Przejdź do treści
10:29 Świat: Tajlandia i Kambodża uzgodniły, że nie będą rozmieszczać dodatkowych wojsk na granicy
09:54 Elbląg: W związku z podtopieniami pozamykane niektóre ulice
09:42 Komendant PSP: w poniedziałek straż pożarna odnotowała łącznie 3079 zdarzeń
09:20 Ukraina: Rosja użyła do nocnych ataków 37 dronów i dwóch rakiet balistycznych
09:10 Pomorskie: Minionej doby pomorscy strażacy odnotowali 799 zgłoszeń związanych z intensywnymi opadami deszczu, które przeszły nad regionem
08:52 MSWiA: za dwoma podpaleniami w 2024 r. w Polsce stoi Kolumbijczyk, działał na zlecenie rosyjskiego wywiadu
08:33 Maciej Świrski: nie będę zmierzał do odwrócenia odwołania mnie z funkcji Przewodniczącego KRRiT
07:20 Polska: Podtopienia w powiecie elbląskim, zwłaszcza w Suchaczu i Tolkmicku
07:11 Ukraina: 16 zabitych i 35 rannych w wyniku rosyjskiego ataku na zakład karny w rejonie Zaporoża
Wydarzenie Klub "Gazety Polskiej" w Piotrkowie Trybunalskim zaprasza na sprzątanie grobów Uczestników Powstania Warszawskiego, 31 lipca 2025 r. (czwartek), g. 18, przy bramie starego cmentarza ul. Cmentarna
Wydarzenie Klub "Gazety Polskiej" w Brzozowie zaprasza na uczczenie „Godziny -W-” w 81. Rocznicę Wybuchu Powstania Warszawskiego, 1 sierpnia 2025 r. (piątek), g. 17, Cmentarz Komunalny w Brzozowie – KRZYŻ z Tablicą Sokoła i Powstania Warszawskiego
Wydarzenie Klub Gazety Polskiej w Jastrzębiu-Zdroju zaprasza na obchody 81. rocznicy Powstania Warszawskiego, 1 sierpnia 2025 r. (piątek), g. 17, przy tablicy rtm. Witolda Pileckiego.
Wydarzenie Klub „Gazety Polskiej” Nowy Sącz im. Jana Olszewskiego zaprasza na rocznicę Powstania Warszawskiego, 1 sierpnia 2025 r. (piątek), g. 17, przy Pomniku Polskiego Państwa Podziemnego
Wydarzenie Klub "Gazety Polskiej" Skarżysko-Kamienna zaprasza na wydarzenie pt. Skarżysko Śpiewa piosenki Powstania Warszawskiego, 1 sierpnia 2025 r. (piątek), g. 18, Ośrodek Patriotyczno-Społeczny, ul. Kościuszki 38, Skarżysko-Kamienna
Wydarzenie Klub "Gazety Polskiej" w Ciechocinku, zaprasza do wspólnego śpiewania piosenek powstańczych, 1 sierpnia 2025 r. (piątek), g. 17, przy ul. Żelaznej 5, przed budynkiem Miejskiego Centrum Kultury
Wydarzenie Klub „Gazety Polskiej” Wejherowo zaprasza na Obchody Narodowego Dnia Pamięci Powstania Warszawskiego, 1 sierpnia 2025 r. (piątek), g.16.50, przy Bramie Piaśnickiej, - g. 17.30 Różaniec w Kościele Chrystusa Króla
Zaproszenie Klub „Gazety Polskiej” Milanówek zaprasza na obchody 81. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego, 2 sierpnia 2025 r. (sobota), g. 15.00-Msza św. w kościele pw. Matki Bożej Bolesnej ul. Szkolna 7. Po Mszy św. uroczystość na cmentarzu w Milanówku
Zaproszenie Klub „Gazety Polskiej” Sydney zaprasza na uroczystą Mszę Św. z okazji 81. rocznicy Wybuchu Powstania Warszawskiego, 3 sierpnia 2025 r. (sobota), 12, Kościół pw. Św. Vincenta, 7 Bland St., Ashfield
Wydarzenie Klub Gazety Polskiej Aleksandrów Łódzki zaprasza na wspólne śpiewanie piosenek powstańczych w dniu 3.08. po mszy świętej o godzinie 12:00 w kościele pw. Świętych Archaniołów Michała, Gabriela i Rafała w Aleksandrowie Łódzkim
Zaproszenie Klub „Gazety Polskiej” w Perth Australia zaprasza na obchody 81. rocznicy Powstania Warszawskiego, 10 sierpnia 2025 r. (niedziela), g. 9.30 Msza św. - g. 10.45projekcja filmu „Sierpniowe Niebo. 63 Dni Chwały”, 35 Eighth Ave, Maylands
Portal tvrepublika.pl informacje z kraju i świata 24 godziny na dobę przez 7 dni w tygodniu. Nie zasypiamy nigdy. Bądź z nami!

