Przejdź do treści
07:50 Świat: Rosyjskie wojska zaatakowały Ukrainę w nocy z niedzieli na poniedziałek 104 dronami. Obrona przeciwlotnicza zestrzeliła 76 z nich
05:59 Świat: Tajfun Kajiki zbliża się do wybrzeży Wietnamu, ponad 300 tys. ewakuowanych
03:04 USA: Dziesiąty lot testowy rakiety Starship, który miał się odbyć w nocy z niedzieli na poniedziałek, został odroczony na pół godziny przed startem ze względu na problemy z systemem naziemnym
Wydarzenie Klub „Gazety Polskiej” Białystok Centrum zaprasza na obchody 79. rocznicy zamordowania Danuty Siedzikówny „Inki” w czwartek, 28 sierpnia, o godz. 17:00 do Kościoła pw. Zwiastowania NMP przy ul. Chętnika 80 w Białymstoku
Wydarzenie Klub „Gazety Polskiej” Częstochowa zaprasza do składania podpisów pod wnioskiem o referendum ws. nielegalnej migracji przez cały sierpień od 12-tej do 17-tej pod Jasną Górą przy wjeździe na parking od ul.Klasztornej
Wydarzenie W czwartek 28 sierpnia 2025r. o godzinie 16:00, w auli Wyższej Szkoły Ekonomicznej, przy ul. Zwycięstwa 14 w Białymstoku odbędzie się spotkanie z Prezesem PiS Jarosławem Kaczyńskim
Wydarzenia Klub "Gazety Polskiej" w Sydney zaprasza na manifestację wspierającą żądania Polski o należne reparacje za straty II Wojny Światowej, przed Konsulatem Niemiec, 29 sierpnia (piątek), g. 1-3 pm., 100 William Street, Woolloomooloo, Sydney
Wydarzenie Klub Gazety Polskiej w Bytomiu zaprasza 8 września na spotkanie z Jakubem Maciejewskim, Anną Zyzek oraz Pawłem Piekarczykiem. Restauracja "W Starym Kinie", ul. Alojzjanów 27. Początek godz. 18:00.
Wydarzenie Klub "GP" w Aleksandrowie Łódzkim zaprasza 9 września na spotkanie z Piotrem Nisztorem. Hotel i Restauracja Pelikan, ul. Wierzbińska 58 Aleksandrów Łódzki. Godz. 18.00
Portal tvrepublika.pl informacje z kraju i świata 24 godziny na dobę przez 7 dni w tygodniu. Nie zasypiamy nigdy. Bądź z nami!

Obraz Edelfelta zaginiony w czasie II wojny światowej trafił do MNW

Źródło: fot. D. Matloch/Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu

„W wyniku II wojny światowej Polska straciła ponad pół miliona dzieł sztuki. Od wielu lat w sposób systematyczny staramy się odzyskiwać te dzieła. W tej chwili toczy się ponad 80 procesów restytucyjnych, które są na różnych etapach. W najbliższym czasie takich spotkań będzie więc jeszcze więcej. Historia każdego z tych dzieł jest inna. Dzisiaj mamy do czynienia z idealnym podejściem do sprawy, ale też szczególną historią obrazu” – powiedział wicepremier, minister kultury, dziedzictwa narodowego i sportu prof. Piotr Gliński podczas uroczystości prezentacji i przekazania do zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie utraconej straty wojennej.

Zaginiony w czasie II wojny światowej obraz olejny fińskiego malarza Alberta Edelfelta „Pod brzozami / Dzieci w lesie brzozowym nad fiordem Haiko” z 1882 roku trafił do MNW dzięki staraniom Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu.

Obraz olejny „Pod brzozami / Dzieci w lesie brzozowym nad fiordem Haiko” autorstwa jednego z najważniejszych malarzy fińskich Alberta Edelfelta pierwotnie należał do rodziny carskiej, z którą Albert Edelfelt był blisko związany. Do wybuchu I wojny światowej zdobił carską rezydencję myśliwską w Spale. W 1914 roku ewakuowano go do Rosji, skąd powrócił do Polski na mocy Traktatu Ryskiego i w 1923 roku został wpisany na inwentarz Państwowych Zbiorów Sztuki – zwrócił uwagę wicepremier prof. Piotr Gliński.

Szef resortu kultury i sportu poinformował, że zapewne aż do początku II wojny światowej dzieło Edelfelta zdobiło letnią rezydencję Prezydenta RP, którą od 1922 roku był właśnie pałac w Spale. Zaznaczył, że wojenne losy obrazu pozostają nieznane. W pałacu w Spale w czasie wojny mieściło się Naczelne Dowództwo Wojskowe „Wschód” (Oberost). Kiedy w 1945 roku do miejscowości wkroczyła Armia Czerwona, rezydencja został obrabowana i doszczętnie spalona.

Obraz Alberta Edelfelta odnaleziony został w 2019 roku przez osoby prywatne na strychu drewnianego domu w Łodzi. Dzieło było zwinięte w rulon. Stan zachowania obrazu wskazywał na to, że płótno zostało niedbale wycięte z ram i zwinięte, a po jakimś czasie próbowano je rozprostować, nabijając na sztywne podłoże cienkimi gwoździkami bądź pinezkami. Następnie płótno zostało ponownie zwinięte, tym razem poprawnie, bo warstwą malarską ku górze, i opakowane w szary karton. W tej formie trafiło na strych, gdzie przeleżało wiele lat.

