Polska 18 grudnia – co wydarzyło się tego dnia
Tego dnia Bolesław Bierut został skazany na 7 lat więzienia za współpracę z sowieckim wywiadem; podpisano umowę o budowie rurociągu „Przyjaźń”; Większość BP PZPR opowiedziała się za politycznym rozwiązaniem konfliktu na Wybrzeżu; utworzony Komitet Obywatelski przy Przewodniczącym NSZZ „Solidarność”; Sejm odrzucił weto prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego do ustawy o IPN; prezydent Lech Kaczyński ułaskawił skazanych w sprawie linczu we Włodowie. Urodzili się m.in. Stanisław Mackiewicz, Stanisław Staszewski, Józef Glemp, Henryk Jankowski, Janusz Onyszkiewicz, Jan Kowalczyk, Jerzy Baczyński, Krystyna Janda, Tomasz Mędrzak. Zmarli natomiast: Marcin Bielski, Teodor Rygier, Stanisław Pigoń, Józef Nalberczak, Jan Łomnicki oraz Kazimierz Kutz.
Dzisiaj imieniny obchodzą: Bogusław, Gracjan oraz Auksencja, Auksencjusz, Auksenty, Gościmiar, Kwintus, Miłosław, Nemezja, Rufus, Symplicjusz, Wilibald, Winebald, Winibald, Winibalda, Wszemir, Wunibald, Zofia, Zozym.
Nietypowe święta: Międzynarodowy Dzień Migrantów, Dzień Języka Arabskiego.
1422 - Kanonik warmiński Herman de Mundo ufundował w testamencie uczniom szkoły katedralnej we Fromborku stypendium w formie produktów spożywczych: chleba i piwa. Ponieważ piekarnia była zniszczona dał pieniądze na jej odbudowę. Na stypendium przeznaczył kwotę 230 złotych węgierskich (175 grzywien pruskich). Co tydzień piekarnia miała wydawać 60 chlebów, w tym 2-3 ubogim uczniom, wskazanym przez fundatora, a po jego śmierci przez kapitułę. W określone dni roku przełożony piekarni miał dostarczyć uczniom, a także niektórym ze służby zatrudnionym w katedrze piwo pośledniejszego gatunku.
1423 - Zbigniew Oleśnicki otrzymał święcenia kapłańskie, a następnego dnia został mianowany biskupem krakowskim.
1439 - Biskup krakowski Zbigniew Oleśnicki odrzucił otrzymaną od papieża Eugeniusza IV. nominację na pierwszego polskiego kardynała. Godność przyjął dopiero w 1449 r.
1529 - W Piotrkowie sejm koronny wybrał 9-letniego królewicza Zygmunta Augusta jako przyszłego króla Polski. Bezprecedensowa elekcja „vivente rege” (za życia poprzednika - Zygmunta I. Starego) wywołała protesty.
1575 - Zmarł Marcin Bielski, kronikarz, poeta, autor „Kroniki wszystkiego świata”.
1601 - Wojska polskie pod dowództwem hetmana Jana Zamoyskiego zdobyły Wolmar (obecnie Valmiera na Łotwie) podczas wojny polsko-szwedzkiej.
1765 - Tadeusz Kościuszko wstąpił do Korpusu Kadetów Szkoły Rycerskiej w Warszawie.
1820 - W Taganrogu urodził się Sokrates Starynkiewicz, rosyjski generał, prezydent Warszawy w latach 1875-1892; zasłużony dla rozwoju miasta m.in. budową nowoczesnych wodociągów i kanalizacji.
1830 - Powstanie listopadowe: Sejm przyjął uchwałę o narodowym charakterze powstania.
1896 - W Petersburgu urodził się Stanisław Mackiewicz, ps. „Cat”, konserwatysta, pisarz, publicysta, założyciel i redaktor wileńskiego „Słowa”. Poseł na Sejm II RP z list BBWR, więzień Berezy Kartuskiej. Po wybuchu II. wojny światowej członek Rady Narodowej (1940-41). W latach 1954-55 premier rządu RP na emigracji.
1913 – W Rzymie zmarł Teodor Rygier, rzeźbiarz, autor pomnika Adama Mickiewicza na krakowskim Rynku Głównym.
