Przejdź do treści
03:04 USA: Dziesiąty lot testowy rakiety Starship, który miał się odbyć w nocy z niedzieli na poniedziałek, został odroczony na pół godziny przed startem ze względu na problemy z systemem naziemnym
Republika W poniedziałek zapraszamy na poranne rozmowy w Radio Republika: o godz. 6:19 - Jacek Wrona, publicysta, były funkcjonariusz policji, o godz. 6:35 - Tomasz Grodecki, TV - Niezależna.pl, o godz. 7:10 - poseł Olga Semeniuk-Patkowska (PiS)
Wydarzenie Klub „Gazety Polskiej” Białystok Centrum zaprasza na obchody 79. rocznicy zamordowania Danuty Siedzikówny „Inki” w czwartek, 28 sierpnia, o godz. 17:00 do Kościoła pw. Zwiastowania NMP przy ul. Chętnika 80 w Białymstoku
Wydarzenie Klub „Gazety Polskiej” Częstochowa zaprasza do składania podpisów pod wnioskiem o referendum ws. nielegalnej migracji przez cały sierpień od 12-tej do 17-tej pod Jasną Górą przy wjeździe na parking od ul.Klasztornej
Wydarzenie W czwartek 28 sierpnia 2025r. o godzinie 16:00, w auli Wyższej Szkoły Ekonomicznej, przy ul. Zwycięstwa 14 w Białymstoku odbędzie się spotkanie z Prezesem PiS Jarosławem Kaczyńskim
Wydarzenia Klub "Gazety Polskiej" w Sydney zaprasza na manifestację wspierającą żądania Polski o należne reparacje za straty II Wojny Światowej, przed Konsulatem Niemiec, 29 sierpnia (piątek), g. 1-3 pm., 100 William Street, Woolloomooloo, Sydney
Wydarzenie Klub Gazety Polskiej w Bytomiu zaprasza 8 września na spotkanie z Jakubem Maciejewskim, Anną Zyzek oraz Pawłem Piekarczykiem. Restauracja "W Starym Kinie", ul. Alojzjanów 27. Początek godz. 18:00.
Wydarzenie Klub "GP" w Aleksandrowie Łódzkim zaprasza 9 września na spotkanie z Piotrem Nisztorem. Hotel i Restauracja Pelikan, ul. Wierzbińska 58 Aleksandrów Łódzki. Godz. 18.00
Portal tvrepublika.pl informacje z kraju i świata 24 godziny na dobę przez 7 dni w tygodniu. Nie zasypiamy nigdy. Bądź z nami!

Wielki Zderzacz Hadronów po dwóch latach przerwy znów zacznie działać

Źródło: wikipedia/alpinethread/CC BY-SA 2.0

W marcu, po dwóch latach przerwy ma ponownie ruszyć Wielki Zderzacz Hadronów (LHC) w CERN pod Genewą. Ma osiągnąć prawie dwa razy większą energię zderzeń niż dotąd. Mimo że LHC był wyłączony, fizycy nie mieli wakacji – powiedział fizyk dr Michał Bluj.

Wielki Zderzacz Hadronów jest najbardziej skomplikowanym urządzeniem skonstruowanym przez człowieka. To rodzaj mikroskopu pozwalającego badać świat w bardzo małych skalach. Dochodzi w nim do zderzeń dwóch poruszających się w przeciwne strony wiązek cząstek – protonów lub jąder ołowiu. Od lutego 2013 r., po trzech latach intensywnej pracy, LHC ma przerwę - urządzenie było naprawione i modernizowane tak, by móc osiągnąć większą niż dotąd energię zderzeń. Dzięki temu będzie można lepiej badać naturę cząstek elementarnych.

Druga runda zbierania danych (tzw. Run 2) potrwa od 2015 r. do 2017 r. Naukowcy przewidują, że energia zderzeń wyniesie dwukrotnie więcej niż wcześniej: 13 TeV (teraelektronowoltów). Oprócz energii zwiększona ma być dwukrotnie tzw. świetlność, czyli intensywność zderzeń (z 20 milionów razy na sekundę do 40 mln razy na sekundę).

Dr Bluj, fizyk z Narodowego Centrum Badań Jądrowych, zaangażowany w eksperyment CMS prowadzony przy LHC, w rozmowie z PAP wyjaśnił, że wiązki protonów przyspieszane są akceleratorach w tzw. paczkach. W LHC po nowym otwarciu zwiększona ma być nie tylko liczba takich paczek na sekundę, ale i liczba protonów w paczce. Poza tym zderzenia mają być skuteczniejsze dzięki zmianie geometrii przecięć wiązek protonów. – Dzięki temu w ciągu trzech lat chcemy zebrać pięć razy więcej danych niż w latach 2011 i 2012 – podsumował dr Bluj.

