Przejdź do treści
Polska 26 sierpnia – co wydarzyło się tego dnia
TV Republika

Tego dnia eksperymentalna stacja telewizyjna w budynku Prudential wyemitowała pierwszy film; na Jasnej Górze z udziałem około miliona wiernych złożone zostały „Jasnogórskie Śluby Narodu Polskiego”; próba porwania lecącego z Katowic do Warszawy samolotu - porywacz przypadkowo zdetonował kostkę trotylu; kard. Stefan Wyszyński wygłosił ocenzurowane przez media kazanie na Jasnej Górze; „Przegląd Sportowy” opublikował tzw. listę Fryzjera. Urodzili się m. in. Kazimierz Pużak, Bohdan Pniewski, Witold Zacharewicz, Stefan Stuligrosz, Tadeusz Nalepa, Bożena Dykiel, Mariusz Bonaszewski, Tomasz Lipnicki. Zmarli natomiast: Teodor Axentowicz, Czesław Kaczmarek, Marian Walentynowicz, Roman Abraham, Anna German, Adam Kreczmar, Wojciech Żukrowski, Maria Ginter, Adam Wójcik oraz Wanda Szajowska.

1495 – We Fromborku zmarł kanonik Jan Zanau. Pochodził z Gdańska. Kanonię otrzymał ok. 1466 r., ale przy katedrze rezydował od 1476 r. Pełnił wiele ważnych funkcji: administratora w Olsztynie, kanclerza, zarządcy testamentów. Był przy zawieraniu układu bpa Tungena z Krzyżakami w 1476 r., podpisaniu układu Tungena z królem Polski. 

1671 - Hetman polny koronny Jan Sobieski pobił wojska kozacko-tatarskie w bitwie pod Bracławiem. 

1672 - Załoga twierdzy w Kamieńcu Podolskim po kilkunastu dniach oblężenia skapitulowała przed armią turecką. 

1784 - W Paryżu zmarł Antoni Kazimierz Ostrowski, arcybiskup gnieźnieński, prymas Polski (1777-1784). 

1792 - Za postawę w bitwie pod Dubienką Tadeusz Kościuszko otrzymał honorowe obywatelstwo francuskie. 

1813 - Armia prusko-rosyjska dowodzona przez feldmarszałka Gebharda Bluechera pokonała w bitwie nad Kaczawą (Dolny Śląsk) wojska francuskie walczące pod dowództwem marszałka Macdonalda

1813 - Przechodząca przez Kraków fala powodziowa na Wiśle zalała Stradom, Kazimierz i Podgórze, zerwała most Karola i most Stradomski. Była to największa powódź w historii miasta. 

1845 - W Paryżu zmarł Philippe de Girard, inżynier, wynalazca i konstruktor maszyny do mechanicznego przędzenia lnu; założyciel fabryki wyrobów lnianych w Rudzie Guzowskiej - nazwanej od jego nazwiska Żyrardowem. 

1850 - Oddano do użytku Bramę Berlińską, będącą częścią umocnień Twierdzy Poznań. 

1863 - Powstanie styczniowe: zwycięstwo powstańców w bitwie pod Sędziejowicami. 

1880 - W Rzymie urodził się Guillaume Apollinaire, francuski poeta, prozaik, polskiego pochodzenia; autor m.in. zbiorów poezji „Alkohole” i „Kaligramy”. 

1883 - W Tarnopolu urodził się Kazimierz Pużak, więzień carski, członek władz PPS, poseł na Sejm (1919-1935); podczas II. wojny światowej jeden z przywódców PPS-WRN, komendant Gwardii Ludowej WRN, przewodniczący Rady Jedności Narodowej (1944-1945); aresztowany przez NKWD i sądzony w Moskwie w procesie przywódców Polskiego Państwa Podziemnego; zmarł w 1950 r. w komunistycznym więzieniu w Rawiczu. 

1894 – W Gliwicach uruchomiono komunikację tramwajową. 

1897 - W Warszawie urodził się Bohdan Pniewski, architekt; profesor Politechniki Warszawskiej i Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie; projektował m.in. hotel Patria w Krynicy, gmachy Sądów Grodzkich w Warszawie, Ministerstwa Komunikacji i Narodowego Banku Polskiego; autor rozbudowy zespołu budynków Sejmu oraz gmachu Teatru Wielkiego. 

1911 - Premiera filmu „Dzieje grzechu” w reżyserii Antoniego Bednarczyka

1914 - W Płocku urodził się Witold Zacharewicz, aktor filmowy i teatralny; zamordowany w KL Auschwitz w 1943 r. 

