Potrzebna jest zmiana w przepisach dotyczących klauzuli sumienia, tak, by obowiązek wskazania pacjentowi miejsca, w którym uzyska świadczenie, został przeniesiony z lekarza na podmioty publiczne - takie stanowisko RPO Irena Lipowicz przekazała ministrowi zdrowia.
"W opinii Rzecznika Praw Obywatelskich wskazana jest niezwłoczna nowelizacja ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty przenosząca obowiązek zagwarantowania realnej możliwości uzyskania świadczenia przez pacjenta z indywidualnego lekarza na publicznoprawne podmioty instytucjonalne wykonujące działalność leczniczą na zlecenie państwa" - napisała Lipowicz w stanowisku.
Według RPO obecne uregulowania prawne "podlegają redefinicji" i "wydają się nie być już rozwiązaniem zadowalającym ani środowisko lekarzy, ani pacjentów". Lipowicz podkreśla, że zgodnie z art. 68 ust. 2 konstytucji, to władze publiczne mają obowiązek zapewnić "równy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych".
"Lekarz czyniący użytek ze swojego prawa skorzystania z "klauzuli sumienia" powinien móc uczynić to w sposób pełny, bez bezpośredniego przymuszania do wskazania innego lekarza ze względu na niebezpieczeństwo relatywizacji samej istoty korzystania z "klauzuli sumienia" - więc z odmowy określonego działania" - argumentuje RPO.
W swoim piśmie do MZ Lipowicz przytacza m.in. wytyczne sformułowane wobec Polski przez Europejski Trybunał Praw Człowieka, które wskazywały na konieczność zorganizowania systemu świadczeń zdrowotnych w taki sposób, aby zapewnić, by skuteczne egzekwowanie prawa do wolności sumienia pracowników opieki zdrowotnej w kontekście zawodowym, nie uniemożliwiało pacjentom uzyskania dostępu do świadczeń, do których są uprawnieni.
RPO uzasadnia, że sugerowany przez nią kierunek zmian w prawie zmierza do "znalezienia nowego punktu równowagi konstytucyjnej, którego osiągnięcie pozwoliłoby na lepszą i efektywniejszą ochronę praw wszystkich zainteresowanych osób". Swoje stanowisko kończy prośbą do rozpatrzenie możliwości dokonania wskazanej zmiany w ustawie o zawodach lekarza i lekarza dentysty.
Zgodnie z ustawą lekarz może nie wykonać świadczeń zdrowotnych niezgodnych z jego sumieniem (z zastrzeżeniem art. 30.) z tym, że ma obowiązek wskazać realne możliwości uzyskania tego świadczenia u innego lekarza lub w innym zakładzie opieki zdrowotnej oraz uzasadnić i odnotować ten fakt w dokumentacji medycznej. Art. 30. mówi o obowiązku udzielenia pomocy lekarskiej w każdym przypadku, gdy zwłoka w jej udzieleniu mogłaby spowodować niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia, oraz w innych przypadkach niecierpiących zwłoki.
CZYTAJ WIĘCEJ:
RPO o prawie dotyczącym klauzuli sumienia: Stwarza rodzaj konfliktu
Królikowski: Lekarz nie może być wyłącznie dostawcą usług medycznych, on też ma moralność