Szczepienia na Covid-19 będą bezpłatne i dobrowolne. Pierwsi zostaną zaszczepieni pracownicy ochrony zdrowia

Rząd przyjął we wtorek program szczepień przeciw COVID-19. Jego aktualna wersja, zawierająca modyfikacje wprowadzone na etapie konsultacji, została opublikowana w internecie pod adresem: https://www.gov.pl/web/szczepimysie/narodowy-program-szczepien-przeciw-covid-19

Zgodnie z założeniami NPS przeciw COVID-19 dobrowolnym i bezpłatnym szczepieniom będą podlegać dorośli i dzieci w wieku od 12 lat.

Podstawowym celem zaprezentowanego programu jest dostarczenie szczepionek bezpiecznych i skutecznych, w wystarczającej liczbie i w najkrótszym czasie. Celem strategicznym jest osiągnięcie poziomu zaszczepienia społeczeństwa umożliwiającego zapanowanie nad pandemią COVID-19 do końca 2021 r., przy jednoczesnym zachowaniu najwyższych standardów bezpieczeństwa.

W strategii zaznaczono, że szczepionki przeciw COVID-19 są opracowywane zgodnie z tymi samymi wymogami dotyczącymi jakości, bezpieczeństwa i skuteczności, jak w przypadku innych produktów leczniczych. Procedury rejestracyjne zostały skrócone do minimum, ale badania – jak zaznaczono – wykonywano według najwyższych standardów bezpieczeństwa, podobnie jak w przypadku innych szczepionek.

Szczepionki podawane są domięśniowo, a schemat szczepienia obejmuje podanie 2 dawek w odstępie 3-4 tygodni w zależności od rodzaju szczepionki lub jednej dawki w przypadku dopuszczenia przez EMA szczepionki jednodawkowej. Pełna ochrona pojawia się po 7 dniach od podania ostatniej dawki szczepionki. By szczepionka była skuteczna, konieczne jest przyjęcie dwóch dawek w przypadku dwudawkowych szczepionek lub jednej dawki w przypadku dopuszczenia jednodawkowej szczepionki.

W pierwszej kolejności szczepienia otrzymają pracownicy sektora ochrony zdrowia, sanepidu i DPS-ów. Po nich szczepionki otrzymają nauczyciele, żołnierze i seniorzy z domów opieki. Dokument przewiduje, że najpierw realizowane będą: Etap 0 i Etap 1 szczepień.

Podczas Etapu 0 szczepienia otrzymają m.in. pracownicy sektora ochrony zdrowia (m.in. lekarze, pielęgniarki i farmaceuci), pracownicy DPS-ów i MOPS-ów oraz personel pomocniczy i administracyjny w placówkach medycznych, w tym w stacjach sanitarno-epidemiologicznych.

W ramach Etapu 1 szczepienie będą mogli otrzymać pensjonariusze domów pomocy społecznej oraz zakładów opiekuńczo-leczniczych, osoby powyżej 60 lat (w kolejności od najstarszych) i służby mundurowe, w tym Wojsko Polskie.

W tym etapie szczepienia otrzymają również nauczyciele (w pierwszej wersji projektu NPS pedagodzy mieli otrzymać szczepienia później).

W Etapie 2 szczepienie otrzymają osoby poniżej 60 lat z chorobami przewlekłymi zwiększającymi ryzyko ciężkiego przebiegu COVID-19 (np. choroby płuc, cukrzyca, nowotwory, otyłość) albo w trakcie diagnostyki i leczenia wymagającego wielokrotnego lub ciągłego kontaktu z placówkami ochrony zdrowia.

Pacjenci, u których występują takie choroby, będą mogli zgłosić się do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej z prośbą o wystawienie e-skierowania niezależnie od grupy wiekowej, w jakiej się znajdują.

Ponadto w tym etapie szczepione będą osoby bezpośrednio zapewniające funkcjonowanie podstawowej działalności państwa i narażone na zakażenie ze względu na częste kontakty społeczne (m.in. pracownicy sektora infrastruktury krytycznej, dostaw wody, gazu, prądu, transportu publicznego, urzędnicy odpowiedzialni za zwalczanie pandemii, pracownicy wymiaru sprawiedliwości i funkcjonariusze służb celno-skarbowych).

W Etapie III szczepienie otrzymają przedsiębiorcy i pracownicy sektorów zamkniętych na mocy rozporządzeń w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii. W tym etapie szczepione będą również pozostałe grupy osób dorosłych.

Koszt zakupu szczepionek w wysokości ok. 2,4 mld zł poniesie budżet państwa.