1920 - W Poznaniu urodził się Stefan Stuligrosz, dyrygent, kompozytor, pedagog; twórca i wieloletni dyrygent Chóru Chłopięcego i Męskiego Filharmonii Poznańskiej „Poznańskie Słowiki”. 

1934 - W Warszawie otwarto ul. Żwirki i Wigury. 

1936 - W Paryżu zmarł Wojciech Stpiczyński, polityk, publicysta, jeden z przywódców radykalnego skrzydła piłsudczyków; redaktor naczelny „Głosu Prawdy” i „Kuriera Porannego”; prezes Związku Strzeleckiego.

1938 - W Krakowie zmarł Teodor Axentowicz, malarz, pedagog.

1939 - W Warszawie eksperymentalna stacja telewizyjna w budynku Prudential wyemitowała pierwszy film – „Barbarę Radziwiłłównę” w reżyserii Józefa Lejtesa

1939 - Niemiecka grupa dywersyjna, niepoinformowana przez dowództwo o zmianie terminu agresji na Polskę, przeprowadziła atak na stację kolejową w Mostach koło Jabłonkowa na Zaolziu; atak dywersantów został odparty. 

1943 - Oddział partyzancki Okręgu Wileńskiego AK ppor. Antoniego BurzyńskiegoKmicica” został podstępnie rozbity nad jez. Narocz przez partyzantkę sowiecką; Sowieci rozstrzelali „Kmicica”, 56. partyzantów oraz 20. członków konspiracji terenowej. 

1943 - Niemiecka żandarmeria dokonała masakry 58. mieszkańców wsi Jasionowo na Podlasiu. 

1943 – Pod Ożarowem w zasadzce zorganizowanej przez oddział Narodowych Sił Zbrojnych pod dowództwem plut. Tomasza Wójcika ps. „Tarzan” zginął gen. Kurt Renner. Był to jedyny niemiecki oficer tak wysokiego stopnia zlikwidowany przez polskie podziemie. Wraz z Rennerem śmierć poniosło dwóch oficerów sztabowych i pięciu ochraniających ich żołnierzy Waffen-SS. 

1943 - W Zgłobniu niedaleko Rzeszowa urodził się Tadeusz Nalepa, gitarzysta i wokalista, legenda polskiego bluesa. 

1944 – Powstanie Warszawskie: Stare Miasto było nadal celem najsilniejszych ataków niemieckich z ziemi i powietrza. 

1948 - W Grabowie urodziła się Bożena Dykiel, aktorka, wystąpiła w filmach „Awans”, „Ziemia obiecana”, „Miłość ci wszystko wybaczy”, „Znachor”, „Wyjście awaryjne”, a także w serialach „Dom”, „Alternatywy 4” i „Na Wspólnej”. 

1956 - Na Jasnej Górze z udziałem około miliona wiernych złożone zostały „Jasnogórskie Śluby Narodu Polskiego”, zredagowane przez internowanego prymasa kard. Stefana Wyszyńskiego

1963 - W Lublinie zmarł bp. Czesław Kaczmarek, w latach 20. duszpasterz polski we Francji, od 1938 r. biskup kielecki; w latach 1951-1956 więziony przez władze komunistyczne. 

1964 - W Koszalinie urodził się Mariusz Bonaszewski, aktor Teatru Narodowego w Warszawie; wystąpił m.in. w filmach „Deszczowy żołnierz”, „Matka Teresa od kotów”, „Wenecja”, „Daas”, a także w serialach „Sława i chwała” oraz „Marszałek Piłsudski”. 

1967 - W Warszawie zmarł Marian Walentynowicz, architekt, rysownik, autor ilustracji do „Przygód Koziołka MatołkaKornela Makuszyńskiego; korespondent wojenny. 

1969 - W Gdańsku urodził się Tomasz Lipnicki, wokalista i gitarzysta rockowy. 

1970 – Podczas próby porwania lecącego z Katowic do Warszawy należącego do PLL LOT samolotu An-24 porywacz przypadkowo zdetonował kostkę trotylu, którą usiłował sterroryzować pasażerów i załogę. Rannych zostało 28 osób. 

1976 - W Warszawie zmarł Roman Abraham, generał WP; w czasie kampanii polskiej w 1939 r. dowódca Wielkopolskiej Brygady Kawalerii i grupy operacyjnej kawalerii. 

1980 - Prymas Polski kard. Stefan Wyszyński wygłosił kazanie na Jasnej Górze, które zostało w ocenzurowanej formie wyemitowane przez media. 

