Przejdź do treści
Republika Dziś o godz. 20.20 gościem Danuty Holeckiej w programie „Gość Dzisiaj” będzie prezydent-elekt Karol Nawrocki
15:33 Prezes NBP prof. Adam Glapiński: Aktualne prognozy sugerują, że w III kwartale tego roku inflacja może spaść w pobliże 3 proc. - RPP utrzymała stopy procentowe na dotychczasowym poziomie
14:28 IMGW: ostrzeżenia I i II stopnia przed burzami i gradem dla znacznej części kraju
14:13 Łódź: Rozpoczął się proces o zabójstwo żony przez jej podpalenie
13:00 Tatry: Droga do Morskiego Oka otwarta po remoncie. Spadły ceny przejazdów “elektrykami”
12:28 Szwecja: Sąd Apelacyjny utrzymał wyrok 14 lat więzienia dla mordercy Polaka
12:00 Hiszpania: Cztery osoby zginęły w kolizji samochodowej po napadzie na aptekę w Maladze
11:41 Rosja: Eksplozja na torach kolejowych w obwodzie woroneskim
11:32 Lubelskie: Konar drzewa spadł na wycieczkę szkolną w wąwozie. Trzy osoby ranne
10:53 Dania: Minister obrony zapowiedział przyspieszenie rozbudowy wojska
Wydarzenie Klub „Gazety Polskiej” w Nysie zaprasza na spotkanie z Danielem Obajtkiem oraz Michałem Dworczykiem, 5 czerwca (czwartek), g. 19:00, Nyski Dom Kultury ul. Wałowa 7
Wydarzenie Klub „Gazety Polskiej” Gdańsk II zaprasza na protest - Nie dla nielegalnej imigracji!, 8 czerwca (niedziela), g. 12, pod Radą Miasta Gdańska ul. Wały Jagiellońskie 1
NBP NBP informuje: Prof. Adam Glapiński, Prezes NBP: „Polska ma już 509 ton złota – więcej niż Europejski Bank Centralny! To dowód na skuteczną strategię, która wzmacnia wiarygodność Polski i buduje bezpieczeństwo finansowe obywateli"

Odkrycie w Dębinach. Największych cmentarzysko megalityczne w Polsce

Źródło: Fot. J.Bulas

Siedem kilkudziesięciometrowych grobowców megalitycznych sprzed ok. 5,5 tys. lat odkryli archeolodzy w Dębianach (woj. świętokrzyskie). Zdaniem odkrywców jest to jedno z największych cmentarzysk tego typu w Polsce.

Nowo odkryte założenia naukowcy określają jako megksylony (z j. greckiego „mega” - wielki i „ksylon” - drewno). Usypywano je z ziemi w kształcie wydłużonego trapezu. W przeciwieństwie do znanych np. z Kujaw grobowców megalitycznych ich ściany obstawiano jednak nie głazami, ale słupami wykonanymi z drewna.

Odkryte przez badaczy grobowce w Dębianach w świętokrzyskiej gminie Działoszyce mają 40-50 m długości.

- Ich dłuższe ściany wzmocnione były drewnianymi palisadami, natomiast krótkie ściany wschodnie zawierały wejście do przedsionka - opowiada jeden z odkrywców, archeolog Marcin M. Przybyła.

 

Wygląd grobowca

W tego typu grobowcach znajdowane są z reguły pojedyncze pochówki. Jak dodaje badacz, granice każdego z grobowców wyznaczała palisada - do dziś zachowały się tylko dołki posłupowe. Z kolei tuż za niektórymi z nich znajdowały się podłużne rowy. Jest to pozostałość po pozyskiwaniu ziemi na budowę nasypów grobowców.

Z badań archeologów wynika, że pod nasypami znajdowały się groby, z których część posiadało konstrukcję z głazów wapiennych.

- Niestety z pochówków tych jeszcze w okresie funkcjonowania cmentarzyska usunięto większość szczątków zmarłych i wyposażenia. Było to zachowanie rytualne, z którym często stykamy się na cmentarzyskach z tego okresu - opisuje Przybyła.

Jeśli pozostała część cmentarzyska jest równie gęsto zabudowana grobowcami, może ich być łącznie kilkanaście - szacują naukowcy.  - Wydaje się zatem, że w Dębianach odkryto jedno z największych cmentarzysk megalitycznych w Polsce - ocenia Przybyła.

