Przejdź do treści
20:50 Podczas nocnego ataku na Ukrainę nad obwodem lwowskim, najbardziej dotkniętym w wyniku rosyjskiego uderzenia, przelatywały co najmniej trzy chińskie satelity rozpoznawcze
20:15 Hiszpania: Dziesięć osób zostało zatrzymanych, a 19 policjantów rannych w wyniku sobotnich starć między funkcjonariuszami a propalestyńskimi demonstrantami w Barcelonie
19:10 Specjalna francuska krajowa prokuratura antyterrorystyczna poinformowała w niedzielę, że wszczęła dochodzenie w sprawie śmierci Antoniego Lallicana, francuskiego fotoreportera, który w piątek zginął w Donbasie we wschodniej Ukrainie w ataku drona
18:15 Izrael nasilił w niedzielę ataki na miasto Gazę. W uderzeniach zginęło co najmniej pięć osób. W poniedziałek w Egipcie rozpoczną się negocjacje dotyczące szczegółów przyjętego zarówno prprzez Izrael, jak i Hamas planu pokojowego
17:38 Śnieżyca uwięziła niemal tysiąc turystów na wschodnim zboczu Mount Everestu. Do akcji ratunkowej zaangażowano setki mieszkańców okolicznych wiosek. Pomagają w usuwaniu śniegu blokującego dostęp do obszaru położonego na wysokości prawie 5 tys. metrów
Republika Kasprowy, Giewont i Rysy - takie nazwy wybraliście Państwo dla naszych kamer w studiu Republiki
Wydarzenie Protest "Dość Współpracy z Rosją". Poniedziałek 6.10, godz. 16.00. Ministerstwo Spraw Zagranicznych, przy Al. Jana Szucha 23 w Warszawie
Wydarzenie Otwarte spotkanie z Robertem Bąkiewiczem w Jaworze. 8 października, godz. 18.00. Restauracja Kameleon, przy ul. Kuzienniczej 4 w Jaworze
Wydarzenie 10 października o godz. 16:30 odbędzie się spotkanie z Przemysławem Czarnkiem i Danielem Obajtkiem. Miejsce: Centrum Caritas, Rudnik nad Sanem
Wydarzenie 10 października o godz. 19:00 odbędzie się spotkanie z Przemysławem Czarnkiem i Danielem Obajtkiem. Miejsce: Lubelskie Centrum Konferencyjne, Lublin
Portal tvrepublika.pl informacje z kraju i świata 24 godziny na dobę przez 7 dni w tygodniu. Nie zasypiamy nigdy. Bądź z nami!
NBP Zarząd NBP, z inicjatywy Prezesa NBP prof. Adama Glapińskiego, zdecydował o zwiększeniu udziału złota w rezerwach do 30 proc. Obecnie NBP ma ponad 515 ton złota o wartości 200 mld zł (ok. 22 proc. rezerw). Łączne rezerwy dewizowe przekraczają 953 mld zł.

Wigilia Bożego Narodzenia obrządków wschodnich. Święto prawosławnych i grekokatolików

Źródło: PAP/Darek Delmanowicz

W środę przypada wigilia Bożego Narodzenia według kalendarza juliańskiego, czyli według tzw. starego stylu. W tym terminie święta obchodzą prawosławni i wierni innych obrządków wschodnich, m.in. grekokatolicy i staroobrzędowcy.

Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny (PAKP) formalnie używa kalendarza juliańskiego. Prawosławni duchowni zwracają uwagę, że to kalendarz o wiele starszy od gregoriańskiego (wprowadzonego w 1582 roku reformą papieża Grzegorza XIII) i był używany w pierwszych wiekach chrześcijaństwa.

Według danych soboru biskupów PAKP, ponad 90 proc. prawosławnych parafii w kraju stosuje w życiu religijnym właśnie kalendarz juliański. Stałe święta (z wyjątkiem Wielkanocy, której data wyliczana jest w obu obrządkach w nieco inny sposób) wypadają wtedy trzynaście dni po katolickich. Wigilia Bożego Narodzenia według tego kalendarza przypada więc 6 stycznia w kalendarzu gregoriańskim.

Święta chrześcijan wschodnich poprzedzał 40-dniowy post, bardzo ściśle przestrzegany, zwłaszcza przez ostatnie dni przed świętami i w samą wigilię. W wigilię niektórzy wierni powstrzymują się nawet od picia napojów, aż do spożycia uroczystej, postnej kolacji.

Wierni Kościołów wschodnich mają kilka nazw wigilii. W zależności od regionu i tradycji, mówią na nią np. nawieczerie, soczelnik lub swiaty wieczer. Nazwa soczelnik pochodzi od "socziwa", czyli gotowanej pszenicy polewanej miodem (według innych źródeł - soczystej kaszy), która była poprzednikiem współczesnej kutii robionej m.in. z maku i miodu, tradycyjnie zawsze obecnej na wigilijnym stole.

Posiłek wigilijny rozpoczyna się od modlitwy i dzielenia prosforą. Prosfora (od greckiego "prosphero" - przynoszę) to chleb liturgiczny używany w Kościele wschodnim do konsekracji i komunii. Współcześnie ma kształt małych, mieszczących się w dłoni krążków, po upieczeniu podobnych do malutkich bułeczek. Przygotowaniem i wypiekiem prosfor zajmują się np. mniszki z monasterów (klasztorów).