1982 - W Warszawie zmarła Anna German, piosenkarka, kompozytorka, autorka tekstów; wykonawczyni piosenek „Tańczące Eurydyki”, „Szedł Atanazy do Anny”, „List do Chopina”, „Bal u Posejdona”, „Człowieczy los”. 

1982 - W Warszawie zmarł Adam Kreczmar, poeta, satyryk. 

1982 - W Gdańsku zmarła Teresa Iżewska, aktorka. 

1989 - Papież Jan Paweł II. mianował bisk. Józefa Kowalczyka nuncjuszem apostolskim w Polsce. Był to pierwszy po II. wojnie światowej tej rangi przedstawiciel Stolicy Apostolskiej w Polsce. 

1990 – W Tuszowie Narodowym koło Mielca otwarto „Dom urodzin generała Władysława Sikorskiego”. 

1991 - Polska uznała niepodległość Litwy. 

2000 - W Warszawie zmarł Wojciech Żukrowski, prozaik, poeta, eseista; autor „Kamiennych tablic”, „Skąpanych w ogniu”, opowiadań wojennych „Z kraju milczenia”, a także książek dla dzieci. 

2002 - Na dnie Bałtyku polscy nurkowie odkryli wrak zatopionego przez sowiecki okręt podwodny w 1945 roku niemieckiego statku MSGoya”. 

2005 – W Gdańsku odbył się koncert Jean-Michela Jarre’a, upamiętniający 25. rocznicę podpisania porozumień sierpniowych. 

2006 - „Przegląd Sportowy” opublikował tzw. listę Fryzjera. Publikacja rozpoczęła wielką aferę korupcyjną w środowisku polskiej piłki nożnej. 

2011 - W Warszawie zmarła Maria Ginter, pisarka, rzeźbiarka, malarka, sportsmenka; żołnierz Armii Krajowej, uczestniczka Powstania Warszawskiego. 

2011 – W Dęblinie otwarto Muzeum Sił Powietrznych. 

2013 - We Wrocławiu zmarł Józef Łukaszewicz, wybitny matematyk, uczeń Hugo Steinhausa, żołnierz 7, Wileńskiej Brygady Armii Krajowej, rektor Uniwersytetu Wrocławskiego, działacz opozycji antykomunistycznej. 

2017 – We Wrocławiu zmarł Adam Wójcik, wielokrotny reprezentant Polski w koszykówce, ośmiokrotny mistrz Polski, przez 20 sezonów występował w polskiej ekstraklasie; zdobył 10 087 punktów. 

2022 – W Krakowie zmarła w wieku 111. lat najstarsza Polka, najstarsza żyjąca absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego i najstarsza pianistka na świecie Wanda Szajowska

źródło: PAP 

Wiadomości

Republika jest już w T-Mobile! Sprawdź szczegóły!

Oświadczenie Narodowego Banku Polskiego i Prezesa NBP [wideo]

Konfederacja chce dymisji Bodnara

Wojciechowska van Heukelom: Tusk realizuje konkretny plan, dlatego nie obawia się TK

Nasz wywiad z mamą ks. Olszewskiego chwycił Polaków za serca! [KOMENTARZE]

Błaszczak ostro podsumował działania koalicji Tuska: rozbrajanie Polski!

Ponad 30 tys. pracowników Boeinga rozpoczęło strajk...

Kowalski: gdzie jest minister Domański?! Uciekł! Mafie VAT-owskie hulają!

Jabłoński: przez opóźnienie CPK tracimy wielki potencjał rozwoju

Liga Mistrzów: Industria druga, a Orlen Wisła na siódmym

600 członków szwedzkich gangów ukrywa się w 57 krajach. W naszym kraju, niestety też!

Kuźmiuk: mniejsze samorządy są pozostawione same sobie!

Woda w tej miejscowości niezdatna do picia. Co się stało?

Zakatowali dziecko na śmierć. Matce grozi dożywocie!

Stolarski: Podolski nam nie straszny, da się go zatrzymać

Najnowsze

Republika jest już w T-Mobile! Sprawdź szczegóły!

Nasz wywiad z mamą ks. Olszewskiego chwycił Polaków za serca! [KOMENTARZE]

Błaszczak ostro podsumował działania koalicji Tuska: rozbrajanie Polski!

Ponad 30 tys. pracowników Boeinga rozpoczęło strajk...

Kowalski: gdzie jest minister Domański?! Uciekł! Mafie VAT-owskie hulają!

Oświadczenie Narodowego Banku Polskiego i Prezesa NBP [wideo]

Konfederacja chce dymisji Bodnara

Wojciechowska van Heukelom: Tusk realizuje konkretny plan, dlatego nie obawia się TK