- Aktywność przestępcza, szczególnie w gospodarce odpadami zintensyfikowała się w 2018 roku, kiedy to w Polsce wybuchło ponad 200 pożarów miejsc składowania lub magazynowania odpadów. Wtedy też podjęto decyzję o wzmocnieniu prawnym Inspekcji Ochrony Środowiska - podkreślił Krzysztof Gołębiewski szef nowego Departamentu Zwalczania Przestępczości Środowiskowej w Głównym Inspektoracie Ochrony Środowiska.

Efektem tego była nowelizacja ustawy o Inspekcji Ochrony Środowiska oraz ustawy o odpadach, które wprowadziły przepisy umożliwiające m.in. na prowadzenie niezapowiedzianych kontroli oraz stosowanie w trakcie kontroli dronów. Ponadto Inspekcja rozpoczęła pracę w systemie 24-godzinnym. Zwiększono również wymagania formalne, jakie muszą spełnić przedsiębiorcy działający w gospodarce odpadowej oraz podwyższono kary administracyjne za gospodarowanie odpadami niezgodnie z przepisami do 1 mln zł, a w przypadku recydywy - do 2 mln zł.

- Przestępczość środowiskowa była kiedyś marginalna. Od kilku lat jednak widzimy, że ten obszar stał się obszarem działalności przestępczej, w tym tej o charakterze zorganizowanym. Na początku była mafia paliowa, później VAT-owska, przestępcy, szukając nowego pola do działania, znaleźli go na rynku gospodarowania odpadami. Na nielegalnym obrocie odpadami można zarobić bardzo duże pieniądze. Biznes odpadowy może też być miejscem tzw. prania brudnych pieniędzy, czyli zysków osiągniętych w wyniku innej działalności o charakterze przestępczym - zwrócił uwagę dyrektor.

Zmiany w GIOŚ

Jak wyjaśnił Gołębiewski, głównymi komórkami organizacyjnymi będą Wydziały Interwencyjno-Operacyjny, którego głównym zadaniem będzie wykonywanie czynności samodzielnych w terenie oraz wspieranie czynności operacyjnych prowadzonych np. przez Policję oraz Wydział Prewencji i Postępowań, który na podstawie zebranego materiału dowodowego będzie opracowywał dokumenty dla potrzeb dalszych postępowań prowadzonych przez prokuratorów. Wydział Prewencji i Postępowań będzie również zajmował się działaniami zwiększającymi świadomość społeczeństwa w zakresie ochrony środowiska. Ruszyć ma także kampania społeczna, której głównym celem będzie zwiększenie świadomości w zakresie odpowiedzialności jaka grozi za nielegalne postępowanie z odpadami, w tym z odpadami niebezpiecznymi.

Ponadto w strukturach Departamentu utworzono dwa specjalne zespoły - do spraw Analiz i Stosowania Techniki Specjalnej.

- Inspekcja chce czerpać z nowych technologii i wykorzystywać ich możliwości do zbierania materiału dowodowego na potwierdzenie możliwości popełnienia przestępstwa oraz typowania podmiotów, które powinny zostać objęte np. kontrolami krzyżowymi - wskazał Gołębiewski.

Chodzi m.in. o drony oraz fotopułapki, a także inne specjalistyczne urządzenia rejestrujące dźwięk i obraz, które są wykorzystywane w celu identyfikowania i dokumentowania nielegalnej działalności w zakresie korzystania ze środowiska, w tym ujawniania przestępstw i wykroczeń przeciwko środowisku.

PAP