Przejdź do treści
PILNE Prezes Republiki Tomasz Sakiewicz: Wzywamy do obrony Sądu Najwyższego - Piątek 27.06.2025 o godz. 9:00 Plac Krasińskich 2/4/6 w Warszawie
18:25 Bruksela: W Parlamencie Europejskim pojawił się wniosek o wotum nieufności wobec przewodniczącej Komisji Europejskiej Ursuli von der Leyen - wśród sygnatariuszy są m.in. europosłowie PiS
17:20 Warszawa: Prezydent Andrzej Duda spotkał się z liderami białoruskiej opozycji demokratycznej Swiatłaną i Siarhiejem Cichanouskimi
16:10 Lubuskie: Marszałek województwa lubuskiego Marcin Jabłoński z PO doprowadził do kolizji na trasie S3, brutalnie zajeżdżając drogę innemu kierowcy służbową Skodą Superb - więcej na portalu tvrepublika.pl
15:30 Warszawa: W Pałacu Prezydenckim odbyła się uroczystość wręczenia odznaczeń państwowych - wśród odznaczonych znaleźli się m.in. przewodniczący NSZZ „Solidarność” Piotr Duda, prof. Zdzisław Krasnodębski, Elżbieta Rafalska i publicysta Piotr Semka
14:24 Świat: Załoga kapsuły Dragon, w tym Sławosz Uznański-Wiśniewski, weszła na pokład Międzynarodowej Stacji Kosmicznej
14:08 Bruksela: Europoseł Arkadiusz Mularczyk (PiS) został w czwartek wiceszefem podkomisji praw człowieka w Parlamencie Europejskim
Radio Republika Już ponad 200 tysięcy pobrań aplikacji Radio Republika. Dołącz do grona najlepszych słuchaczy w Polsce!
Wydarzenie Zapraszamy w piątek na spotkanie do Krosna, godzina 18:00, Hotel Nafta. W wydarzeniu weźmie udział europoseł Daniel Obajtek oraz poseł Piotr Babinetz
Wydarzenie W piątek 27 czerwca, o godz. 18:00 w Auli Domu Katechetycznego (Plac Katedralny w Opolu) odbędzie się spotkanie z Jackiem Wroną, ekspertem ds. bezpieczeństwa
NBP NBP informuje: Było 509 ton, a jest już ponad 515 ton złota! Mamy więcej złota niż Europejski Bank Centralny, a Narodowy Bank Polski pod kierownictwem prof. Adama Glapińskiego, nadal zwiększa zasoby złota Polaków!
Portal tvrepublika.pl informacje z kraju i świata 24 godziny na dobę przez 7 dni w tygodniu. Nie zasypiamy nigdy. Bądź z nami!

Odkrycie w Dębinach. Największych cmentarzysko megalityczne w Polsce

Źródło: Fot. J.Bulas

Siedem kilkudziesięciometrowych grobowców megalitycznych sprzed ok. 5,5 tys. lat odkryli archeolodzy w Dębianach (woj. świętokrzyskie). Zdaniem odkrywców jest to jedno z największych cmentarzysk tego typu w Polsce.

Nowo odkryte założenia naukowcy określają jako megksylony (z j. greckiego „mega” - wielki i „ksylon” - drewno). Usypywano je z ziemi w kształcie wydłużonego trapezu. W przeciwieństwie do znanych np. z Kujaw grobowców megalitycznych ich ściany obstawiano jednak nie głazami, ale słupami wykonanymi z drewna.

Odkryte przez badaczy grobowce w Dębianach w świętokrzyskiej gminie Działoszyce mają 40-50 m długości.

- Ich dłuższe ściany wzmocnione były drewnianymi palisadami, natomiast krótkie ściany wschodnie zawierały wejście do przedsionka - opowiada jeden z odkrywców, archeolog Marcin M. Przybyła.

 

Wygląd grobowca

W tego typu grobowcach znajdowane są z reguły pojedyncze pochówki. Jak dodaje badacz, granice każdego z grobowców wyznaczała palisada - do dziś zachowały się tylko dołki posłupowe. Z kolei tuż za niektórymi z nich znajdowały się podłużne rowy. Jest to pozostałość po pozyskiwaniu ziemi na budowę nasypów grobowców.

Z badań archeologów wynika, że pod nasypami znajdowały się groby, z których część posiadało konstrukcję z głazów wapiennych.

- Niestety z pochówków tych jeszcze w okresie funkcjonowania cmentarzyska usunięto większość szczątków zmarłych i wyposażenia. Było to zachowanie rytualne, z którym często stykamy się na cmentarzyskach z tego okresu - opisuje Przybyła.

