Polska jest członkiem Sojuszu Północnoatlantyckiego od 12 marca 1999 r. Miesiąc przed 15. rocznicą tego wydarzenia CBOS zapytał Polaków m.in. o ocenę przystąpienia i osobisty stosunek do członkostwa Polski w NATO. Badanie zostało przeprowadzone przed zaostrzeniem się sytuacji na Ukrainie – podkreślono w sondażu.

W styczniu 1998 r. – na ponad rok przed oficjalnym przyjęciem Polski do NATO – po tym, jak pierwsze państwa członkowskie NATO ratyfikowały przystąpienie naszego kraju do tej organizacji – zdecydowana większość Polaków uznała wejście do NATO za ważne wydarzenie, w tym 44 proc. postrzegało je jako przełomowe, o historycznym znaczeniu. 41 proc. oceniało, że było to ważne wydarzenie, ale nie pierwszoplanowe.

Obecnie największa grupa badanych (46 proc.) uważa, że przystąpienie do NATO było dla Polski wydarzeniem ważnym, ale nie pierwszoplanowym. Nieco zmniejszyła się (o 4 pkt, do 28 proc.) grupa respondentów uważających przystąpienie do NATO za wydarzenie przełomowe, o znaczeniu historycznym. Tyle samo osób, co przed piętnastoma laty, uznaje to wydarzenie za niezbyt ważne (6 proc.) lub bez znaczenia (8 proc.). Nieco zwiększyła się natomiast grupa badanych niepotrafiących ocenić wagi tego wydarzenia (o 3 pkt, do 12 proc.).

Polacy popierają członkostwo w NATO

CBOS zapytał także o poparcie dla przynależności Polski do NATO. Większość Polaków (62 proc.) popiera członkostwo w NATO, przy czym nieco więcej jest zwolenników umiarkowanych niż zdecydowanych (odpowiednio: 34 proc. i 28 proc.). Co czwarty badany (26 proc.) ma do przynależności Polski do Sojuszu stosunek obojętny, nieliczni (4 proc.) są jej przeciwni.

W ciągu ostatnich piętnastu lat przynależność Polski do NATO popierała zdecydowana większość Polaków. Najwięcej jej zwolenników było w kwietniu 2002 r. (pół roku po zamachu terrorystycznym na World Trade Center i uruchomieniu po raz pierwszy w historii NATO procedur związanych z art. 5. Traktatu Waszyngtońskiego, który mówi, że atak na dowolne państwo należące do NATO jest równoznaczny z atakiem na cały Sojusz) oraz w maju 2003 r. (dwa miesiące po rozpoczęciu przez USA, przy wsparciu wybranych sojuszników spoza struktur NATO, wojny w Iraku) – wskazano w sondażu.

Warto też zauważyć, że sprzeciw wobec członkostwa Polski w NATO wyrażany był zawsze przez relatywnie niewielką grupę badanych, a obecnie jest deklarowany znacznie rzadziej niż przed przystąpieniem do tej organizacji oraz w pierwszych trzech latach po nim – wskazuje CBOS.

Na rok przed przystąpieniem Polski do Sojuszu Północnoatlantyckiego dominowało (68 proc.) przekonanie, że członkostwo w nim zapewni Polsce pokój i bezpieczeństwo. Jedynie co szósty badany (16 proc.) wyrażał obawy, że zwiększy ono możliwość uwikłania Polski w konflikt zbrojny. Obecnie większość Polaków (51 proc.) uważa, że przynależność do NATO zapewnia Polsce pokój i bezpieczeństwo, blisko jedna trzecia zaś (30 proc.) sądzi, że zwiększa ona możliwość uwikłania kraju w konflikt zbrojny.

NATO jako gwarancja niepodległości państwa?

Ponadto, połowa badanych (50 proc.) postrzega członkostwo w NATO jako gwarancję niepodległości Polski, a jedna czwarta (26 proc.) dostrzega w tym formę podporządkowania obcemu mocarstwu.

Po piętnastu latach członkostwa Polski w Sojuszu Północnoatlantyckim większość badanych postrzega przystąpienie do niego jako ważne wydarzenie w historii naszego kraju. Przynależność do NATO cieszy się niesłabnącym poparciem zdecydowanej większości Polaków. Połowa badanych postrzega członkostwo w NATO jako gwarancję niepodległości, tyle samo uważa, że przynależność do tej organizacji zapewnia Polsce pokój i bezpieczeństwo. Pozytywny stosunek do członkostwa Polski w Sojuszu wiąże się z częstszym dostrzeganiem jego pozytywnych skutków dla naszego kraju oraz uznawaniem przystąpienia do NATO za wydarzenie przełomowe, o znaczeniu historycznym – podsumowuje CBOS.

Badanie „Aktualne problemy i wydarzenia” przeprowadzono metodą wywiadów bezpośrednich wspomaganych komputerowo w dniach 6–12 lutego 2014 r. na liczącej 1020 osób reprezentatywnej próbie losowej dorosłych mieszkańców Polski.