"W okresie od stycznia 2022 r. do lipca 2023 r. , tj. niemalże od momentu agresji Rosji na Ukrainę, Polska wyeksportowała rekordowe 16,8 mln ton ziarna zbóż, z tego 9,1 mln ton w 2022 r. i 7,7 mln ton do lipca 2023 r. Jednocześnie odnotowaliśmy zwiększony import zbóż do kraju, głównie z Ukrainy, ale bilans w handlu zbożem jest dodatni, eksport jest kilkukrotnie większy od importu" – podkreślił Marcin Wroński. Jak dodał, w wyniku zachwiania łańcuchów dostaw zbóż, spowodowanego wybuchem wojny, ceny ziarna na rynku globalnym w 2022 r. znacząco wzrosły, co doprowadziło do zmniejszenia popytu na zboża na rynkach międzynarodowych. A to z kolei spowodowało zaostrzenie konkurencji na światowym rynku i nadwyżkę zbóż, również w kraju. Dodał, że nie bez znaczenia był również napływ zbóż z Ukrainy do Polski.

Te czynniki doprowadziły do podjęcia działań, których celem była poprawa możliwości logistycznych i transportowych - zaznaczył. Podkreślił, że duże znaczenie miały również tegoroczne dopłaty do zbóż, które zachęciły rolników do sprzedaży ziarna, pozwalając na pozyskanie środków m.in. na dalszą produkcję rolną. W tej sytuacji podaż zbóż do skupu wzrosła, co umożliwiło zwiększenie sprzedaży za granicę. Jednocześnie eksport stymulowany był korzystnym dla eksporterów kursem złotego wobec euro i dolara amerykańskiego - tłumaczył Wroński. „Z danych KOWR wynika, że w okresie siedmiu miesięcy 2023 r. z naszego kraju wywieziono 7,7 mln ton ziarna zbóż, o 57 % więcej niż w analogicznym okresie przed rokiem, w tym 53 % stanowiła pszenica (4,1 mln ton), a 35 % kukurydza (2,7 mln ton). Wolumen eksportu pszenicy był ponad 2-krotnie większy niż w tym samym okresie ubiegłego roku, a w przypadku kukurydzy – o 15 % większy” - przytacza dane Wroński. - „Tylko w lipcu 2023 r. z Polski wywieziono 1,1 mln ton ziarna zbóż. Było to o 17 % więcej niż przed rokiem. Wolumen eksportu pszenicy wyniósł 645 tys. ton i był o 35,5 % większy, a jęczmienia 115 tys. ton – o 41 % większy. Natomiast wywóz kukurydzy zmniejszył się o 18 %, do 256 tys. ton” - wyliczał wiceszef KOWR.

Według KOWR w okresie siedmiu miesięcy 2023 r. eksporterzy lokowali zboże przede wszystkim na rynku unijnym, gdzie sprzedano 60 % ziarna - głównie do Niemiec (2,6 mln ton) oraz do Niderlandów (blisko 950 tys. ton). Do krajów pozaunijnych trafiło 40 % eksportowanego ziarna, najwięcej do Nigerii (850 tys. ton) i RPA (562 tys. ton). Wroński zaznaczył, że większość zbóż eksportowanych jest drogą morską poprzez porty w Gdańsku, Gdyni i w Świnoujściu. Z dostępnych danych za 8 miesięcy br. wynika, że tą drogą wyjechało z Polski 5,4 mln ton zbóż, co oznacza, że eksport był o ponad 77 % większy niż w tym samym okresie przed rokiem, kiedy wyniósł 3 mln ton. „W okresie styczeń–sierpień 2023 r. drogą morską wywożona była przede wszystkim pszenica i kukurydza. Przez porty morskie wyeksportowano 3,75 mln ton pszenicy (wobec 1,7 mln ton przed rokiem) oraz blisko 1,5 mln ton kukurydzy (wobec 1,25 mln ton w analogicznym okresie rok wcześniej). Poprzez krajowe porty Morza Bałtyckiego wyeksportowano również 74 tys. ton jęczmienia, 34 tys. ton żyta, 21 tys. ton pszenżyta oraz 16 tys. ton owsa” - poinformował wicedyrektor KOWR.

Zdaniem Wrońskiego w kolejnych miesiącach na wielkość wywozu zbóż z Polski może mieć wpływ względnie duży eksport zbóż z Rosji i Ukrainy, po konkurencyjnych cenach. Dodatkowo trwające zbiory pszenicy w USA i Kanadzie oraz kukurydzy w Brazylii i USA (tj. u znaczących producentów i eksporterów tych zbóż) przyczyniają się do zwiększenia podaży ziarna na rynku światowym, co zaostrzy konkurencyjność w eksporcie.