- U osób odczuwających samotność obserwować można obniżenie tzw. zmienności rytmu serca - wykazali badacze z PAN.

Według badania nawet samotność wywołana eksperymentalnie może osłabiać pewne reakcje fizjologiczne i wiązać się z poważnymi konsekwencjami dla zdrowia.

W dobie koronawirusa samotność jest jednym z najpoważniejszych zagrożeń dla zdrowia psychicznego. Jednak okazuje się, że ma ona negatywny wpływ nie tylko na samopoczucie, ale również na stan ciała.

Samotność a ryzyko śmierci

Zgodnie z badaniami populacyjnymi, poczucie samotności wiąże się ze zwiększonym ryzykiem wcześniejszej śmierci. Jest to porównywalne do palenia 15 papierosów dziennie oraz z wyższym ryzykiem zgonu niż otyłość czy nadciśnienie tętnicze.

- Na nasze zdrowie, jak wskazują badania, przekłada się wiele różnych czynników związanych ze światem społecznym - zaznaczył dr hab. Łukasz Okruszek z Instytutu Psychologii PAN.

- Światy fizyczny, psychiczny i społeczny są zaskakująco sobie bliskie. Otoczenie społeczne na wiele różnych sposobów przekłada się na to, co dzieje się w naszym mózgu, ale też w naszym ciele. (...) Trajektorii łączących nasz świat społeczny i fizyczny, aktywność mózgu, układ immunologiczny - odkrywamy coraz więcej - dodaje.

W badaniu wzięli udział młodzi ludzie (18-35 lat), którzy cechują się średnim nasileniem poczucia samotności. To grupa wiekowa, która uznawana jest we współczesnej literaturze za najbardziej zagrożoną samotnością.

127 uczestników zaproszono dwukrotnie do Instytutu Psychologii PAN.

Najpierw zostali poproszeni o wypełnienie szeregu kwestionariuszy pozwalających m.in. na ocenę cech osobowości.

Podczas drugiego spotkania uczestnicy zostali poproszeni o ocenę twarzy o neutralnym i gniewnym wyrazie. W trakcie zadania praca serca każdego uczestnika monitorowana była przy pomocy EKG.Uczestnicy zostali poinformowani, że zostanie im przedstawiona informacja zwrotna dotycząca ich funkcjonowania społecznego przygotowana na podstawie wyników testów zebranych w ramach pierwszego spotkania.Informacja zaczynała się od realnego opisu tego, czy uczestnik jest osobą ekstrawertyczną, czy introwertyczną.Jednak połowa z uczestników badania dostała losowo dodatkowy komentarz, że uzyskany profil pozwala stwierdzić, że ich obecne relacje rozpadną się i czeka ich samotne życie.

Wyniki badania

Druga połowa uczestników otrzymała informację, że na podstawie zebranych wyników można przewidzieć, że w ich życiu będzie wiele satysfakcjonujących relacji.

Osoby, które otrzymały informację o satysfakcjonujących relacjach i uznały ją za wiarygodną, można było zaobserwować wzorzec aktywności fizjologicznej charakterystyczny dla sprawnej regulacji organizmu w odpowiedzi na zagrażającą informację.

Ich zmienność rytmu serca była wyższa w trakcie spoczynku niż w trakcie zadania. Rytm utrzymywał się na obniżonym poziomie przez całą długość trwania zadania. Po ukończeniu wrócił do poziomu wyjściowego.

Druga grypa, która uznała informację o rozpadzie relacji za wiarygodną, zareagowała w inny sposób. U uczestników badania nie zaobserwowano powyższego wzorca reakcji. Poziom zmienności rytmu serca był stały w trakcie całego badania.

- Otrzymane wyniki stanowią jeden z pierwszych dowodów na bezpośredni wpływ poczucia samotności na zdolność organizmu do regulacji w odpowiedzi na informacje społeczne. Nawet krótkotrwała, eksperymentalnie wywołana samotność może prowadzić do osłabienia adaptacyjnej reakcji fizjologicznej, która charakteryzuje zdrowe osoby - podsumowują badacze w prasowym komunikacie.