Okoliczności odkrycia

Do odkrycia pradziejowego cmentarzyska w postaci megaksylonów doszło przypadkowo. Krakowski archeolog Jan Bulas dostrzegł na zdjęciach satelitarnych pola uprawnego zarys czworokątnego założenia otoczonego rowem. Następnie udał się w teren, gdzie wspólnie z Marcinem M. Przybyłą przeprowadzili badania magnetyczne (które nie wymagają wbijania łopaty w ziemię). W ten sposób udało się nie tylko poznać szczegółowe rozplanowanie tej konstrukcji, ale również natknąć na grobowce megalityczne, z których część powstała w miejscu późniejszego założenia obronnego. Kolejne monumentalne grobowce odkryto na północ i na południe od fortyfikacji i częściowo przebadano w czasie wykopalisk przeprowadzonych latem 2019 i 2020 r. dzięki środkom Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Kielcach. Przybyła zwraca też uwagę na dobrą współpracę i pomoc ze strony mieszkańców Dębian, zwłaszcza właścicieli pól, na których ulokowane jest stanowisko archeologiczne.

Funkcja grobowca

Odkrycie założenia obronnego, jak i sporej liczby grobowców sprzed 5,5 tys. lat jest dla archeologów sporym zaskoczeniem. Czworokątny szaniec - jak udało się ustalić podczas prac wykopaliskowych - pochodzi z okresu plemiennego (IX-X w.).

- Nie był on na stałe zamieszkany. Pełnił może rolę obozu wojskowego, albo też obiektu związanego z rytuałami religijnymi lub społecznymi. Warto zaznaczyć, że podobne założenie nie jest znane z terenu Polski - podkreśla Przybyła.

Jak informują badacze, ze względu na rangę znaleziska w najbliższych latach planowana jest kontynuacja badań w tym miejscu.

Usunięto obraz.

PAP – Nauka w Polsce

Wiadomości

Żaryn: ktoś igra z bezpieczeństwem Polski

Moskal: skoro liderem koalicji jest taki oszust jak Tusk, to nic dziwnego, że cała koalicja kłamie

Monika „i dzieciaki cudaki” w nowej edycji „Afryka Express”! Mama szóstki dzieci wyrusza na afrykańską przygodę

Czy Doda odzyska 1,5 mln zł, które zabrała jej policja? Wokalistka nie ma wątpliwości

Hejter zwolniony przez Trzaskowskiego ma nową posadkę!

Zabił Polaka, jest wyrok sądu apelacyjnego!

Cztery osoby zginęły w wypadku po napadzie na aptekę

Tusk nie pogratulował Nawrockiemu. Bryłka ostro: Brak szacunku do wyborców!

24-latka wjechała pod prąd na S6. Wiemy jak się to skończyło

Poznaliśmy ranking najdroższych piłkarzy świata. Lider ma 17 lat!

Co dalej z koalicją 13 grudnia? Odbyło się kolejne spotkanie

22-letni napastnik kosztował Chelsea 20 milionów funtów!

Piotr Gąsowski i Anna Głogowska świętują 18. urodziny córki. „Mamy dorosłą córkę!” – wzruszające wpisy i archiwalne nagrania

TRZEBA ZOBACZYĆ!

Ekipa Tuska może mieć problemy. Romanowski zawiadomił prokuraturę! [TREŚĆ]

Możdzonek: Grzegorz Braun to indywidualista - wyruszył swoją drogą

Najnowsze

Żaryn: ktoś igra z bezpieczeństwem Polski

Hejter zwolniony przez Trzaskowskiego ma nową posadkę!

Zabił Polaka, jest wyrok sądu apelacyjnego!

Cztery osoby zginęły w wypadku po napadzie na aptekę

Tusk nie pogratulował Nawrockiemu. Bryłka ostro: Brak szacunku do wyborców!

Moskal: skoro liderem koalicji jest taki oszust jak Tusk, to nic dziwnego, że cała koalicja kłamie

Monika „i dzieciaki cudaki” w nowej edycji „Afryka Express”! Mama szóstki dzieci wyrusza na afrykańską przygodę

Czy Doda odzyska 1,5 mln zł, które zabrała jej policja? Wokalistka nie ma wątpliwości