Przejdź do treści
17:10 Sport: Polskie siatkarki pokonały Wietnam 3:1 w swoim pierwszym meczu mistrzostw świata
16:31 Egipt: Sześciu uczniów utonęło na plaży w Aleksandrii, 21 trafiło do szpitali
14:40 Co najmniej 25 osób, w tym Palestyńczycy koczujący w namiotach lub poszukujący pomocy humanitarnej, zginęło w sobotę w izraelskich atakach w Strefie Gazy
14:00 Policja z Gliwic poszukuje 5-miesięcznego chłopca oraz jego 17-letniej mamy. Od kilku dni nie ma z nimi kontaktu. Funkcjonariusze apelują o wszelkie informacje w tej sprawie
13:17 Zachodniopomorskie: Woda w kąpieliskach w Stepnicy nad Zalewem Szczecińskim i w Szczecinie na kanale Odyńca oraz w Bornem Sulinowo nad jeziorem Pile i w Mirosławcu nad jeziorem Kosiakowo jest niezdatna do kąpieli. W tych miejscach zakwitły sinice
12:55 Koncern Intel zgodził się sprzedać rządowi USA pakiet 10 proc. swych akcji, wart 8,9 mld dol. – poinformował prezydent USA Donald Trump. To jedna z największych interwencji rządowych w firmę amerykańską od czasu wsparcia przemysłu motoryzacyjnego
Wydarzenie Kluby GP New York i New Jersey w imieniu organizatorów zapraszają Polonię na: XXXV Memoriał Kazimierza Deyny – turniej polonijnych drużyn: niedziela 24 sierpnia, Garfield High School, Garfield, NJ, początek 8:00 am
Wydarzenia 90. rocznica urodzin ks. Czesława Banaszkiewicza. Msza święta odbędzie się w najbliższą niedzielę (24.08) o godz. 10:00 w Sanktuarium Bł. Ks. Jerzego Popiełuszki
Wydarzenie Klub „Gazety Polskiej” Częstochowa zaprasza do składania podpisów pod wnioskiem o referendum ws. nielegalnej migracji przez cały sierpień od 12-tej do 17-tej pod Jasną Górą przy wjeździe na parking od ul.Klasztornej
Wydarzenie W czwartek 28 sierpnia 2025r. o godzinie 16:00, w auli Wyższej Szkoły Ekonomicznej, przy ul. Zwycięstwa 14 w Białymstoku odbędzie się spotkanie z Prezesem PiS Jarosławem Kaczyńskim
Wydarzenia Klub "Gazety Polskiej" w Sydney zaprasza na manifestację wspierającą żądania Polski o należne reparacje za straty II Wojny Światowej, przed Konsulatem Niemiec, 29 sierpnia (piątek), g. 1-3 pm., 100 William Street, Woolloomooloo, Sydney
Wydarzenie Klub Gazety Polskiej w Bytomiu zaprasza 8 września na spotkanie z Jakubem Maciejewskim, Anną Zyzek oraz Pawłem Piekarczykiem. Restauracja "W Starym Kinie", ul. Alojzjanów 27. Początek godz. 18:00.
Wydarzenie Klub "GP" w Aleksandrowie Łódzkim zaprasza 9 września na spotkanie z Piotrem Nisztorem. Hotel i Restauracja Pelikan, ul. Wierzbińska 58 Aleksandrów Łódzki. Godz. 18.00
Portal tvrepublika.pl informacje z kraju i świata 24 godziny na dobę przez 7 dni w tygodniu. Nie zasypiamy nigdy. Bądź z nami!

Pójdź, dziecię! ja cię uczyć... nie każę. Podajemy, co usunięto z podstawy programowej języka polskiego

Źródło: canva.com

Od 1 września wchodzi w życie tzw. uszczuplona podstawa programowa. Zgodnie z polityką resortu edukacji narodowej z dotychczasowego programu usunięto około 20 proc. obowiązujących dotychczas treści. Tym posunięciem ekipa ministry Nowackiej na trwałe wpisała się do historii polskiej oświaty, zaraz obok tak zasłużonych dla niej nazwisk jak Hurko, czy Apuchtin, by nie sięgać po postaci z naszych późniejszych dziejów.

Za "Dziennikiem Łódzkim" podajemy, co zniknęło z podstawy programowej języka polskiego dla liceum ogólnokształcącego, technikum i branżowej szkoły II stopnia. A zniknęło sporo. Co ciekawe dotyczy to zwłaszcza zagadnień związanych z budowaniem umiejętności samodzielnego, krytycznego myślenia, a także kultury antycznej. Czy to ostatnie może dziwić? Raczej nie, gdy weźmie się pod uwagę iż właśnie w starożytna Grecji, Rzym oraz Chrześcijaństwo dały podstawę autonomii jednostki ludzkiej wobec państwa i jej wolności.

