. powodzi [wideo]

Młodzi ludzie uratowali kościół przed powodzią

Miliony dla Fundacji WOŚP. PZU nie żałuje kasy

Policja zatrzymała pijanego ojca, który opiekował się dzieckiem!

Bagiński: strategia Tuska wobec kataklizmu to strategia picu i rozpaczliwe ratowanie wizerunku

Gorąco w sieci: internauci krytykują Tuska po akcji ABW

Uderzenie w nielegalny hazard w Gdyni!

Republika: „W Punkt” o godz.20:20