Raport „Założenia reformy podmiotów leczniczych wykonujących działalność leczniczą w rodzaju świadczenia szpitalne", stanowiący podstawę do nowych przepisów reformujących szpitalnictwo, jest wynikiem prac zespołu powołanego przez ministra zdrowia 23 grudnia 2020 r.

Koncentruje się on na czterech obszarach funkcjonowania szpitali publicznych wymagających zmian: strukturze właścicielskiej, restrukturyzacji szpitali, jakości zarządzania szpitalami i reorganizacji systemu szpitalnictwa.

- Wszystkie ewentualne zmiany były analizowane w kontekście tego, że dobrze działający system leczenia szpitalnego jest czymś korzystnym i pozytywnym dla pacjentów, którzy w systemie ochrony zdrowia są najważniejsi - podkreślił resort zdrowia.

Zespół ekspertów wypracował trzy warianty przedstawione w raporcie: wariant ograniczenia liczby podmiotów nadzorujących szpitale (I), wariant wzmocnienia nadzoru nad szpitalami przez administrację rządową (II) i wariant związany z utworzeniem Agencji Rozwoju Szpitali i dokonywaniem ewaluacji tych placówek (III).

- Po przeanalizowaniu szans i wyzwań związanych z każdym z nich, jak również po zapoznaniu się z argumentacją przedstawicieli jednostek samorządu terytorialnego, zespół zarekomendował wariant III - przekazano.

Kategoryzacja szpitali

Poinformowano, że wybrany wariant przewiduje wprowadzenie kategoryzacji szpitali. Będzie ją przeprowadzać Agencja Rozwoju Szpitali (ARS). Będzie ona dokonywała oceny szpitali, biorąc pod uwagę ich sytuację ekonomiczno-finansową, ale również działalność operacyjną (np. strukturę i stopień realizacji świadczeń opieki zdrowotnej), zgodność realizowanych świadczeń z tzw. mapami potrzeb zdrowotnych i jakość udzielanych świadczeń.

W wyniku dokonanej oceny ARS będzie przyznawała szpitalowi odpowiednią kategorię. Kryteria, na których podstawie szpitale otrzymają poszczególne kategorie (A, B, C, D) są w trakcie opracowywania.

Kategoria A ma być przyznawana szpitalowi w dobrej sytuacji finansowej, dopasowanemu profilem do potrzeb regionalnych, co będzie oznaczało, że szpital nie kwalifikuje się do restrukturyzacji. Może być także priorytetowo traktowany w przyznawaniu funduszy na działania rozwojowe. Planowane jest także wdrożenie rozwiązań mających na celu dodatkowe premiowanie, np. w postaci zwiększenia wartości kontraktu, co ma stanowić dodatkową motywację do aspirowania do tej kategorii.

Kategorię B otrzyma szpital wymagający wdrożenia działań naprawczych i optymalizacyjnych, co oznacza, że szpital ma przygotować program optymalizacyjny podlegający zatwierdzeniu przez ARS.

Kategoria C ma być przyznawana szpitalowi wymagającemu wdrożenia programu restrukturyzacyjnego. A zatem szpital będzie musiał przygotować program restrukturyzacyjny podlegający zaopiniowaniu przez NFZ i zatwierdzeniu przez ARS. Ma zatrudnić też doradcę restrukturyzacyjnego delegowanego przez ARS, który będzie nadzorował proces restrukturyzacji.

Kategoria D ma być przyznawana szpitalowi wymagającemu wdrożenia programu restrukturyzacyjnego i przejęcia zarządzania przez ARS. To będzie oznaczało czasowe przejęcie nadzoru i zarządzania przez ARS, przygotowywanie i wdrażanie programu restrukturyzacyjny podlegającego zaopiniowaniu przez NFZ.

Cel reformy

Celem reformy szpitalnictwa ma być m.in. poprawa efektywności ekonomicznej szpitali poprzez dokonanie ich obiektywnej ewaluacji i przypisanie do odpowiedniej kategorii i utworzenie Agencji Rozwoju Szpitali. Oprócz tego reforma na zoptymalizować jakość leczenia i poziom bezpieczeństwa pacjenta poprzez wdrożenie systemowych rozwiązań dotyczących jakości i efektów leczenia (koncentracja leczenia specjalistycznego) oraz zwiększyć dostępność udzielanych świadczeń.

Nowe przepisy mają także poprawić jakość zarządzania szpitalami.

- W przedstawionym raporcie zaproponowano również rozwiązania mające wpłynąć na poprawę jakości zarządzania szpitalami, jak również zagwarantować stałe podnoszenie kwalifikacji zarządzającej nimi kadry menedżerskiej. Zespół rekomendował utworzenie korpusu menedżerskiego. Korpus menedżerski zakładałby certyfikację przez ARS osób, które mogłyby zarządzać szpitalami publicznymi - przekazało Ministerstwo Zdrowia.

Celem reformy mają być także zmiany w systemie podstawowego szpitalnego zabezpieczenia świadczeń opieki zdrowotnej (tzw. sieć szpitali), zmiana finansowania, wdrożenie skutecznych mechanizmów poprawiających rentowność szpitali i ich stabilność finansową, brak dublowania oferowanych świadczeń i eliminacja konieczności utrzymywania w części szpitali wykwalifikowanego personelu medycznego, efektywniejsze wykorzystanie dostępnych zasobów kadrowych i nowoczesnej infrastruktury medycznej oraz wzmocnienie kadry zarządzającej.