Polska 30 lipca – co wydarzyło się tego dnia
Tego dnia premier Władysław Sikorski podpisał z Iwanem Majskim polsko-sowiecki układ dot. wznowienia stosunków dyplomatycznych; KRN rozwiązała Związek Patriotów Polskich w ZSRS; w Montrealu polscy siatkarze zdobyli złoty medal, pokonując w finale Rosjan; Sejm RP ustanowił 15. sierpnia Świętem Wojska Polskiego. Urodzili się m. in. Julian Fałat, Maurycy Zamoyski, Stanisław Thugutt, Wojciech Siemion, Robert Korzeniowski, Jacek Dukaj. Zmarli natomiast: Kajetan Sołtyk, Edward Raczyński, Ryszard Riedel, Aleksander Bardini, Ewa Krzyżewska oraz Maria Dzielska.
1514 - Wojska moskiewskie, po kilkumiesięcznym oblężeniu, zdobyły Smoleńsk broniony przez załogę dowodzoną przez wojewodę Jerzego Sołłohuba.
1619 - W Jamestown w Wirginii wybuchł strajk polskich rzemieślników domagających się prawa głosu w wyborach do Zgromadzenia Ogólnego Wirginii. Gubernator spełnił żądania Polaków.
1656 - Wojska szwedzkie pokonały armię Jana Kazimierza w trzydniowej bitwie pod Warszawą. Armia polska nie została jednak rozbita i wycofała się za Wisłę.
1788 - W Kielcach zmarł Kajetan Sołtyk, biskup krakowski w latach 1758-1788.
1853 - W Tuligłowach koło Lwowa urodził się Julian Fałat, malarz, akwarelista, rysownik, czołowy przedstawiciel polskiego pejzażu impresjonistycznego, twórca i prezes toruńskiej Konfraterni Artystów.
1871 - W Klemensowie (według innych źródeł w Warszawie) urodził się Maurycy Zamoyski, od 1917 r. wiceprezes Komitetu Narodowego Polskiego w Paryżu; w latach 1919-1924 poseł RP w Paryżu; minister spraw zagranicznych RP (1924); w 1922 r. kandydat Związku Ludowo-Narodowego na prezydenta RP.
1873 - W Łęczycy urodził się Stanisław Thugutt, polityk, publicysta; minister spraw wewnętrznych (1918-1919), prezes PSL „Wyzwolenie” (1922-1923), wicepremier (1924-1925); jeden z założycieli działającej w latach 1921-1937 Ligi Obrony Praw Człowieka i Obywatela.
1893 - Powstała Socjaldemokracja Królestwa Polskiego, partia założona przez działaczy robotniczych z Różą Luksemburg na czele, którzy wystąpili z PPS; celem SDKP było obalenie caratu i wywołanie międzynarodowej rewolucji robotniczej.
1914 – I. wojna światowa: Rosja wypowiedziała wojnę Austro-Węgrom.
1920 - Tymczasowy Komitet Rewolucyjny Polski ogłosił „Manifest do polskiego ludu roboczego miast i wsi”, w którym zapowiedział utworzenie polskiej republiki sowieckiej.
1928 - W Krzczonowie koło Lublina urodził się Wojciech Siemion, aktor, reżyser, założyciel i dyrektor Teatru Stara Prochownia; popularność przyniosły mu role w filmach „Zamach”, „Skąpani w ogniu”, „Ostatnie dni”, „Zezowate szczęście”, „Ziemia obiecana”, „Alternatywy 4” oraz w serialach „Wojna domowa”, „Czterej pancerni i pies”, „Złotopolscy”.
1937 – Szef NKWD Nikołaj Jeżow wydał Rozkaz nr 00447 (na podstawie decyzji Komitetu Centralnego WKP(b) z 2 lipca 1937 r.; z Podpisem Józefa Stalina), w którym zarządzał masową likwidację „elementów antysowieckich”. Na jego mocy od sierpnia 1937 do września 1938 r. wydano zaocznie ponad 700 tys. wyroków śmierci, w tym ok. 111 tys. na Polaków.
1941 - W Londynie premier rządu RP na uchodźstwie gen. Władysław Sikorski podpisał z ambasadorem ZSRS Iwanem Majskim polsko-sowiecki układ dotyczący wznowienia stosunków dyplomatycznych, współpracy na rzecz pokonania Niemiec oraz powstania polskiej armii w ZSRS; dodatkowy protokół przewidywał zwolnienie z więzień i łagrów obywateli polskich.
1944 - Z warszawskiego więzienia na Pawiaku wyruszyły ostatnie transporty do obozów koncentracyjnych. 1400 więźniów skierowano do obozu Gross-Rosen, a 400 osób do Ravensbrück.
1944 - Początek wizyty premiera Stanisława Mikołajczyka w Moskwie.
1946 - Prezydium Krajowej Rady Narodowej rozwiązało Związek Patriotów Polskich w ZSRS.
1968 - W Lubaczowie urodził się Robert Korzeniowski, lekkoatleta, czterokrotny złoty medalista olimpijski (1996, 2000 - dwukrotnie, 2004), trzykrotny mistrz świata (1997, 2001, 2003) i dwukrotny mistrz Europy (1998, 2002) w chodzie sportowym.
1974 - W Tarnowie urodził się Jacek Dukaj, pisarz science fiction i fantasy, autor powieści „Inne pieśni”, „Perfekcyjna niedoskonałość”, „Lód”, sześciokrotnie uhonorowany Nagrodą im. Janusza A. Zajdla.
1976 - Podczas Igrzysk Olimpijskich w Montrealu polscy siatkarze zdobyli złoty medal, pokonując w finale zespół ZSRS.
1978 - W Ostrówku rolnicy powołali Tymczasowy Komitet Samoobrony Chłopskiej Ziemi Lubelskiej mający ich reprezentować w rozmowach z władzami.
1992 - Sejm ustanowił 15. sierpnia Świętem Wojska Polskiego.
1993 - W Londynie zmarł Edward Raczyński, polityk, dyplomata, prezydent RP na uchodźstwie w latach 1979-86, stały delegat RP przy Lidze Narodów, w latach 1935-45 ambasador RP w Wielkiej Brytanii.
1994 - W Chorzowie zmarł Ryszard Riedel, wokalista bluesowy, lider zespołu „Dżem”, autor tekstów piosenek „Sen o Victorii”, „Czerwony jak cegła”, „List do M”, „Skazany na bluesa”.
1995 - W Warszawie zmarł Aleksander Bardini, aktor, reżyser, pedagog.
2003 - W wyniku obrażeń odniesionych w wypadku samochodowym w Hiszpanii zmarła Ewa Krzyżewska (inną podawaną datą jej śmierci jest 27 lipca); aktorka znana z filmów „Popiół i diament”, „Faraon”, „Zazdrość i medycyna”.
2018 – W Krakowie zmarła prof. Maria Dzielska, historyk, filolog klasyczny, tłumaczka tekstów źródłowych, wykładowca Uniwersytetu Jagiellońskiego, popularyzator wiedzy o kulturze klasycznej i antyku. Pośmiertnie odznaczona Orderem Orła Białego.
