Przejdź do treści

Wigilia. Czym jest opłatek

Źródło: Fot. Canva

Opłatek to bardzo cienki biały płatek chlebowy, przaśny (czyli niekwaszony i niesolony), wypiekany z białej mąki i wody bez dodatku drożdży, którym dzielą się chrześcijanie, zgromadzeni przy stole wigilijnym, składając sobie życzenia.

Opłatek wigilijny jest symbolem pojednania i przebaczenia, znakiem przyjaźni i miłości. Dzielenie się nim na początku wieczerzy wigilijnej wyraża chęć bycia razem. Ma swoją symbolikę w wymiarze nie tylko duchowym: sama materia opłatka: „chleb”, podkreśla również doczesny charakter życzeń. W podtekście tego życzenia jest nawiązanie do modlitwy Ojcze Nasz: oby nam go nie zabrakło (chleba naszego powszedniego...). Symbolika chleba ma jeszcze inny wymiar: należy być jak chleb dobrym i jak chleb podzielnym.

Tradycja łamania się opłatkiem swoje korzenie ma w pierwszych wiekach chrześcijaństwa. Nie miała początkowo związku z Bożym Narodzeniem, była symbolem komunii duchowej członków wspólnoty. Zwyczaj błogosławienia chleba nazywano eulogiami. Z czasem na wigilijną mszę przynoszono chleb, który błogosławiono i którym się dzielono. Zabierano go też do domów dla chorych, czy tych, którzy z różnych powodów nie byli w kościele, przesyłano krewnym i znajomym.

Praktyka przesyłania sobie eulogii, popularna w pierwszych wiekach chrześcijaństwa, zanikać zaczęła w IX wieku na mocy dekretów synodów karolińskich, które chciały zachować zacierającą się różnicę między chlebem konsekrowanym a pobłogosławionym.

Opłatki wypiekano przy klasztorach oraz kościołach. Używano w tym celu specjalnych metalowych form, do których wlewano ciasto.

Na początku XIX wieku popularne stały się, znane tylko w Polsce, ozdoby z opłatka , które zawieszano nad stołem wigilijnym. Miały zapewnić szczęście i powodzenie w nadchodzącym roku. Również tzw. światy, którymi dekorowane były zawieszane u sufitu podłaźniczki wykonane były z kolorowego ciasta opłatkowego.

Oprócz białego opłatka, przeznaczonego na komunikanty i do łamania się podczas wigilii, wypieka się również kolorowy, przeznaczony dla zwierząt domowych i bydła. Na Śląsku znany jest tzw. radośnik, czyli opłatek posmarowany miodem, dawany dzieciom.

domena publiczna

Wiadomości

Straż Graniczna przechwyciła na dnie Zatoki Gdańskiej ponad 100 kg kokainy

Spotykając się z prezydentem, a nie Tuskiem Amerykanie mówią, że traktują kwestie bezpieczeństwa poważnie

Skandal. Ekipa Tuska chce ograniczyć rolę prezydenta w kwestiach obrony i bezpieczeństwa

Bochenek: Tusk kłamie i w wielu sprawach chroni swojego protegowanego

Eksperci wskazują na ingerencję Niemiec w wybory prezydenckie w Polsce

Włamywacz udawał Spider-Mana. Grozi mu do 10 lat więzienia

Meta inwestuje miliardy w najdłuższy kabel podmorski świata

Santorini zbuduje port ewakuacyjny na wypadek trzęsienia ziemi

Syryjczyk, który zabijał w Austrii zradykalizował się na TikToku

Rząd wybuduje dwa ośrodki za 30 mln euro dla 300 imigrantów

Prezydent porównał reżim Moskwy do III Rzeszy. Rosja wściekła

Oto polska stolica przekroczeń dozwolonej prędkości

Rosja nałożyła na Google karę za film. Ale za co?

Portal tvrepublika.pl robi to od 2 września 2024 roku

Gigantyczna elektrownia słoneczna zamknięta po 11 latach

Najnowsze

Straż Graniczna przechwyciła na dnie Zatoki Gdańskiej ponad 100 kg kokainy

Eksperci wskazują na ingerencję Niemiec w wybory prezydenckie w Polsce

Włamywacz udawał Spider-Mana. Grozi mu do 10 lat więzienia

Meta inwestuje miliardy w najdłuższy kabel podmorski świata

Santorini zbuduje port ewakuacyjny na wypadek trzęsienia ziemi

Spotykając się z prezydentem, a nie Tuskiem Amerykanie mówią, że traktują kwestie bezpieczeństwa poważnie

Skandal. Ekipa Tuska chce ograniczyć rolę prezydenta w kwestiach obrony i bezpieczeństwa

Bochenek: Tusk kłamie i w wielu sprawach chroni swojego protegowanego