• Rządy UE łamiące zasady praworządności ryzykują utratę dostępu do funduszy UE
• Posłowie zapewnili prewencyjny efekt i zastosowanie do naruszeń systemowych
• Wejście w życie od 1 stycznia 2021

Na mocy nowego rozporządzenia płatności z budżetu UE mogą być wstrzymywane w stosunku do krajów, w których stwierdzone naruszenia zasad praworządności utrudniają zarządzanie funduszami UE. Jednocześnie UE dba o to, by beneficjenci końcowi nie zostali poszkodowani.

Komisja, po stwierdzeniu naruszenia, zaproponuje uruchomienie mechanizmu warunkowości wobec rządu UE, a następnie obcięcie lub zamrożenie płatności dla tego państwa członkowskiego z budżetu UE.

Rada będzie miała następnie jeden miesiąc na głosowanie większością kwalifikowaną nad proponowanymi środkami (lub trzy miesiące w wyjątkowych przypadkach).

Posłom do PE udało się skrócić czas, w jakim instytucje UE będą musiały przyjąć środki przeciwko państwu członkowskiemu w przypadku stwierdzenia ryzyka naruszenia praworządności, do maksymalnie 7-9 miesięcy (proponowano: 12-13 miesięcy).

Przepisy stosowane będą w przypadku naruszeń indywidualnych i systemowych

Dzięki Parlamentowi nowe prawo ma zastosowanie nie tylko w przypadku bezpośredniego niewłaściwego wykorzystania funduszy UE, na przykład w przypadku korupcji lub nadużyć finansowych. Będzie ono miało również zastosowanie do systemowych naruszeń podstawowych wartości, które muszą być respektowane przez wszystkie państwa członkowskie, takich jak demokracja czy niezależność sądownictwa, gdy naruszenia te mają wpływ na zarządzanie funduszami UE lub wiążą się z takim ryzykiem.

W trakcie negocjacji posłom udało się również uzyskać konkretny przepis, który precyzuje możliwy zakres naruszeń, wymieniając przykłady przypadków, takich jak zagrożenie dla niezawisłości sądownictwa, niepoprawianie arbitralnych/nieprawnych decyzji oraz ograniczanie środków prawnych.

Ochrona beneficjetów funduszy

Aby zapewnić, że beneficjenci końcowi, którzy liczą na wsparcie UE i są od niego zależni - tacy jak studenci, rolnicy lub organizacje pozarządowe - nie zostaną ukarani za działania swoich rządów, będą oni mogli złożyć skargę do Komisji za pośrednictwem platformy internetowej, która pomoże im w zapewnieniu otrzymania należnych kwot. Komisja będzie mogła również dokonać korekty finansowej poprzez zmniejszenie kolejnej transzy wsparcia UE dla danego kraju.

Nowe rozporządzenie, które zostało dziś przegłosowane przez Parlament, ma zastosowanie do wszystkich funduszy UE w ramach zarządzania dzielonego od 1 stycznia 2021 r.

Parlament będzie również głosował nad rezolucją zawierającą zalecenia dla Rady i Komisji dotyczące stosowania rozporządzenia w sprawie warunkowości