Przejdź do treści
Republika Dziś o 17:35 w Republice, gośćmi w programie "Miłosz Kłeczek zaprasza" będą: Olga Semeniuk-Patkowska z PiS, Norbert Pietrykowski z Polski 2050, Witold Tumanowicz z Konfederacji oraz Waldemar Witkowski z Unii Pracy.
17:15 TOPR: turysta, poruszający się samotnie na nieoznakowanym fragmencie grani pomiędzy Wrotami Chałubińskiego a Szpiglasową Przełęczą, zginął po upadku z około 100-metrowej skalnej ściany
16:50 PZU: Andrzej Klesyk odwołany z funkcji prezesa spółki
16:01 Piłka nożna: Robert Lewandowski jest wśród trzydziestu graczy nominowanych w czwartek do nagrody magazynu „France Football” dla najlepszego piłkarza świata. Natomiast w gronie kobiet znalazła się m.in. Ewa Pajor. Oboje reprezentują barwy Barcelony
15:21 USA: Donald Trump polecił przeprowadzenie spisu powszechnego bez uwzględniania nielegalnych imigrantów
14:39 Tatry: Śmiertelny wypadek turysty na Szpiglasowej Grani
14:23 Świat: Władimir Putin przekazał w czwartek, że Zjednoczone Emiraty Arabskie (ZEA) to jedno z możliwych miejsc jego spotkania z amerykańskim przywódcą Donaldem Trumpem
13:22 Zełenski po rozmowie z Merzem: Europa powinna uczestniczyć w rozmowach o pokoju
12:38 IMGW: do Polski zacznie napływać coraz cieplejsze powietrze
12:00 Śląskie: 41-latek odpowie za pilotowanie samolotu po alkoholu
Wydarzenie Sejm od kuchni: Spotkanie nad zalewem w Brańsku (woj. podlaskie) z posłami na sejm: R. Foglem, A. Śliwką, J. Sasinem, S. Łukaszewiczem, D. Stefaniukiem i P. Drabkiem. 9 sierpnia (sobota) godz. 18:00
Zaproszenie Klub „Gazety Polskiej” w Perth Australia zaprasza na obchody 81. rocznicy Powstania Warszawskiego, 10 sierpnia 2025 r. (niedziela), g. 9.30 Msza św. - g. 10.45projekcja filmu „Sierpniowe Niebo. 63 Dni Chwały”, 35 Eighth Ave, Maylands
Wydarzenie Klub „Gazety Polskiej” Pabianice zaprasza na XI Festyn Patriotyczno-Rodzinny, 15 sierpnia 2025 r. godz. 10:00 Msza Św. Godz. 16:00 - rozpoczęcie, Parafia Św. Maksymiliana Marii Kolbego, ul. Jana Pawła II 46, Pabianice
Portal tvrepublika.pl informacje z kraju i świata 24 godziny na dobę przez 7 dni w tygodniu. Nie zasypiamy nigdy. Bądź z nami!

Ponad 50 lat procesu rozchodzenia się unii Szkocji i Anglii

Źródło: FLICKR.COM/THE LAIRD OF OLDHAM/CC BY-SA 2.0

– Wielu Szkotów czuje się wyalienowanych z brytyjskiego życia politycznego. Początki procesu rozchodzenia się unii Szkocji i Anglii sięgają lat 60., a przyspieszyła go Margaret Thatcher – powiedział pisarz i dziennikarz Neal Ascherson.

 Oba kraje połączyła unia dynastyczna (1603 r.) i unia państwowa (1707 r.), Szkocja zachowała własny system prawa, państwowy kościół prezbiteriański i inne odrębności.

– Unia Anglii i Szkocji była transakcją „coś za coś”, częściowo wymuszoną przez niepowodzenia szkockiej kolonizacji, zwłaszcza w Panamie. Szkoci rezygnowali z własnego rządu i parlamentu, w zamian byli dopuszczeni do współtworzenia brytyjskiego imperium – przypomina Ascherson.

W miarę rozpadu imperium po II wojnie światowej podstawą angielsko-szkockiego konsensusu była budowa "welfare state" (państwa dobrobytu) i idea państwowej własności przemysłu - pisał w "Guardianie" szkocki historyk Tom Devine. Ale okres od połowy lat 40. do połowy lat 70. był dla unii Szkocji z Anglią "ciszą przed burzą"; terminem burzy Devine określa rządy Margaret Thatcher.

Choć postulat przywrócenia szkockiego parlamentu w kontekście zwiększenia autonomii wewnętrznej wysuwano już w drugim półwieczu XIX wieku i rozważano reaktywowanie go przed I wojną światową, szkocki nacjonalizm we współczesnym wydaniu Szkockiej Partii Narodowej (SNP) sięga 1934 roku. Partia, długie lata będąca na politycznym marginesie, zaistniała w 1967 r., gdy jej kandydatka Winnie Ewing nieoczekiwanie zdobyła mandat w wyborach uzupełniających do Izby Gmin.

Po odkryciu złóż ropy naftowej w latach 70. nacjonaliści argumentowali, że ropa należy się Szkotom.

Próba udobruchania nacjonalistów przywróceniem szkockiego zgromadzenia parlamentarnego, podjęta przez laburzystowski rząd Jamesa Callaghana, nie powiodła się z powodu niskiej frekwencji w referendum w 1979 r. i przyczyniła się do upadku jego rządu. Parlament W Edynburgu reaktywowano 20 lat później za rządów Tony'ego Blaira.