Ta bitwa była wielką klęską władzy ludowej i sukcesem „Wyklętych”

Źródło: Archiwum IPN

24 maja 1945 r. we wsi Las Stocki koło Kazimierza Dolnego doszło do jednej z największych bitew w dziejach walk partyzanckich, stoczonej przez połączone siły zgrupowania „Orlika” z siłami NKWD, UB i MO. Las Stocki był wsią, która leżała wśród licznych jarów i wąwozów porośniętych lasem. Nie wiadomo, w jakim celu przybył tu „Orlik”. Zdaniem Jerzego Śląskiego (autora kilkukrotnie wznawianej książki pt. „Żołnierze wyklęci”), przyjechał on „prawdopodobnie po to, by odejść z terenu intensywnie przeczesywanego przez wojsko i UB, trochę odpocząć, zebrać siły, dokonać pewnych zmian organizacyjnych”.

Na „Orlika”, który dotarł 23 maja do Lasu Stockiego, miał tam już czekać siedemdziesięcioosobowy oddział żołnierzy z placówek w Baranowie i Kośminie, dowodzony przez Czesława Szlendaka „Maksa”. Jednak oddział pojawił się dopiero dnia następnego. Ogólna liczna połączonych oddziałów partyzanckich wynosiła około 170 osób.


24 maja do władz bezpieczeństwa w Puławach dotarła wiadomość o pobycie w Lesie Stockim nieznanej grupy. Zarządzona została natychmiastowa obława. Do akcji skierowano około 200 funkcjonariuszy MO, UB i NKWD, którzy dysponowali trzema samochodami pancernymi, dwoma transporterami i jedną tankietką. Dowództwo objęli oficerowie sowieccy.


Grupa operacyjna po wcześniejszym rozpoznaniu terenu i ustaleniu miejsca kwaterowania partyzantów rozpoczęła okrążanie i przeczesywanie terenu. Zaskoczeni atakiem partyzanci początkowo ponosili straty, gdyż wielu z nich było zmęczonych po długim i wyczerpującym marszu. Na krótkiej naradzie dowódców z „Orlikiem” podjęto decyzję, by odeprzeć atak. Doszło do zaciętej walki, siły komunistyczne zostały zepchnięte do wąwozu. O wyniku bitwy przesądziło zlikwidowanie sześcioosobowego dowództwa nieprzyjaciela przez grupę prowadzoną przez „Orlika” i „Spokojnego”.


W szeregach MO, UB i NKWD na skutek braku dowództwa wybuchła panika. Wszystkie siły nieprzyjaciela zostały zamknięte przez partyzantów w wąwozie. Walka trwała do zmierzchu, kiedy „Orlik” na wiadomość o zbliżających się z pomocą siłach UB, KBW i NKWD zarządził wycofanie. Odwrót nastąpił w dwóch grupach dowodzonych przez „Orlika” i „Świta” w rejonie wsi Sachalin i Kośmin. Z pola walki zabrano rannych i kilku poległych. Rannych zakwaterowano w wioskach, natomiast ciała poległych partyzantów pochowane zostały przez miejscową ludność w zbiorowej mogile w Lesie Stockim.