Usunięto obraz.

Chciałbym podkreślić, że Państwo Katarzyna i Krzysztof Kaczmarkowie dołożyli wszelkich starań, aby zabezpieczyć odnaleziony obraz i ustalić jego pochodzenie. W 2019 roku przekazali obraz w ręce profesjonalnego konserwatora. Zwrócili się do resortu kultury z zapytaniem, czy dzieło nie jest poszukiwaną stratą wojenną. Jesteśmy ogromnie szczęśliwi, że dotychczasowi posiadacze obiektu, zdecydowali się nieodpłatnie przekazać obraz do zbiorów publicznych – dodał minister kultury, dziedzictwa narodowego i sportu.

Wicepremier wskazał, że szczególne podziękowania w tym przypadku należą się również Michałowi Słoniewskiemu, badaczowi dziejów Spały, który posłużył swoją wiedzą o historii tego miejsca. W uznaniu zasług dla kultury polskiej i wkładu w odzyskanie dla polskich zbiorów publicznych dzieł uznawanych przez długie lata za straty wojenne minister kultury, dziedzictwa narodowego i sportu prof. Piotr Gliński wręczył Katarzynie i Krzysztofowi Kaczmarkom oraz Michałowi Słoniewskiemu pamiątkowe dyplomy.

Obraz „Pod brzozami/Dzieci w lesie brzozowym nad fiordem Haiko” jest jedynym znanym dziełem Alberta Edelfelta w polskich muzeach. Prace malarza są obecnie bardzo cenione na świecie, zwłaszcza w Finlandii i Rosji.

Obraz Alberta Edelfelta jest drugą odzyskaną polską stratą wojenną z pałacu w Spale. W 2017 roku odzyskano obraz Franciszka Mrażka „Na przypiecku” zrabowany w 1940 roku przez żołnierzy niemieckich stacjonujących w Spale. Dzieło to trafiło do zbiorów Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu.

Albert Edelfelt (1854– 1905) był malarzem fińskim, wybitnym portrecistą, przedstawicielem realizmu, a także jednym z pierwszych artystów fińskich o międzynarodowej renomie. Urodził się w Parvoo. W 1869 roku rozpoczął studia artystyczne w Szkole Rysunkowej Fińskiego Towarzystwa Artystycznego. W latach 1871–73 był uczniem Adolfa von Beckera. Studiował też malarstwo historii w Akademii Sztuk Pięknych w Antwerpii (1873–74), a następnie w Paryżu w École Nationale des Beaux-Arts u Jean-Léona Gérôme’a (1874–78). W 1881 roku przebywał w Hiszpanii. Zasłynął przede wszystkim jako twórca przedstawień realistycznych i portrecista, tworzył też obrazy o tematyce historycznej i religijnej.

Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu

Wiadomości

Gość Radia Republika: atom to przyszłość, nie wiatraki

W zderzeniu ciężarówki z traktorem ciągnącym przyczepę z pielgrzymami zginęło osiem osób

Monika Richardson ostro o TVP! "To pudrowanie trupa" – komentuje powrót Marzeny Rogalskiej

Semeniuk-Patkowska: Sikorski poszedł na robienie radykalnej polityki USA

Niekorzystny trend w systemie zdrowia. Dziesiątki porodówek zniknęło już z mapy Polski.

Rząd chce uderzyć akcyzą w polską branżę piwną. Niemieccy konkurenci zacierają ręce

"Kochamy bekon” jako „nadużycie rasowe”. Brytyjczyk aresztowany pod meczetem

Ukraina ostrzega: to droga do zagłady dziesiątek milionów europejczyków

Polki zrobiły furorę na Węgrzech... kulturą

Niedźwiedź ugryzł motocyklistę, gdy stał w korku

J.D. Vance o Rosji: Trump ma wiele asów w rękawie

Nowa taktyka Kremla: Moskwa wyklucza Prezydenta Ukrainy z procesu pokojowego

UE wie w co gra Putin. Po co wspiera negocjacje Trumpa?

Rosja przekształca cywilną infrastrukturę w "poligony dla przyszłej inwazji"

Armia USA modernizuje Black Hawki. Będą jeszcze potężniejsze

Najnowsze

Gość Radia Republika: atom to przyszłość, nie wiatraki

Niekorzystny trend w systemie zdrowia. Dziesiątki porodówek zniknęło już z mapy Polski.

Rząd chce uderzyć akcyzą w polską branżę piwną. Niemieccy konkurenci zacierają ręce

aresztowanie Brytyjczyka

"Kochamy bekon” jako „nadużycie rasowe”. Brytyjczyk aresztowany pod meczetem

Putin 

Ukraina ostrzega: to droga do zagłady dziesiątek milionów europejczyków

W zderzeniu ciężarówki z traktorem ciągnącym przyczepę z pielgrzymami zginęło osiem osób

Monika Richardson ostro o TVP! "To pudrowanie trupa" – komentuje powrót Marzeny Rogalskiej

Semeniuk-Patkowska: Sikorski poszedł na robienie radykalnej polityki USA