Przyznał przy tym, że przed ponownym uruchomieniem akceleratora naukowcy mają lekką tremę - nie są w stu procentach pewni, czy urządzenie będzie prawidłowo pracować z docelowymi ustawieniami. Dlatego badacze chcą do nich dochodzić małymi krokami. Po kalibracji urządzeń rozpędzana będzie początkowo tylko jedna wiązka cząstek, w dodatku o małej liczbie paczek protonów, później dopiero - jeśli działanie LHC będzie stabilne - rozpędzane będą dwie wiązki, a liczba paczek protonów będzie zwiększana aż do uzyskania docelowych ustawień.

– Kiedy przygotowuje się bolid Formuły 1 do udziału w wyścigu, nie wiadomo, czy wszystko zadziała. Może się na przykład okazać, że w pewnym momencie zgaśnie silnik albo urwie się koło. Żeby zminimalizować to ryzyko, przed wyścigiem dokonuje się wielu testów, dodatkowo różne udoskonalania wprowadza się stopniowo. W przypadku LHC jest podobnie, przy czym znacznie trudniej, bo to jedyne tego rodzaju urządzenie na świecie i nie zawsze da się przewidzieć, co może pójść nie tak – zaznaczył fizyk. Docelowe parametry LHC powinien osiągnąć jesienią 2015 r. – Nie oznacza to jednak, że wcześniej zebrane dane będą nieużyteczne dla badaczy – podkreślił dr Bluj.

Badacze związani z eksperymentami przy LHC w ciągu ostatnich dwóch lat przeprowadzali bardzo dokładne analizy zebranych już danych, zamykali prace związane z poprzednią rundą oraz przygotowywali eksperymenty, które będą prowadzone po kolejnym uruchomieniu akceleratora - m.in. modernizowali sposób przechwytywania i selekcjonowania danych z akceleratora. W takich działaniach brali udział również Polacy z zespołu dr. Bluja. – Nie mieliśmy wakacji – zapewnił badacz.

Dodał, że po nowym uruchomieniu LHC zmieni się charakter pracy fizyków biorących udział w eksperymentach. Teraz będą oni musieli m.in. uczestniczyć w tzw. szychtach, czyli zmianach w pracy przy detektorze, by nadzorować proces zbierania danych, dbając o jakość jego pracy. Poza tym będą prowadzili wstępną analizę nowych danych. We wszystkie te działania zaangażowani będą również Polacy.

Oficjalnie Polska stała się członkiem Europejskiej Organizacji Badań Jądrowych CERN w 1991 roku. Dziś przy wszystkich projektach i eksperymentach w CERN, pracuje blisko 300 ekspertów z polskich jednostek badawczych w tym ok. 100 w eksperymentach przy LHC.

pap

Wiadomości

Donald Trump

UE wie w co gra Putin. Po co wspiera negocjacje Trumpa?

Rosja przekształca cywilną infrastrukturę w "poligony dla przyszłej inwazji"

Armia USA modernizuje Black Hawki. Będą jeszcze potężniejsze

Gość z głębin Kosmosu. Wygląda jak „puchowa śnieżka". Leci do nas

Zabrze ma nowego prezydenta. Tragiczna frekwencja!

Mamy kolejne kajakarskie złoto! Klatt i Puławska najlepsze na 500 m

Ściśle Jawne: Bardzo wiele nie wiemy o tym jak Stasi działało w Polsce

Poseł Woś: Ludzie dziękowali prezydentowi za zawetowanie ustawy wiatrakowej

Przeszukanie u Ewy Stankiewicz. Sędzia ostro o działaniach służb

Druga tura wyborów prezydenckich w Zabrzu. Wyniki z 83 na 89 komisji!

Zełenski dziękuje Nawrockiemu za gratulacje z okazji Dnia Niepodległości Ukrainy

Meteorolodzy przewidują wietrzną i ciepłą zimę

Nie chcesz powrotu tęczy na Plac Zbawiciela? Podpisz petycję

W Polsce znikają elektrownie atomowe, choć jeszcze żadnej nie mieliśmy

Burza po słowach Wielińskiego ws. wysłania żołnierzy na Ukrainę. Internauci: „Weź karabin i jedź sobie”

Najnowsze

Donald Trump

UE wie w co gra Putin. Po co wspiera negocjacje Trumpa?

Zabrze ma nowego prezydenta. Tragiczna frekwencja!

Mamy kolejne kajakarskie złoto! Klatt i Puławska najlepsze na 500 m

Ściśle Jawne: Bardzo wiele nie wiemy o tym jak Stasi działało w Polsce

Poseł Woś: Ludzie dziękowali prezydentowi za zawetowanie ustawy wiatrakowej

lotnisko w Doniecku

Rosja przekształca cywilną infrastrukturę w "poligony dla przyszłej inwazji"

Śmigłowiec szturmowy Blackhawk

Armia USA modernizuje Black Hawki. Będą jeszcze potężniejsze

3I/Atlas

Gość z głębin Kosmosu. Wygląda jak „puchowa śnieżka". Leci do nas