W walce z oddziału „Orlika” poległo 11 lub 12 żołnierzy, a 10 zostało rannych. Partyzanci rozbili dwa samochody pancerne, tankietkę i transporter. Władze natomiast podały, że poległo 28 funkcjonariuszy NKWD, 4 funkcjonariuszy MO oraz 8 funkcjonariuszy UB, w tym m.in. kpt. Henryk Deresiewicz, naczelnik Wydziału do Walki z Bandytyzmem WUBP Lublin, oraz por. Aleksander Ligęza, zastępca szefa PUBP Puławy. Bitwa w Lesie Stockim zakończyła się wielką klęską władzy ludowej, która tę klęskę ukrywała przed społeczeństwem.

 

Mjr Marian Bernaciak „Orlik” (1917–1946) – w czasie kampanii polskiej 1939 r. aresztowany przez Sowietów, zbiegł z transportu do obozu w Kozielsku. Działał w ZWZ-AK, od 1943 r. dowodził oddziałem partyzanckim. Po zajęciu Polski przez Armię Czerwoną początkowo zdemobilizował oddział, a później go odtworzył i podporządkował DSZ-WiN. Dowodził jednym z największych zgrupowań partyzanckich na Lubelszczyźnie – jako szef struktur konspiracyjnych Inspektoratu Puławskiego AK-WiN. 24 czerwca 1946 r. został ranny w trakcie próby ucieczki przed oddziałami wojska i milicji. Zmarł od odniesionych ran jeszcze tego samego dnia we wsi Piotrówek pod Garwolinem. Pochowany na Cmentarzu Bródnowskim w Warszawie (kwatera 45N). Odznaczony Krzyżem Walecznych, Krzyżem Armii Krajowej oraz Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski.


Powyższy artykuł to fragment książki „Do ostatniej kropli krwi. Major Marian Bernaciak „Orlik” 1917-1946” autorstwa Krystiana Pielachy i Jarosława Kuczyńskiego, wyd. IPN, Warszawa 2016.

ipn.gov.pl

Wiadomości

Zoll już odkręca kota ogonem. Teraz zapewnia, że nigdy nie nawoływał do zamachu stanu

Ile kosztuje aktualnie ropa naftowa?

Reprezentacja Polski przygotowuje się do EuroBasketu

HIT DNIA

Rekonstrukcja rządu nic nie dała. Notowania Tuska wciąż w dół [SONDAŻ]

Kolumbijczyk stoi za dwoma podpaleniami w 2024 r. Dla kogo to robił?

Tolkmicko i Suchacz pod wodą. Woda sięgała do 1,5 metra, zalane sklepy i domy

Kilka tysięcy strażaków walczy z pożarami lasów i nieużytków

Koalicja z Tuskiem im się nie opłaciła. Dziś TE partie nie weszłyby do Sejmu [SONDAŻ]

Znany piłkarz przejmuje stery w polskim klubie! Został pierwszym trenerem

Dlaczego Krzysztof Brejza i Platforma Obywatelska boją się rozwoju Republiki?

Maciej Świrski: nie chcę być powodem zablokowania zaprzysiężenia prezydenta

Strzelanina w wieżowcu na Manhattanie: cztery ofiary, w tym policjant

Niespodzianka w Montrealu. Guo wyeliminowała Putincewę i jutro zagra ze Świątek

Twoje sekrety powierzone ChatGPT mogą trafić do sądu

Łódź wywróciła się w Delcie Dunaju: cztery osoby nie żyją

Najnowsze

Zoll już odkręca kota ogonem. Teraz zapewnia, że nigdy nie nawoływał do zamachu stanu

Kolumbijczyk stoi za dwoma podpaleniami w 2024 r. Dla kogo to robił?

Tolkmicko i Suchacz pod wodą. Woda sięgała do 1,5 metra, zalane sklepy i domy

Kilka tysięcy strażaków walczy z pożarami lasów i nieużytków

Koalicja z Tuskiem im się nie opłaciła. Dziś TE partie nie weszłyby do Sejmu [SONDAŻ]

Ile kosztuje aktualnie ropa naftowa?

Reprezentacja Polski przygotowuje się do EuroBasketu

HIT DNIA

Rekonstrukcja rządu nic nie dała. Notowania Tuska wciąż w dół [SONDAŻ]