Przejdź do treści
15:23 Warszawa: Adam Bodnar ściga opozycję, tym razem posła i byłego ministra Antoniego Macierewicza - skierował do Sejmu wniosek o uchylenie immunitetu w związku z podkomisją ds. zbadania katastrofy smoleńskiej
14:40 Niemcy: 23 osoby zostały ranne w wypadku autokaru na autostradzie około 100 km na północ od Berlina. Na pokładzie znajdowały się co najmniej trzy osoby z obywatelstwem Polski
14:15 Dwaj dziennikarze TVN oskarżeni o gwałt. Do sądu w Katowicach trafił akt oskarżenia przeciwko dwóm znanym dziennikarzom TVN Turbo. Poszkodowane są dwie kobiety w wieku 26 i 34 lata
14:10 Czechy: Nastąpiła poważna awaria energetyczna. Prądu nie ma duża część Pragi, ale kłopoty występują też w innych miejscowościach. Straż pożarna informuje o ludziach, którzy zostali uwięzieni w windzie
13:38 Włochy: Do 40 wzrosła liczba rannych w wyniku piątkowego wybuchu w punkcie dystrybucji benzyny i gazu płynnego w Rzymie. Silną eksplozję słychać było w całym mieście
13:15 Francja: Około tysiąca połączeń zostało odwołanych na lotniskach we Francji w piątek, w drugim dniu strajku kontrolerów lotów. Wśród anulowanych rejsów są niektóre połączenia z Polską z lotnisk w Paryżu
12:45 WAŻNE: 82 lata temu, 4 lipca 1943 roku, podczas powrotu z inspekcji Armii Polskiej na Wschodzie, w katastrofie lotniczej na Gibraltarze zginął Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych i premier Rządu na Uchodźstwie gen. Władysław Sikorski
Klub „Gazety Polskiej” w Elblągu II, zaprasza na spotkanie z posłem Andrzejem Śliwką oraz europosłem Maciejem Wąsikiem. Wydarzenie odbędzie się dziś (piątek) o godz. 17.00 w Hotelu Focus na Starym Mieście
Wydarzenie Klub Gazety Polskiej w Piotrkowie Trybunalskim Zaprasza 6.07 (niedziela) o godz. 19.00 na Rynek Trybunalski na plenerowe spotkanie z europosłem Dominikiem Tarczynskim! 
Portal tvrepublika.pl informacje z kraju i świata 24 godziny na dobę przez 7 dni w tygodniu. Nie zasypiamy nigdy. Bądź z nami!

Upokorzeni opiekunowie – wielkie miasta blokują pomoc dla rodzin osób niepełnosprawnych

Źródło: Republika

Klara Lipka, ekspert ds. organizacji pozarządowych z Obserwatorium Rozwoju Gospodarki i Demokracji, opublikowała raport, który odsłania szokującą skalę odmów „starego” świadczenia pielęgnacyjnego dla opiekunów dorosłych osób z niepełnosprawnością. Warszawa i pozostałe metropolie Unii Metropolii Polskich – mimo wyroku Trybunału Konstytucyjnego sprzed dekady – wciąż odsyłają potrzebujących z kwitkiem. Oto, jak samorządowa biurokracja rozbija rodziny i zmusza je do wieloletnich batalii w sądach.

Wyrok, którego nikt nie chce zauważyć

W październiku 2014 r. Trybunał Konstytucyjny uznał, że art. 17 ustawy o świadczeniach rodzinnych narusza zasadę równości, bo dzieli opiekunów na „lepszych” – tych, którzy zajmują się dzieckiem z niepełnosprawnością – i „gorszych” – opiekujących się osobą, która zachorowała lub doznała wypadku w dorosłości. Mimo nowelizacji z 2024 roku dokonanej przez koalicję 13 grudnia, która teoretycznie miała uregulować tę sprawę, nadal nie rozwiązano problemu świadczeń wnioskowanych na starych zasadach.

