„Chiny korzystają z braku zaangażowania w Afryce innych sił i potęg, wykorzystując lukę, także w zakresie inwestycji. Stąd też część ich sukcesów” - mówiła Valerie Niquet, szefowa programu ds. Azji  z paryskiej Fundacji na rzecz Badań Strategicznych.  Ekspertka zwróciła uwagę, iż wzrasta także świadomość zagrożeń związanych z chińską ofensywą w Afryce. Valerie Niquet mówiła, iż Chiny stały się nie tylko największym inwestorem w Afryce, najważniejszym dla większości krajów jeżeli chodzi o infrastrukturę i energię, ale także Afryka stała się ważnym rynkiem dla Chin.  „Musimy pamiętać z drugiej strony, iż Afryka wciąż pozostaje rynkiem rozwijającym się, który nie zastąpi bogatych rynków rozwiniętych, takich jak Stany Zjednoczony czy Unia Europejska”- mówiła ekspertka, zwracając uwagę, iż spowolnienie gospodarcze w Chinach odbija się także na Afryce, co widać nie tylko w malejących nakładach inwestycyjnych. 

Chińskiej ekspansji gospodarczej towarzyszy ideologizacja zaangażowania w Afryce. „Chiny poprzez swoje zaangażowanie w Afryce chcą potwierdzić swoją globalną pozycję, zalegalizować swój model gospodarczy i polityczny”- mówiono podczas posiedzenia SEDE. Buduje się narrację o historycznych związkach Chin z Afryką, sięgających czternastowiecznych wypraw docierających do wybrzeży afrykańskich. Z drugiej strony, wykorzystywane są wspomnienia z okresu dekolonizacji. Pekin przedstawia zachodni system jako mniej wydajny i bardziej podatny na turbulencje. 

Większość wymiany handlowej Chin z Afryką stanowią surowce naturalne i energia.  Chiny 20 proc. ropy importują z Afryki, a Angola jest trzecim po Rosji i Arabii Saudyjskiej eksporterem ropy do Chin. „Dostrzegamy różnicę pomiędzy elitami afrykańskimi a społeczeństwem, które nie jest tak otwarte na intensywną eksploatację minerałów” - mówili podczas debaty eksperci, zwracając także uwagę, iż z chińskim zaangażowaniem bezpośredni związek ma poziom korupcji w afrykańskich państwach. 

Podczas posiedzenia podkreślono, iż Chiny, które nie podpisały traktatu o handlu bronią konwencjonalną z 2013 roku, są drugim co wielkości eksporterem broni w Afryce. Europosłowie rozważali, w jakim stopniu jest on czynnikiem wpływającym na niestabilność kontynentu, zastanawiając się, ile broni chińskiej produkcji znajduje się w Sahelu, a ile w  rękach np.  Boko Haram, co w efekcie powoduje problemy bezpieczeństwa, odczuwalne także w Europie.

Valerie Niquet zwróciła uwagę, iż Chiny szukają pretekstu do obecności wojskowej w Afryce. Jednym z nich jest milion chińskich obywateli mieszkających na kontynencie afrykańskim, co daje impuls Pekinowi do przygotowania potencjału do ewentualnej ich ewakuacji. Chińska baza w Dżbutti chronić ma także szlaki logistyczne. Stąd także zaangażowanie Pekinu w misję antypiracką w Zatoce Adeńskiej i wsparcie dla budowy afrykańskich sił szybkiego reagowania.

W opinii Anny Fotygi należy zauważyć rozbieżność pomiędzy wspieraniem przez Pekin wolności żeglugi w Zatoce Adeńskiej, w tym zwalczaniu piractwa, a ograniczaniem tej swobody na Morzu Południowochińskim, w szczególności w Cieśninie Tajwańskiej.  Przewodnicząca SEDE odnosząc się do wypowiedzi obecnego podczas posiedzenia przedstawiciela Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych, wymieniającego obszary współpracy z Chinami, zwróciła uwagę, iż rozważając wzorce współpracy w zakresie zwalczania zmian klimatycznych w Afryce, powinniśmy nie tylko brać pod uwagę chińską politykę na kontynencie afrykańskim, ale także na terytorium ChRL.

Valerie Niquet podkreśliła, iż rzeczywiście rząd w Pekinie w sferze werbalnej zwraca większą uwagę na kwestie klimatu i ochrony środowiska, ale w komunistycznych Chinach nie ma systemu prawnego, instytucji kontroli, czy niezależnych mediów, a w efekcie, „wszystko, co zapowie rząd w Pekinie, pozostaje jedynie w sferze deklaracji, niemożliwych do zweryfikowania”.   Swoje problemy, włączając korupcję Pekin eksportuje wraz ze swoim zaangażowaniem nie tylko do Afryki, ale także Ameryki Łacińskiej.„Pamiętajmy co dzieje się w Wenezueli, będącej głównym partnerem Pekinu w Ameryce Południowej. To jest eksportowy model chińskiego rozwoju. To jest rzeczywistość” - zakończyła panel Valerie Niquet.

Kolejnym punktem posiedzenia SEDE były aspekty dotyczące bezpieczeństwa w stosunkach UE-Azja.  W tym kontekście przypominamy zorganizowaną przez Annę Fotygę  24 stycznia 2018 roku debatę „Projekcja wzrastającej potęgi militarnej Chińskiej Republiki Ludowej”. Relacja z tego wydarzenia dostępna tutaj.