W 1863 roku wikary parafii ejszyskiej ksiądz Józef Horbaczewski jako pierwszy w powiecie lidzkim ogłosił Manifest Rządu Tymczasowego. Powstańcy pod jego dowództwem dołączyli do oddziału Ludwika Narbutta. Wśród powstańców z Ejszyszek był między innymi malarz Michał Elwiro Andriolli – ilustrator dzieł Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego i Józefa Ignacego Kraszewskiego.

Pomnik upamiętniający powstanie styczniowe powstał w samym sercu miasteczka.  – Jest to wyraz pamięci i szacunku dla tych, którzy przed 150. laty podjęli walkę o niepodległość, symbol bohaterskiej walki o niepodległość Polski i Litwy – podkreślił inicjator jego budowy, wicemer rejonu solecznickiego, Andrzej Andruszkiewicz.  

Pomnik to dwie granitowe stele symbolizujące dwa narodowe państwa: Polskę i Litwę, które zaczęły powstawać w wyniku działań powstańczych, ustawione na postumencie z czterech stopni, symbolizujących cztery wieki wspólnej historii. Na stelach został umieszczony napis w językach polskim i litewskim: "Pamięci bohaterów tej ziemi, którzy poświęcili swe życie, abyśmy żyli w wolnej i sprawiedliwej ojczyźnie 1863-1864".

Powstanie styczniowe wybuchło w styczniu 1863 roku w Królestwie Polskim, a potem na terenie byłego Wielkiego Księstwa Litewskiego. Objęło swym zasięgiem tereny obecnej Polski, Litwy, Białorusi i części Ukrainy. Mimo początkowych sukcesów, zakończyło się klęską powstańców jesienią 1864 roku.

Ubiegły rok na Litwie, z inicjatywy Sejmu, ogłoszono Rokiem Powstania Styczniowego. Przyczyniło się to popularyzacji wiedzy o tym zrywie niepodległościowym, który w czasach radzieckich usiłowano wymazać z kart podręczników do historii.