1921 - Piłkarska reprezentacja Polski rozegrała w Budapeszcie swój pierwszy oficjalny mecz międzypaństwowy, przegrywając z Węgrami 0:1.
1925 - W Pabianicach urodził się Stanisław Staszewski, poeta, bard.
1927 – Zjazd PZPN zaakceptował system ligowy od następnego sezonu, kończąc tym samym rozłam w polskiej piłce nożnej i powołując Ligę Piłki Nożnej.
1929 - W Inowrocławiu urodził się Józef Glemp, w latach 1967-79 osobisty sekretarz prymasa Stefana Wyszyńskiego, biskup warmiński od 1979 r.; po śmierci Prymasa Tysiąclecia w 1981 r. wyniesiony przez papieża Jana Pawła II. do godności arcybiskupa - metropolity gnieźnieńskiego i warszawskiego oraz prymasa Polski (1981-2009); od 1983 r. kardynał; przewodniczący Konferencji Episkopatu Polski (1981-2004).
1933 - Bolesław Bierut został skazany na karę 7 lat pozbawienia wolności za współpracę z sowieckim wywiadem.
1936 - W Starogardzie Gdańskim urodził się Henryk Jankowski, wieloletni proboszcz parafii św. Brygidy w Gdańsku; pierwszy kapłan, który w sierpniu 1980 r. odprawił mszę św. dla strajkujących robotników w Stoczni Gdańskiej; kapelan „Solidarności”.
1937 - We Lwowie urodził się Janusz Onyszkiewicz, polityk, matematyk, alpinista; w 1980 r. członek prezydium MKZ NSZZ „Solidarność”, następnie Zarządu Regionu Mazowsze; w 1981 r. rzecznik prasowy Krajowej Komisji Porozumiewawczej NSZZ „S”; internowany po wprowadzeniu stanu wojennego; członek Komitetu Obywatelskiego przy Przewodniczącym NSZZ „S” (1988-90); uczestnik obrad Okrągłego Stołu; od 1989 do 2001 r. poseł na Sejm (Obywatelski Klub Parlamentarny, Unia Demokratyczna, Unia Wolności); minister obrony narodowej w latach 1992-93 i 1997-2000; w 2004 r. wybrany z list UW posłem do Parlamentu Europejskiego, w latach 2004-2007 wiceprzewodniczący PE; przewodniczący Partii Demokratycznej (2006-09); od 2001 r. prezes Polskiego Związku Alpinizmu.
1939 - W odwecie za atak na posterunek policji niemieckiej w Bochni, dokonany 16. grudnia 1939 r. przez dwóch członków konspiracyjnej Organizacji Orła Białego (powieszonych następnego dnia), Niemcy rozstrzelali 52. Polaków; egzekucji dokonano na bocheńskim wzgórzu Uzbornia.
1941 - W nocy z 17. na 18. grudnia w Katowicach Gestapo aresztowało 456. członków Katowickiego Inspektoratu ZWZ. Trzech zabito podczas akcji, a większość pozostałych zginęła później w obozach i egzekucjach.
1941 - W Drogomyślu w pow. cieszyńskim urodził się Jan Kowalczyk, jeździec, złoty medalista igrzysk olimpijskich w Moskwie w indywidualnym konkursie skoków przez przeszkody.
1942 - Prezydent RP na Uchodźstwie Władysław Raczkiewicz wystosował list do papieża Piusa XII., prosząc o interwencję w obronie mordowanych Polaków i Żydów.
1944 - W nocy z 18. na 19. grudnia 236 samolotów RAF dokonało nalotu bombowego na bazę Kriegsmarine w Gdyni, definitywnie ją unieruchamiając.
1948 - Uruchomiono odbudowaną po zniszczeniach wojennych Latarnię Morską Niechorze.
1950 - W Sokołowsku urodził się Jerzy Baczyński, dziennikarz, publicysta; od 1994 r. redaktor naczelny tygodnika „Polityka”.
1952 - Urodziła się Krystyna Janda, aktorka, laureatka Złotej Palmy za „Przesłuchanie” Ryszarda Bugajskiego, zagrała główne role w takich filmach jak „Człowiek z marmuru” i „Człowiek z żelaza”, w Warszawie otworzyła Teatr Polonia oraz Och-Teatr.