W Białymstoku, który jest stolicą regionu, gdzie są największe w kraju skupiska prawosławnych, organizowane są tradycyjnie spotkania dla osób, które z różnych względów nie mogą same przygotować lub nie mają z kim spożyć wigilijnej kolacji.

W związku z obostrzeniami wynikającymi z pandemii koronawirusa, w tym roku takiej możliwości jednak nie ma. Dlatego wczesnym popołudniem w jadłodajni prowadzonej w mieście przez Prawosławny Ośrodek Miłosierdzia "Eleos" wydawane będą świąteczne paczki dla potrzebujących. Wcześniej organizacja przekazała też pomoc do prawosławnych domów opieki m.in. w Hajnówce, Trześciance i Grabarce.

Boże Narodzenie według tzw. starego stylu rozpoczynają też grekokatolicy mieszkający m.in. na Podkarpaciu.

Jak przypomina dziekan sanocki i proboszcz parafii greckokatolickiej w Komańczy w Bieszczadach ks. Andrzej Żuraw, podobnie jak w Kościele zachodnim, również u wiernych obrządków wschodnich wieczerza wigilijna składa się z dwunastu dań. Na stole będą m.in.: ryby, kilka rodzajów pierogów, żurek czy barszcz z uszkami. "Nie może zabraknąć także kutii" – dodał ks. Żuraw.

W nocy wierni Kościołów wschodnich udadzą się do cerkwi na świąteczne uroczystości. W należności od lokalnej tradycji, najczęściej zaczynają się one o północy lub o godz. 2.00 nad ranem; w tym roku odbywają się z zachowaniem zasad związanych z pandemią.

Nie ma dokładnych danych co do liczby prawosławnych w kraju. Hierarchowie polskiej Cerkwi szacują, że wiernych jest 450-500 tys. W ostatnim spisie powszechnym, które to dane uznawane są jednak przez duchownych za niemiarodajne, przynależność do Kościoła prawosławnego w Polsce zadeklarowało 156 tys. osób.

Według danych GUS, grekokatolików jest w Polsce ok. 33 tys. Mieszkają m.in. w województwach: podkarpackim, małopolskim, warmińsko-mazurskim, zachodniopomorskim, lubuskim i dolnośląskim. W latach 40. ubiegłego wieku Kościół greckokatolicki został zdelegalizowany przez władze komunistyczne; reaktywowano go na początku lat 90.

Staroobrzędowcy, którzy również według kalendarza juliańskiego świętują Boże Narodzenie, to jedna z najmniejszych w kraju grup religijnych. Ocenia się, że jest ich 1-2 tys. Mieszkają głównie na Suwalszczyźnie.

PAP

Wiadomości

Hiszpania: 10 aresztowanych i 19 rannych policjantów po sobotnich marszach w Barcelonie

Francja: Prokuratura wszczęła dochodzenie ws. śmierci francuskiego fotoreportera na Ukrainie

Zapadł wyrok w sprawie Diddy’ego! Raper trafi za kratki na ponad 4 lata

Zembaczyński chwali się inwestycją z Polskiego Ładu. Wcześniej ostro krytykował ten program PiS-u

Prokurator do kolegów: jak zachować się, kiedy trafimy na skład wyłoniony niezgodnie z ustawą

​Trwa akcja ratunkowa na Mount Everest. Śnieżyca uwięziła tysiąc osób na zboczu góry

Blisko przełomu w rozmowach na linii Ukraina - Rosja?

Barbara Nowacka nie będzie zadowolona z najnowszego werdyktu Polaków

Ideologia klimatyczna zabija przemysł Europy

Paweł Jabłoński pokazał jak próbuje się skręcić sprawę Gawłowskiego

Skandaliczny wpis Tuska. Kompromitacja Zembaczyńskiego. Lis wściekły na Trzaskowskiego. Odlot Wcisło

Bocheński komentuje ucieczkę Hołowni z tonącego okrętu. "Zachowuje się jak celebryta ze stacji telewizyjnej"

Formela: Tusk mówi wprost – wola polityczna ważniejsza niż prawo

Sikorski: Zatrzymani w Izraelu Polacy odmówili wyjazdu z tego kraju

Ziobro: Giertych jest zwykłym złodziejem

Najnowsze

Hiszpania: 10 aresztowanych i 19 rannych policjantów po sobotnich marszach w Barcelonie

Prokurator do kolegów: jak zachować się, kiedy trafimy na skład wyłoniony niezgodnie z ustawą

​Trwa akcja ratunkowa na Mount Everest. Śnieżyca uwięziła tysiąc osób na zboczu góry

Blisko przełomu w rozmowach na linii Ukraina - Rosja?

Barbara Nowacka nie będzie zadowolona z najnowszego werdyktu Polaków

Francja: Prokuratura wszczęła dochodzenie ws. śmierci francuskiego fotoreportera na Ukrainie

Zapadł wyrok w sprawie Diddy’ego! Raper trafi za kratki na ponad 4 lata

Zembaczyński chwali się inwestycją z Polskiego Ładu. Wcześniej ostro krytykował ten program PiS-u