Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o samorządzie powiatowym oraz ustawy o samorządzie województwa (druk nr 1014) ustanawia możliwość powoływania młodzieżowych rad powiatów oraz młodzieżowych sejmików wojewódzkich.

- To kolejny, ważny element konsekwentnie realizowanej polityki rządu zwiększającej udział młodych ludzi w życiu publicznym na każdym poziome decyzyjnym – powiedział Piotr Mazurek, współautor i wnioskodawca wprowadzanych zmian, działający z upoważnienia Premiera Mateusza Morawieckiego.

Przyjęty dziś projekt ustawy znacząco umacnia także pozycję młodzieżowych rad gmin. Uproszczone zostały także zasady powoływania młodzieżowych rad na wszystkich szczeblach samorządu. Teraz będą one mogły być tworzone z inicjatywy organu wykonawczego, 1/5 ustawowego składu organu stanowiącego oraz środowisk młodzieżowych. Wniosek w sprawie ich powołania będzie musiał zostać rozpatrzony w ciągu 3 miesięcy od daty jego złożenia. Zapobiegnie to blokowaniu inicjatyw dotyczących powoływania młodzieżowych rad poprzez ciągłe niepoddawanie ich pod głosowanie.

Młodzieżowe rady zyskają także szereg nowych kompetencji m.in. w zakresie inicjowania procedowania uchwał przez organ stanowiący JST, opiniowania projektów dotyczących młodych mieszkańców, udziału w tworzeniu i monitorowaniu samorządowych i rządowych strategii polityki wobec młodzieży czy inicjowania własnych działań w tym zakresie.

– Wiem, że młodzi mają potrzebę i energię do działania na rzecz swoich społeczności lokalnych. Dlatego uznaliśmy za kluczowe, aby maksymalnie ułatwić zasady powoływania młodzieżowych rad oraz aby nadać im jeszcze szersze kompetencje – podkreśla Piotr Mazurek.

Młodzieżowi radni będą mieć odtąd wpływ na to, kto będzie ich opiekunem, o ile samorząd zdecyduje się powołać taką funkcję. Urząd odpowiedniej JST będzie zaś zobowiązany do pokrywania kosztów działań młodzieżowego ciała doradczego, a także zwrotu wydatków poniesionych przez radnego reprezentującego radę.

Młodzieżowe rady powiatów i sejmiki województw działające dotąd w niektórych samorządach na mocy aktów prawa miejscowego będą musiały dostosować swoje zasady pracy do nowych przepisów w ciągu 6 miesięcy od ich wejścia w życie. Aktualnie biegnące kadencje takich ciał nie ulegną zmianie.

Projekt ustawy powstał w wyniku współpracy Pełnomocnika Rządu ds. Polityki Młodzieżowej Piotra Mazurka oraz Rady Dialogu z Młodym Pokoleniem – powołanego w 2019 roku pierwszego w historii organu dialogu pomiędzy najważniejszymi instytucjami państwowymi i samorządowymi a środowiskami młodzieżowymi. Szerokie konsultacje przyjętego przez rząd dokumentu poprzedziły wieloletnie debaty organizowane m.in. na forum Kongresów Młodzieżowych Rad organizowanych corocznie od 2016 roku przez Parlamentarny Zespół ds. Wspierania Młodzieżowych Rad przy JST, a także dyskusje animowane przez inne środowiska młodzieżowe, m.in. Polskie Rady Organizacji Młodzieżowych.

Projekt uzyskał pozytywną opinię m.in. Rady Działalności Pożytku Publicznego, Komitetu do spraw Pożytku Publicznego oraz Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. W wyniku przeprowadzonych uzgodnień i konsultacji uwzględniono kilkadziesiąt poprawek zgłoszonych przez stronę samorządową oraz społeczną. Przyjęty projekt ustawy został zapowiedziany w programie wyborczym Prawa i Sprawiedliwości w 2019 roku, przygotowanym pod auspicjami wicepremiera prof. Piotra Glińskiego.