Wiceprzewodniczący wykonawczy KE i komisarz ds. handlu Valdis Dombrovskis powiedział, że pierwsze tygodnie stosowania tego instrumentu pokazały, iż zakłócenia w handlu, których wielu się obawia, nie miały miejsca.

- Od czasu wprowadzenia środka zezwolono na wysyłkę (szczepionek) do ponad 30 krajów. Potwierdza to, że nawet w bardzo krytycznej sytuacji zdrowotnej UE poczyniła znaczne wysiłki, aby być wiarygodnym i odpowiedzialnym partnerem handlowym - zaznaczył Dombrovskis.

KE podała, że Unia pozostaje czołowym dostawcą szczepionek na całym świecie. Po sześciu tygodniach od wprowadzenia tego mechanizmu przyznano 249 wniosków eksportowych do 31 różnych krajów na łącznie 34 090 267 dawek, ponieważ "nie zagroziły one zobowiązaniom umownym między UE a producentami szczepionek".

Nie przyznano tylko jednego wniosku o eksport. Główne kierunki eksportu to Wielka Brytania (około 9,1 miliona dawek), Kanada (3,9 miliona), Meksyk (3,1 miliona), Japonia (2,7 miliona), Arabia Saudyjska (1,4 miliona), Hongkong (1,3 miliona), Singapur (1 mln), Stany Zjednoczone (1 mln), Chile (0,9 mln) i Malezja (0,8 mln).

Komisarz UE ds. zdrowia i bezpieczeństwa żywności Stella Kyriakides powiedziała, że KE oczekuje, iż firmy, z którymi podpisała umowę, wypełnią swoje zobowiązania wobec obywateli państw UE.

- UE eksportuje bardzo duże ilości szczepionek na Covid-19, zgodnie z naszym zobowiązaniem do globalnej solidarności. Jednak nie wszystkie firmy przestrzegają umów z UE, mimo że otrzymały zaliczkę na wystarczającą produkcję - wskazała.

Mechanizm autoryzacji eksportu ma zastosowanie wyłącznie do eksportu firm, z którymi UE zawarła umowy na zakup szczepionek. Te umowy zobowiązują producentów do dostarczenia państwom członkowskim UE wcześniej uzgodnionej liczby dawek. Mechanizm przewiduje zezwolenia na eksport szczepionek na Covid-19 poza UE.

Nowe rozporządzenie, wprowadzone do końca czerwca, upraszcza również procedurę, umożliwiając grupowanie wywozów do różnych odbiorców w tym samym kraju w ramach jednego wniosku. Zapewnia również przejrzystość poprzez identyfikację kodów celnych substancji czynnych objętych środkiem.

Środek ten - jak podała KE - jest w pełni zgodny z międzynarodowymi zobowiązaniami UE w ramach Światowej Organizacji Handlu i G20.

W zamian za prawo do zakupu określonej liczby dawek szczepionki w określonych ramach czasowych, KE finansuje część kosztów ponoszonych z góry przez producentów szczepionek. Zapewnione fundusze są traktowane jako zaliczka na szczepionki faktycznie zakupione przez państwa członkowskie.

Jak dotąd KE podpisała umowy z sześcioma firmami (AstraZeneca, Sanofi-GSK, Janssen Pharmaceutica NV, BioNTech-Pfizer, CureVac i Moderna), zapewniając dostęp do 2,6 miliarda dawek. Trwają negocjacje jeszcze z dwiema firmami.