"Pójdź dziecię! ja cię uczyć... nie każę", to parafraza wiersza Marii Konopnickiej pt. "Przed sądem". Do tej pory w naszej mowie potocznej i świadomości powszechnej istnieje tylko jedna, a szkoda, linijka tego utworu: "Pójdź, dziecię! ja cię uczyć każę". Przypomnijmy więc, że wiersz Konopnickiej opisuje chłopca-sierotę, którego postawiono przed sądem - za drobne, jak należy sądzić, przewinienie. Sędzia, który ma wydać wyrok,  w pewnym momencie zdaje sobie sprawę z tego, że i on i jemu podobni sami stanąć mogą przed osądem przyszłych pokoleń, jako ci, którzy nie zadbali o to, by wszyscy - w tym zwłaszcza ubogie sieroty - mogli skorzystać z dobrodziejstw edukacji.

Wiersza "Przed sądem" nie ma w nowej podstawie programowej. Czego jeszcze w niej brakuje? Lista jest długa.

I. Zmiany w zakresie podstawowym kształcenia literackiego i kulturowego

1. Czytanie utworów literackich

- usunięto rozpoznawanie konwencji literackiej (fantastycznej, symbolicznej, mimetycznej, realistycznej, naturalistycznej i groteskowej) i określanie ich cech w utworach. W zamian: uczeń rozpoznaje w utworze literackim elementy fantastyki, symbolizmu, realizmu;
- usunięto rozróżnianie jako gatunku kroniki, sielanki, powieści poetyckiej. W zamian: dodano sonet;
- usunięto rozpoznawanie w tekście takich środków wyrazów jak eufonia, epifora; elipsę przeniesiono do zakresu rozszerzonego;
- zmodyfikowano treści związane z groteską - uczeń rozpoznaje ją w tekście, ale nie musi określać jej artystycznego i wartościującego charakteru;
- usunięto poddawanie refleksji tematykę i problematykę poznanych tekstów i ich związku z programami epoki;
- usunięto wartościowanie sposobów kreowania świata przedstawionego;

2. Odbiór tekstów kultury

- usunięto rozpoznawanie specyfiki laudacji i homilii;
- usunięto określanie wpływu starożytnego teatru greckiego na rozwój sztuki teatralnej; rozumienie pojęcie katharsis i charakteryzowanie jego roli w kształtowaniu odbioru dzieła;
- usunięto stosowanie kryteriów pozwalających odróżnić arcydzieło od kiczu;

II. Zmiany w zakresie podstawowym kształcenia językowego

1. Gramatyka języka polskiego

Nie wprowadzono zmian w treściach dotyczących gramatyki języka polskiego w zakresie podstawowym.

2. Zróżnicowanie języka

- usunięto rozpoznawanie stylizacji mitologicznej;
- usunięto określanie rodzajów zapożyczeń i sposób ich funkcjonowania w polszczyźnie różnych epok i odnoszenie wskazanych zjawisk do współczesnej polszczyzny. W zamian: wprowadzono rozpoznanie zapożyczeń i rozumienie ich funkcji.

3. Komunikacja językowa i kultura języka

- usunięto rozróżnianie typów znaków językowych i ich funkcji w tekście;
- usunięto rozpoznawanie funkcji metajęzykowej tekstu;
- usunięto rozpoznawanie elipsy;
- usunięto rozróżnianie pojęć takich jak postprawda, bańka informacyjna, wiralność oraz rozpoznawanie tych zjawisk i ich charakteryzację; pozostało: rozpoznawanie w tekstach manipulacji, dezinformacji i stereotypu językowego.

4. Ortografia i interpunkcja

Nie wprowadzono zmian.

III. Zmiany w zakresie podstawowym tworzenia wypowiedzi

1. Elementy retoryki

Nie wprowadzono zmian w zakresie podstawowym.

2. Mówienie i pisanie

- usunięto: tworzenie form użytkowych takich jak protokół, opinia, zażalenie, stosowanie zwrotów adresatywnych i etykiety językowej;
- usunięto tworzenie wypowiedzi w następujących formach gatunkowych: szkic interpretacyjny, szkic krytyczny, hasło encyklopedyczne;
- usunięto: stosowanie zasad poprawności językowej i stylistycznej w tworzeniu własnego tekstu i weryfikację własnych decyzji poprawnościowych.