Jeśli pozostała część cmentarzyska jest równie gęsto zabudowana grobowcami, może ich być łącznie kilkanaście - szacują naukowcy.  - Wydaje się zatem, że w Dębianach odkryto jedno z największych cmentarzysk megalitycznych w Polsce - ocenia Przybyła.

Okoliczności odkrycia

Do odkrycia pradziejowego cmentarzyska w postaci megaksylonów doszło przypadkowo. Krakowski archeolog Jan Bulas dostrzegł na zdjęciach satelitarnych pola uprawnego zarys czworokątnego założenia otoczonego rowem. Następnie udał się w teren, gdzie wspólnie z Marcinem M. Przybyłą przeprowadzili badania magnetyczne (które nie wymagają wbijania łopaty w ziemię). W ten sposób udało się nie tylko poznać szczegółowe rozplanowanie tej konstrukcji, ale również natknąć na grobowce megalityczne, z których część powstała w miejscu późniejszego założenia obronnego. Kolejne monumentalne grobowce odkryto na północ i na południe od fortyfikacji i częściowo przebadano w czasie wykopalisk przeprowadzonych latem 2019 i 2020 r. dzięki środkom Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Kielcach. Przybyła zwraca też uwagę na dobrą współpracę i pomoc ze strony mieszkańców Dębian, zwłaszcza właścicieli pól, na których ulokowane jest stanowisko archeologiczne.

Funkcja grobowca

Odkrycie założenia obronnego, jak i sporej liczby grobowców sprzed 5,5 tys. lat jest dla archeologów sporym zaskoczeniem. Czworokątny szaniec - jak udało się ustalić podczas prac wykopaliskowych - pochodzi z okresu plemiennego (IX-X w.).

- Nie był on na stałe zamieszkany. Pełnił może rolę obozu wojskowego, albo też obiektu związanego z rytuałami religijnymi lub społecznymi. Warto zaznaczyć, że podobne założenie nie jest znane z terenu Polski - podkreśla Przybyła.

Jak informują badacze, ze względu na rangę znaleziska w najbliższych latach planowana jest kontynuacja badań w tym miejscu.

Usunięto obraz.

PAP – Nauka w Polsce

Wiadomości

Artur Dziambor w resorcie PSL. W sieci rozbawienie i mnóstwo komentarzy

Księżna Kate znika z życia publicznego? "Było tego po prostu za dużo"

Przeszkadzały prace domowe, teraz zła jest też matematyka. Tak koalicja 13 grudnia chce edukować dzieci [KOMENTARZE]

PILNE: PiS przejmuje władzę w Radzie Powiatu w Lublinie

Trump i Netanjahu rozmawiali o planie pokojowym ws. Iranu

Wszystkie twarze Romana Giertycha

Uhonorowani przez prezydenta. Wyróżnieni Duda, Semka, Rafalska

Iga Świątek w półfinale turnieju WTA Bad Homburg

Tusk planuje przewrót? Sakiewicz: Trzeba bronić Sądu Najwyższego!

Szczurek-Żelazko: system, który funkcjonuje jest restrykcyjny i bezduszny, szczególnie dla kobiet

Sakiewicz odpowiada na wpis Tuska: „Coś jutro szykują. Kluby GP wzywają od rana!”

Instytutu Pileckiego wstrzymuje działania ws. rosyjskich zbrodni? Dziennikarka ujawnia kulisy decyzji

28 sędziów SN kwestionuje Izbę Kontroli. Jest reakcja rzecznika

TYLKO U NAS

Polityk Platformy urządza rajd służbową limuzyną

Straż Graniczna mówi ,,DOŚĆ!'' Nowogórska: granicę trzeba strzec lepiej

Najnowsze

Artur Dziambor w resorcie PSL. W sieci rozbawienie i mnóstwo komentarzy

Trump i Netanjahu rozmawiali o planie pokojowym ws. Iranu

Wszystkie twarze Romana Giertycha

Uhonorowani przez prezydenta. Wyróżnieni Duda, Semka, Rafalska

Iga Świątek w półfinale turnieju WTA Bad Homburg

Księżna Kate znika z życia publicznego? "Było tego po prostu za dużo"

Przeszkadzały prace domowe, teraz zła jest też matematyka. Tak koalicja 13 grudnia chce edukować dzieci [KOMENTARZE]

PILNE: PiS przejmuje władzę w Radzie Powiatu w Lublinie