W Polsce szara strefa w branży tytoniowej wynosi 14,6 proc. krajowej konsumpcji. Oznacza to, że na polskim rynku w obrocie funkcjonuje ponad 7,2 mld nielegalnych sztuk papierosów. Choć szara strefa maleje (w 2015 r. wynosiła 18,2 proc. konsumpcji), jej rozmiar powoduje znaczne uszczuplenia w dochodach budżetowych. Szacuje się, że z tego powodu do budżetu państwa nie trafia ok. 6 mld zł z tytułu niezapłaconego podatku akcyzowego i VAT.

Niezależnie od zmian legislacyjnych Ministerstwo Finansów prowadzi szeroko zakrojoną walkę z nielegalnym obrotem tytoniem i wyrobami tytoniowymi. W 2016 r. funkcjonariusze odkryli rekordową liczbę 72 nielegalnych fabryk wyrobów tytoniowych, zajęli 44,5 mln sztuk papierosów oraz ponad 200 ton tytoniu pochodzącego z nielegalnych źródeł.

Co reguluje projekt ustawy

Zmiany w ustawie o podatku akcyzowym dotyczą:

- wprowadzenia m. in.: opodatkowania sprzedaży suszu połączonej z dostawą wewnątrzwspólnotową lub eksportem przez rolnika,

- odpowiedzialności osoby trzeciej całym swoim majątkiem za zobowiązania podmiotu obowiązanego do złożenia zabezpieczenia akcyzowego,

- obowiązku ewidencjonowania nieopodatkowanego suszu przez podmiot, który magazynuje go poza składem podatkowym,

- wprowadzenia nowej formy składania zabezpieczenia akcyzowego – hipoteki na nieruchomości,

- obniżenia górnej granicy zabezpieczenia ryczałtowego, które składają pośredniczące podmioty tytoniowe lub podmioty reprezentujące przedsiębiorcę zagranicznego, z obecnych 30 mln zł do 15 mln zł.

Zmiany mają uszczelnić system podatkowy w zakresie obrotu suszem tytoniowym oraz ułatwić prowadzenie działalności legalnym podmiotom, które handlują suszem tytoniowym. Projektowane przepisy to także większe możliwości działań służb kontrolnych w zakresie suszu tytoniowego. Pozwoli to skuteczniej usuwać nielegalne podmioty działające na rynku tytoniu. Zmiany w ustawie o Agencji Rynku Rolnego i organizacji niektórych rynków rolnych wprowadzają monitoring oraz nadzór nad uprawami tytoniu, produkcją i zbytem surowca tytoniowego.

Zmiany mają też uszczelnić obrót wysuszonymi liśćmi tytoniu. Rekomendowane rozwiązania pozwolą na monitorowanie obrotu suszem tytoniowym od momentu uprawy liścia tytoniu do faktycznego zużycia tego suszu do produkcji wyrobów tytoniowych.Warto zaznaczyć, że wprowadzone 1 stycznia 2016 r. regulacje zaostrzyły już kryteria dopuszczalności prowadzenia działalności w charakterze PPT. Wprowadziły także obowiązek ich rejestrowania oraz składania zabezpieczenia akcyzowego. Dodatkowo PPT zostały zobowiązane do prowadzenia ewidencji suszu tytoniowego.

W dalszym ciągu jednak dużym problemem jest produkcja wyrobów tytoniowych przez nielegalne wytwórnie i nieodprowadzanie przez nie należnych podatków do budżetu państwa. Z uwagi na to, że jednym ze źródeł surowca tytoniowego wykorzystywanego do tej produkcji (wysuszonych liści tytoniu) może być tytoń pochodzący z nielegalnej produkcji krajowej, zmiany pozwolą na zmniejszenie dopływu surowca tytoniowego do takich wytwórni.

Projekt opublikowano na stronie RCL : https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12299009. Wszystkie podmioty chętne do zgłaszania uwag do projektu ustawy mogą to zrobić do 22 czerwca br.