Konsekwencje? Raport Lipki pokazuje, że tylko w 2022 r. do Samorządowych Kolegiów Odwoławczych (SKO) trafiło ponad 15 000 odwołań od decyzji odmownych. SKO uchyliły 65 proc. z nich. W praktyce to samorządy masowo ignorujące prawo, a niezależne kolegia – zamiast rozstrzygać spory – prostują oczywiste błędy władzy pierwszej instancji.

Metropolie kontra prowincja

Dziesięć miast zrzeszonych w Unii Metropolii Polskich (UMP) nadaje ton krajowej polityce samorządowej. Dane zebrane w raporcie są bezlitosne:

  • Warszawa – szacunkowo kilka tysięcy wniosków rocznie, niemal wszystkie dotyczące dorosłych podopiecznych odrzucane bez mrugnięcia okiem.
  • Lublin – 635 nowych wniosków w 2022 r.; prawie wszystkie zakończone odmową.
  • Poznań, Wrocław, Kraków, Łódź, Gdańsk – od kilkuset do tysiąca wniosków rocznie przy odsetku odmów sięgającym nawet 90 proc.

Niewidzialna praca kobiet

Autorzy raportu podkreślają, że prawie 90 proc. wnioskodawców to kobiety: żony, córki, matki. Odbierając im 2 988 zł miesięcznie, system wypycha je w szarą strefę opiekuńczą bez składek i emerytury. W zamian oferuje „specjalny zasiłek opiekuńczy” – 620 zł, dostępny tylko po spełnieniu rygorystycznego progu dochodowego. Rzecznik Praw Obywatelskich wielokrotnie wskazywał, że to dyskryminacja na tle płci i statusu rodzinnego, lecz alarmy RPO pozostają bez echa.

Biurokracja kontra konstytucja

Jak wygląda procedura odmowy? Urzędnik patrzy na orzeczenie o niepełnosprawności. Jeśli data „powstania niepełnosprawności” przekracza 18 lat – wniosek idzie do kosza. Czasem dorzuca się „regułę małżonka” (do lipca 2023 r.): jeśli chory ma partnera bez znaczącej niepełnosprawności, świadczenie się nie należy, choćby partner miał 80 lat i sam ledwo chodził. Bywa i gorzej – w dokumencie można znaleźć odmowy motywowane tym, że w gospodarstwie domowym mieszka zdrowy brat lub siostra podopiecznego, więc „obowiązek opieki może przejąć kto inny”.

Sądy administracyjne raz po raz obalają te konstrukcje: wyrok WSA w Warszawie z 17 kwietnia 2023 r. (I SA/Wa 233/23), wyroki NSA z 2018, 2024 r. – wszystkie w jednym tonie: data choroby nie może przesądzać o prawie do świadczenia. Ale im głośniej mówią sędziowie, tym mocniej urzędy zaciągają hamulec. Każda rodzina musi wygrać sama – w SKO, WSA, czasem w NSA. Procedura trwa nawet trzy lata, a w tym czasie opiekun żyje bez grosza.

Koszt obojętności

Liczby nie kłamią. Pełne świadczenie pielęgnacyjne dla wszystkich uprawnionych kosztowałoby budżety wielkich miast ułamek tego, co wydają na infrastrukturę:

  • Warszawa planuje na 2025 r. 4 mld zł na dokończenie II linii metra, ale nie wygospodarowała nawet jednego procenta budżetu na zwiększenie puli świadczeń.
  • Wrocław, Gdańsk i Poznań w 2024 r. przeznaczyły łącznie ponad 1 mld zł na inwestycje w drogownictwo i zielone projekty, nie zmieniając ani przecinka w regulaminach pomocowych dla opiekunów.

W skali całej Polski pełne świadczenia to około 4 mld zł rocznie – kwota, którą państwo już dziś rezerwuje na ten cel. Problemem nie są więc pieniądze, lecz interpretacja jednego zdania w ustawie.

Co można zrobić tu i teraz?