Następczyni Callaghana Margaret Thatcher (1979-90) oskarżana jest o to, że jej polityka przyspieszyła upadek szkockiego przemysłu (w latach 1976-87 Szkocja straciła ok. 1/3 potencjału produkcyjnego) i że traktowała Szkotów jak króliki doświadczalne, testując na nich w 1989 r. podatek pogłówny, co doprowadziło do największych społecznych protestów od czasu strajku górników z 1984-85 r.

– Także postthatcherowskie rządy Johna Majora (1990-97), Tony'ego Blaira (1997-07), Gordona Browna (2007-10) i obecne Davida Camerona prowadziły zasadniczo tę samą, niepopularną w Szkocji neoliberalną politykę wolnorynkowego fundamentalizmu, mimo że szkoccy wyborcy na nią nie głosowali. W ostatnich 15-20 latach Szkoci mieli przeświadczenie, że rządzi nimi inny rząd, niż ten, na który głosowali – tłumaczy Ascherson.

Np. w wyborach z 2010 r. Szkoci wybrali do Izby Gmin tylko jednego konserwatywnego posła, a brytyjskim premierem został lider tej partii David Cameron. Utorowało to drogę nacjonalistom, którzy w 2011 r. wygrali w Szkocji wybory i utworzyli samodzielny rząd.

Wśród innych powodów rozdźwięków w unii Szkocji i Anglii Ascherson wymienia cięcia wydatków publicznych zarządzone przez rząd Camerona, oznaczające zmniejszenie subsydiów Londynu dla Szkocji.

Znaczenie ma także to, że w odróżnieniu od eurosceptycznego nastawienia obecnego brytyjskiego rządu, większość szkockiej opinii ma pozytywny stosunek do UE. – Szkoci niechętni są też stacjonowaniu u nich brytyjskiego nuklearnego straszaka systemu Trident i wielu z nich sądzi, że Londyn nie zainwestował przychodów z ropy naftowej na Morzu Północnym w długofalowy potencjał kraju, lecz użył ich na finansowanie cięć podatków – wylicza Ascherson.

Devine wskazuje, iż u podłoża rozchodzenia się unii Anglii i Szkocji tkwi także wspólna percepcja wroga (Francuzów, Hiszpanów, Niemców, Związku Radzieckiego) i obrona protestantyzmu. Oba te czynniki straciły na znaczeniu po wejściu Wielkiej Brytanii do EWG w 1973 r., rozpadzie ZSRR w 1991 r. oraz wskutek postępów sekularyzacji.

Według Aschersona, Szkocja widziałaby się w grupie państw skandynawskich, jak Norwegia czy Dania, w których silna tradycja socjaldemokratyczna oparła się neoliberalnej gospodarce wolnorynkowej, a tamtejsza opinia uważa, że państwo ma do odegrania ważną rolę w wydatkach publicznych i działaniach na rzecz społecznej równości.

Minister ds. Szkocji Alistair Carmichael w rządzie Camerona na spotkaniu z dziennikarzami zagranicznymi ostrzegał, że Szkocja straci na podziale kraju, będącego piątą największą gospodarką świata, posiadającą czwarty najwyższy w świecie budżet obronny, miejsce w Radzie Bezpieczeństwa i G7.

– Sednem debaty referendalnej jest spór między dwoma różnymi wizjami konstytucyjnego modelu Zjednoczonego Królestwa, a nie spór Szkocji z jego pozostałymi częściami składowymi – argumentował minister.

pap

Wiadomości

Do Polski zbliża się fala upałów

Czy prof. Dudek ma obsesję na punkcie prezydenta Nawrockiego? Wszystko, niestety, na to wskazuje

Pasztet z cukinii – nowy odcinek „Tradycyjnych Smaków Lubelszczyzny”!

Semeniuk-Patkowska, Pietrykowski, Tumanowicz, Witkowski będą gośćmi "Miłosz Kłeczek zaprasza" o godzinie 17.35

Piłka ręczna to więcej niż sport. Zobacz nowy odcinek Ludzi Regionów [wideo]

Meghan Markle urodziny świętowała z rozmachem! Tyle trzeba zapłacić za kolację w miejscu, które wybrała

Republika zaprasza na Dni Powiatu Tomaszowskiego

Skandaliczna dewastacja pomnika Rzezi Wołyńskiej. Czerwona farba i hasło „Sława UPA”

Podziękowali prezydentowi Andrzejowi Dudzie za obronę rodziny

Niemiecka propaganda atakuje polskiego Prezydenta

WAŻNE: Naciski Żurka i Korneluka. Bąkiewicz ma usłyszeć zarzuty

Oferowała usługi seksualne a wyszedł rozbój!

Koncert Letnie Brzmienia 2025

HIT DNIA

Tusk znów się wściekł?! Jego najnowszy wpis właśnie na to wskazuje

Profesor Ryba: trzeba uporządkować sytuację ustrojową

Najnowsze

Do Polski zbliża się fala upałów

Piłka ręczna to więcej niż sport. Zobacz nowy odcinek Ludzi Regionów [wideo]

Meghan Markle urodziny świętowała z rozmachem! Tyle trzeba zapłacić za kolację w miejscu, które wybrała

Republika zaprasza na Dni Powiatu Tomaszowskiego

Pomnik „Rzeź Wołyńska” w Domostawie

Skandaliczna dewastacja pomnika Rzezi Wołyńskiej. Czerwona farba i hasło „Sława UPA”

Czy prof. Dudek ma obsesję na punkcie prezydenta Nawrockiego? Wszystko, niestety, na to wskazuje

Pasztet z cukinii – nowy odcinek „Tradycyjnych Smaków Lubelszczyzny”!

Semeniuk-Patkowska, Pietrykowski, Tumanowicz, Witkowski będą gośćmi "Miłosz Kłeczek zaprasza" o godzinie 17.35