IV. Zmiany w zakresie podstawowym samokształcenia

- usunięto wzbogacenia wypowiedzi pozajęzykowymi środkami komunikacji;
- usunięto sporządzanie bazy danych (ale uczeń wciąż gromadzi i przetwarza informacje);
- usunięto znajomość pojęcia hipertekstu, rozpoznawanie jego realizacji i korzystania z niego w gromadzeniu informacji.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Zmiany w zakresie rozszerzonym języka polskiego

Kształcenie literackie i kulturowe:

- usunięto odczytywanie funkcji cech prądów literackich i artystycznych;
- usunięto rozpoznawanie konwencji turpistycznej i postmodernistycznej; dodano: rozpoznawanie konwencji fantastycznej, symbolicznej, realistycznej, naturalistycznej, groteskowej i określanie ich cech;
- usunięto rozpoznawanie takich środków artystycznego wyrazu jak: paronomazja, metonimia, synekdocha, odmiany inwersji;; dodano: elipsę.

Odbiór tekstów kultury:

- zmodyfikowano: uczeń wykorzystuje teksty naukowe w interpretacji tekstów kultury (było: dzieł sztuki);
- usunięto rozpoznawanie i charakterystykę głównych stylów w architekturze.

Gramatyka języka polskiego:

- usunięto rozumienie procesu kształtowania się systemu gramatycznego i wskazywanie jego elementów we fleksji, fonetyce i składni.

Zróżnicowanie języka:

- usunięto rozumienie i wyjaśnianie różnicy między etymologicznym a realnym znaczeniem wyrazu;
- usunięto rozpoznawanie prozodycznych elementów stylu takich jak akcent, intonacja, dynamika, rytmizacja i określanie ich funkcji w tekście;
- usunięto rozumienie pojęcia socjolektu, rozpoznawanie i określanie jego funkcji komunikacyjnych;
- usunięto określanie cech stylu wypowiedzi internetowych oraz wartościowanie wypowiedzi tworzonych przez internautów.

Ortografa i interpunkcja:

- usunięto stosowanie fonetycznej, morfologicznej, historycznej i konwencjonalnej zasady pisowni polskiej w zachowaniu poprawności zapisu wypowiedzi.

Elementy retoryki:

- usunięto stosowanie sylogizmu w wypowiedzi dowodzącej;
- usunięto rozumienie pojęcia rubaszności i sarkazmu oraz wskazywanie ich funkcji w tekście i przedstawianie propozycji ich odczytania.

Źródło: "Dziennik Łódzki", Strefa Edukacji

Wiadomości

10. edycja ogólnopolskiej kampanii BohaterON

Prezydent Karol Nawrocki zablokował wpychanie do Polski niemieckiego szrotu

Pierwsza żona żegna Stanisława Soykę. Ich historia miłosna nie była usłana różami

Instalacja szpiegowska w obwodzie królewieckim

SPRAWDŹ TO!

W ekipie Tuska coraz gorzej! "Rząd jest w zawieszeniu" - twierdzi koalicjant

Borowiak: Donald Tusk wyraził zgodę w 2011 roku w rozporządzeniu na wykorzystanie materiałów w filmach dokumentalnych

Poznań: złe informacje dla pacjentów onkologicznych. Szpital zawiesił wykonywanie nowatorskich zabiegów

Bajki Tuska. Stanowski atakuje TVP. Kompromitacja Żukowskiej. Odlot Wałęsy i Szczerby

Super wiadomość: złoty medal Puławskiej w K1 500 m !

Awantura wokół Edyty Pazury. Reżyser nazwał ją „antysemitką”, Cezary ostro odpowiedział

Ustawa wiatrakowa napisana pod Trzaskowskiego?

Szef Komitetu Wojskowego NATO: zwiększymy pomoc militarną dla Ukrainy

Totalny bałagan w rządzie Tuska. Potwierdza to polityk koalicji

Chaos w resorcie infrastruktury: sprzeczne sygnały ws. opłat drogowych, przewoźnicy w potrzasku

Dwa dni temu akcyza i podatek cukrowy. Teraz Tusk zapowiada zmniejszenie radości z wygranych

Najnowsze

10. edycja ogólnopolskiej kampanii BohaterON

SPRAWDŹ TO!

W ekipie Tuska coraz gorzej! "Rząd jest w zawieszeniu" - twierdzi koalicjant

Borowiak: Donald Tusk wyraził zgodę w 2011 roku w rozporządzeniu na wykorzystanie materiałów w filmach dokumentalnych

Poznań: złe informacje dla pacjentów onkologicznych. Szpital zawiesił wykonywanie nowatorskich zabiegów

Bajki Tuska. Stanowski atakuje TVP. Kompromitacja Żukowskiej. Odlot Wałęsy i Szczerby

Prezydent Karol Nawrocki zablokował wpychanie do Polski niemieckiego szrotu

Pierwsza żona żegna Stanisława Soykę. Ich historia miłosna nie była usłana różami

Instalacja szpiegowska w obwodzie królewieckim