  1. Zmiana wykładni – Prezydenci miast mogą wydać wewnętrzne wytyczne, że odwołują się bezpośrednio do wyroku TK. Tak zrobił Sopot – i budżet się nie zawalił.
  2. Jednorazowa abolicja – Sejm mógłby wprowadzić przepis przywracający świadczenie wszystkim, którym je odmówiono od 2013 r. Wyrównanie kosztowałoby mniej niż roczna inwestycja w jedną linię tramwajową.
  3. Opieka jako praca – przyznanie opiekunom statusu pracownika socjalnego z minimalnym wynagrodzeniem i składkami. Model brytyjski (Carer’s Allowance) pokazuje, że to możliwe bez gigantycznych kosztów.
  4. Mobilne komisje ZUS – wprowadzone przy świadczeniu wspierającym nie zdały egzaminu. Potrzebne są zespoły orzeczników, które jadą do łóżka chorego – nie odwrotnie.

Lekcja dla stolicy i reszty

Raport Klary Lipki obnaża niewygodną prawdę: administracja wielkich miast, chętnie chwaląca się europejskim rozmachem, w najbardziej podstawowej polityce społecznej zachowuje się jak księgowy z kalkulatorem: tam, gdzie można odmówić, odmawia. Przywrócenie elementarnej sprawiedliwości nie wymaga miliardów – wystarczy wola polityczna i odrobina odwagi. Bo jeśli państwo nie potrafi pomóc tym, którzy noszą swoich bliskich na rękach, to gdzie podziały się wszystkie wielkie hasła o solidarności i inkluzji?

Źródło: Republika, Obserwatorium Rozwoju Gospodarki i Demokracji

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca.

Bądź na bieżąco! Obserwuj nas w Wiadomościach Google. 

Jesteśmy na Youtube: Bądź z nami na Youtube

Jesteśmy na Facebooku: Bądź z nami na FB

Jesteśmy na platformie X: Bądź z nami na X

Wiadomości

Ozdoba: prof. Cenckiewicz zawsze opowiadał się za prawdą i bronił Rzeczpospolitej

Tak jak za komuny. Antoni Macierewicz atakowany przez reżim Tuska

Jakubiak przypomina Nawrockiemu, że obiecał ujawnienie tajnego aneksu WSI: musimy oczyścić szeregi prawej strony [WIDEO]

Grand Chess Tour w Zagrzebiu: Duda tuż za Gukeshem

Stanęło metro, nie działają bankomaty, ludzie utknęli w windach. Blackout sparaliżował Pragę

Bartoszewicz: państwo się zadłuża, a dla obywatele nie mają z tego żadnych korzyści

Wypadek autokaru pod Berlinem. Wśród podróżujących znajdowali się Polacy

Dziennikarze TVN oskarżeni o gwałt. Akt oskarżenia trafił już do sądu

Poboży: Tusk realizuje politykę z agendy niemieckiej, a nie polskiej

Górski: Niemcy wciskają nam nielegalnych migrantów. Powód? Reklamówka z Biedronki

Gwiazda reprezentacji Polski dołącza do Asseco Resovii!

82 lata temu zginął Naczelny Wódz Władysław Sikorski

Wrocław: Germanizacja w pełni. Nie będzie już Mostu Grunwaldzkiego. Wraca Kaiserbrücke

Marjan: Tusk i Giertych robią wszystko,aby Polacy stracili zaufanie do rządu

"Szymon gra na zmianę premiera". Tusk stanie się ofiarą własnej rekonstrukcji rządu?

Najnowsze

Ozdoba: prof. Cenckiewicz zawsze opowiadał się za prawdą i bronił Rzeczpospolitej

Stanęło metro, nie działają bankomaty, ludzie utknęli w windach. Blackout sparaliżował Pragę

Bartoszewicz: państwo się zadłuża, a dla obywatele nie mają z tego żadnych korzyści

Wypadek autokaru pod Berlinem. Wśród podróżujących znajdowali się Polacy

Dziennikarze TVN oskarżeni o gwałt. Akt oskarżenia trafił już do sądu

Tak jak za komuny. Antoni Macierewicz atakowany przez reżim Tuska

Jakubiak przypomina Nawrockiemu, że obiecał ujawnienie tajnego aneksu WSI: musimy oczyścić szeregi prawej strony [WIDEO]

Grand Chess Tour w Zagrzebiu: Duda tuż za Gukeshem