1 marca 1951 roku, w mokotowskim więzieniu, komunistyczni funkcjonariusze zamordowali członków IV Zarządu Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość, organizacji, której celem było zakończenie walk i wyprowadzenie w pokojowy sposób partyzantów z lasów. Strzałem w tył głowy zabity został prezes ppłk. Łukasz Ciepliński, Adam Lazarowicz i pięciu innych działaczy niepodległościowych. W związku z upamiętnieniem tych wydarzeń, prezydent Lech Kaczyński zainicjował w tym dniu Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych. 

Od 2018 roku, w murach dawnego więzienia na Mokotowie, działa Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL. Instytucja, której celem jest przywrócenie godności i zachowanie pamięci o więzionych i pomordowanych polskich patriotach – więźniach politycznych. Nic zatem dziwnego, że to właśnie w mokotowskich murach, zorganizowane zostaną liczne  uroczystości i wydarzenia,  poświęcone tym, którzy oddali życie i zdrowie dla dobra Ojczyzny. 

Obchody rozpoczną się o godzinie 9:00 pierwszego marca uroczystym apelem pamięci i złożeniem kwiatów pod ścianą, pod którą komuniści dokonywali rozstrzelań żołnierzy i działaczy polskiego podziemia niepodległościowego. Następnie goście przejdą do osławionego Pawilonu X, w którym przetrzymywani byli między innymi rotmistrz Witold Pilecki czy generał August Fieldorf „Nil”. Tam, przygotowany został specjalny pokaz 

audiowizualny, mający przybliżyć losy uwięzionych i zamordowanych. Pokaz ten, będzie możliwy do obejrzenia przez cały czas trwania tegorocznych obchodów. 

Specjalnie na tę okazję, Muzeum przygotowuje dwie nowe wystawy. Pierwsza, poświęcona jest najcenniejszej wartości o jaką walczyli członkowie polskiego podziemia – prawom człowieka. Druga natomiast, to „Tajemnica przedmiotu” – wystawa, na której swoje historie odkryją najciekawsze eksponaty czekające dotąd w muzealnych magazynach. 

Po południu, mszą świętą o godz. 18:30, rozpoczną się społeczne obchody Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Po jej zakończeniu, uczestnicy przejdą pod „ścianę śmierci”, gdzie będzie można posłuchać fragmentów wspomnień ofiar Mokotowa. Uroczystość będzie hołdem nie tylko dla członków IV Zarządu WiN, ale dla wszystkich więźniów politycznych okresu komunistycznego w Polsce. 

W sobotę drugiego marca, muzeum zaprasza na „Rodzinne Spotkania z Historią”. Już od 11:00 na terenie instytucji, spotkać będzie można rekonstruktorów prezentujących sylwetki zarówno partyzantów polskiego podziemia niepodległościowego, jak i funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego i Milicji Obywatelskiej. Zwiedzający będą mogli odwiedzić obozowisko „Leśnych”, partyzancki szpital polowy, rusznikarnię czy strzelnicę, ale także posterunek Milicji gdzie zapoznają się z metodami operacyjnymi i inwigilacyjnymi stosowanymi przeciwko podziemiu. 

O godz. 14:00  będzie można zobaczyć inscenizację historyczną w wykonaniu rekonstruktorów. Inscenizacja opowiada o akcji odbicia przez żołnierzy podziemia swoich kolegów z katowni Urzędu Bezpieczeństwa. Pojawią się zabytkowe pojazdy, nie zabraknie widowiskowej pirotechniki i dynamicznej akcji. 

Na zakończenie dnia, Muzeum zaprasza na koncert autorski w wykonaniu Huberta „Kargena” Bojarskiego. Utwory z gatunku piosenki literackiej opowiadające o honorze, poświęceniu i etosie polskiego żołnierza, zabrzmią w Pawilonie XII mokotowskiego więzienia. Koncert ten, to rodzaj spektaklu słowno-muzycznego w oprawie audio wizualnej tzw. „światło-dźwięk”.

Na tym jednak nie kończą się muzealne upamiętnienia w ramach Dnia Pamięci. Piątego marca, Muzeum zaprasza na promocję książki prof. dr. hab. Andrzeja Zawistowskiego, prof. SGH i Instytutu Pileckiego pt. "Koszykowa róg Stalina”. Areszt Wewnętrzny Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego i Komitetu do spraw Bezpieczeństwa Publicznego 1945–1956". Spotkanie z autorem poprowadzi kierownik muzealnego Działu Naukowego dr Bartosz Kapuściak.  

Ostatnim akcentem tegorocznych uroczystości, będzie zorganizowane w dniu siódmym marca, w rocznicę zamordowania Hieronima Dekutowskiego „Zapory”,  seminarium naukowe pt. Zrzeszenie ‘Wolność i Niezawisłość‘ w służbie Niepodległej z udziałem: dr. Wojciecha Frazika z Oddziału IPN w Krakowie, dr. hab. Piotra Niwińskiego, prof. UG z Oddziału IPN w Gdańsku, dr. Tomasza Łabuszewskiego, dyrektora Oddziału IPN w Warszawie, dr. Tomasza Sudoła z IPN i dr. Macieja Żuczkowskiego. 

Odwiedzający Muzeum, a zwłaszcza Pawilon X, zobaczą także nową odsłonę wystawy „Dowody Zbrodni”, która została uaktualniona, ze względu na nowe fakty dotyczące ofiar i oprawców odkryte przez pracowników IPN i Muzeum. 

Jak widać, program tegorocznych obchodów Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych, który przygotowało Muzeum, jest różnorodny i bogaty. Warto odwiedzić w tych dniach Rakowiecką 37. Zresztą nie tylko wtedy. Muzeum Żołnierzy Wyklętych w Więźniów Politycznych PRL ma ciekawą ofertę przez cały rok.