Wykonanie szczepienia przeciw COVID-19 będzie poprzedzone badaniem kwalifikacyjnym, aby zidentyfikować ewentualne przeciwwskazania oraz ograniczyć ryzyko wystąpienia błędów medycznych czy niepożądanych odczynów poszczepiennych.

Podejrzenie lub rozpoznanie wystąpienia niepożądanego odczynu poszczepiennego podlegać będzie obowiązkowemu zgłoszeniu przez lekarzy za pośrednictwem aplikacji gabinet.gov.pl z wykorzystaniem e-formularza i platformy SEPIS do Państwowej Inspekcji Sanitarnej.

W strategii zapisano, że planowane jest stworzenie funduszu kompensacyjnego dla osób, u których wystąpią niepożądane odczyny poszczepienne (NOP). Szczegółowe zasady tego funduszu zostaną określone w ustawie.

Przyjęcie szczepionki będzie potwierdzone przez specjalny system, który będzie umożliwiał weryfikację zaszczepienia. Osoby zaszczepione będą mogły bez dodatkowych testów korzystać z usług zdrowotnych w publicznej służbie zdrowia, a także nie będą uwzględniane w limitach dotyczących spotkań towarzyskich. Nie będzie także potrzeby odbywania kwarantanny przez zaszczepionych w wypadku kontaktu z osobą zakażoną koronawirusem.

W dokumencie zapisano, że rząd po zatwierdzeniu charakterystyk produktów leczniczych szczepionek we współpracy z Radą Medyczną rozważy możliwość wprowadzenia kolejnych rozwiązań zwalniających z zasad bezpieczeństwa dla osób zaszczepionych i opublikuje je w formie rozporządzenia.

Kluczowym elementem szczepień – jak zapisano – jest sprawna i bezpieczna logistyka. Wszystkie podmioty biorące w niej udział, jak zapewniono, mają odpowiednie doświadczenie, kompetencje i certyfikaty. Za poprawność i efektywność dystrybucji odpowiadać będzie Agencja Rezerw Materiałowych.

W dokumencie poinformowano, że zabezpieczone zostały zdolności magazynowe umożliwiające przechowywanie spodziewanych dostaw szczepionek w warunkach zimnego łańcucha (2-8 st. C), jak i ultraniskich temperatur (-75 st. C). Wybrane zostały też centra logistyczne, które będą stanowiły zaplecze magazynowe i dystrybucyjne.

Transport będzie się odbywał przy użyciu specjalistycznej floty pojazdów z instalacją chłodniczą lub w specjalnych urządzeniach transportowych utrzymujących określoną niską temperaturę.

"Proces opiera się na dobrze funkcjonujących sieciach dystrybucji hurtowni farmaceutycznych. Codziennie w zimnym łańcuchu są sprawnie dostarczane leki. Cały proces przechowywania oraz transportu będzie przebiegał zgodnie z rozporządzeniem ministra zdrowia z dnia 13 marca 2015 r. w sprawie Dobrej Praktyki Dystrybucyjnej" – podano.

Punkty szczepień mają składać swoje zamówienia w specjalnie do tego przeznaczonym systemie informatycznym, umożliwiającym monitoring zamówień oraz stanu realizacji dostaw.

"Punkty szczepień będą musiały być wyposażone w standardowe lodówki do przechowywania szczepionek w monitorowanej temperaturze 2-8 st. C. Szczepionki będą dostarczane z magazynów centralnych w partiach przewidzianych na kilka dni – tak, aby uniknąć konieczności magazynowania szczepionek w ultraniskich temperaturach w punktach szczepień" – wynika z dokumentu.

Dodatkowo przewidziano też redystrybucję szczepionek, które nie zostaną wykorzystane w danym punkcie. Pracownicy punktów szczepień będą mogli składać reklamacje i interwencje w sytuacjach niestandardowych, dzwoniąc na specjalną infolinię.

Zdecydowano również o centralnej dystrybucji wymaganego przez producentów szczepionek wyposażenia dodatkowego w postaci strzykawek, igieł, rękawiczek, masek chirurgicznych, wacików oraz wymaganego roztworu soli fizjologicznej. "Ich dostawy zostaną skorelowane z dostawami szczepionek" – zapewniono.

Dystrybucja i logistyka będą podlegały szczególnemu nadzorowi Głównego Inspektora Farmaceutycznego oraz Agencji Rezerw Materiałowych, aby wykluczyć ryzyko kradzieży lub fałszerstwa szczepionek. 

PAP