1954 - W Łodzi urodził się Tomasz Mędrzak, aktor, reżyser teatralny; wystąpił m.in. w filmach „W pustyni i w puszczy” Władysława Ślesickiego oraz serialu „Dom” Jana Łomnickiego.
1959 - Rządy ZSRS, Polski i NRD podpisały umowę o budowie rurociągu naftowego „Przyjaźń”.
1964 - Premiera filmu „Panienka z okienka” w reżyserii Marii Kaniewskiej.
1968 - W Krakowie zmarł Stanisław Pigoń, historyk literatury, edytor.
1970 - Wojsko otoczyło stocznię w Szczecinie. W Elblągu doszło do starć z demonstrantami. Do miast północnej Polski przyłączyły się Białystok, Nysa, Oświęcim, Warszawa i Wrocław, gdzie zorganizowano krótkotrwałe i na mniejszą skalę nowe strajki. W Elblągu oraz w Szczecinie, ostatecznie 22. grudnia przerwano strajk.
1970 - Większość Biura Politycznego PZPR opowiedziała się za politycznym rozwiązaniem konfliktu na Wybrzeżu. Decyzja ta była zgodna z sugestią przekazaną premierowi Józefowi Cyrankiewiczowi przez Leonida Breżniewa i oznaczała klęskę Władysława Gomułki. W tym czasie w Trójmieście w zasadzie panował już spokój.
1974 – W Instytucie Badań Jądrowych w Świerku uruchomiono reaktor „Maria”.
1978 - Na Wawelu ogłoszono powstanie Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa.
1979 - Wolne Związki Zawodowe i Ruch Młodej Polski zorganizowały w Gdańsku kilkutysięczną manifestację w rocznicę krwawej pacyfikacji robotniczych protestów w grudniu 1970 r. Przed bramą nr 2 Stoczni Gdańskiej przemawiał Lech Wałęsa.
1984 - W pożarze Domu Dziecka we Wronkach zginęło 8. wychowanków i dyrektor placówki.
1988 - W Warszawie w kościele Bożego Miłosierdzia został utworzony Komitet Obywatelski przy Przewodniczącym NSZZ „Solidarność” Lechu Wałęsie. Sekretarzem Komitetu został Henryk Wujec. Dodatkowo powołano 15 komisji, które miały zajmować się przygotowaniem stanowiska opozycji na obrady Okrągłego Stołu.
1992 - W Warszawie zmarł Józef Nalberczak, aktor, wystąpił w filmach „Trudna miłość”, „Kaprysy Łazarza”, „Awans”, „Co mi zrobisz jak mnie złapiesz”, „Oko proroka”, „Warszawskie gołębie”, a także w serialach „Czterej pancerni i pies” oraz „Droga”.
1998 - Sejm odrzucił weto prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego do ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej.
2000 - Bronisław Geremek został przewodniczącym Unii Wolności.
2002 - Zmarł Jan Łomnicki, reżyser i scenarzysta; twórca seriali „Dom” i „Modrzejewska”, a także filmów „Akcja pod Arsenałem” i „Jeszcze tylko ten las”.
2006 - Została podpisana umowa o kupnie PZL Mielec przez „Sikorsky Aircraft Corporation”.
2009 – Kardynał Józef Glemp skończył 80 lat i - zgodnie z decyzją papieża Benedykta XVI. - zakończył 28-letnią posługę jako urzędujący prymas Polski.
2009 - Prezydent RP Lech Kaczyński zastosował prawo łaski wobec skazanych w sprawie linczu we Włodowie.
2009 - Z bramy muzeum Auschwitz-Birkenau została skradziona tablica z napisem „Arbeit macht frei”.
2018 – Zmarł Kazimierz Kutz, jeden z najbardziej cenionych polskich reżyserów filmowych, reżyser takich filmów jak „Sól ziemi czarnej”, „Perła w koronie”, „Paciorki jednego różańca”, „Śmierć jak kromka chleba”, „Pułkownik Kwiatkowski”.
Źródło: PAP
Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca.
Bądź na bieżąco! Obserwuj nas w Wiadomościach Google.