Przejdź do treści
Odtajnione dokumenty NATO o polskim przełomie 1989 roku dostępne dla wszystkich
flickr/ Platforma Obywatelska RP/CC BY-ND 2.0

MSZ opublikowało odtajnione dokumenty NATO o wydarzeniach w Polsce w latach 1987-1991; wśród 56 dokumentów są m.in. analizy sytuacji w kraju, notatki z wizyt polityków w Polsce, w tym brytyjskiej premier Margaret Thatcher, materiały wywiadowcze.

Historyk MSZ Piotr Długołęcki podkreślił na konferencji prasowej, że to strona polska wybierała z archiwum Sojuszu Północnoatlantyckiego dokumenty, które powinny być odtajnione.

– Nie jest tak, że to NATO odtajniło część swych dokumentów, a my nie wiemy, co mają jeszcze w archiwach. Mieliśmy pełen dostęp do wszystkich tajnych dokumentów NATO na temat spraw polskich i dokumenty, które naszym zdaniem były najciekawsze, najważniejsze, zgłosiliśmy do odtajnienia i zostały one odtajnione – powiedział Długołęcki.

Przypomniał, że już po raz drugi NATO odtajniło na wniosek Polski dokumenty dotyczące naszego kraju; w 2011 r. odtajnione zostały dokumenty z lat 1980-81.

– Tym razem w sumie odtajniono 56 sztuk dokumentów, co się składa na około 250-270 stron tekstu – poinformował historyk MSZ. Jak zaznaczył, zwykle były one odtajniane w całości, chyba że jakiś dokument dotyczył także stosunków NATO z innymi państwami niż Polska, wtedy fragmenty niedotyczące naszego kraju były zaczerniane.

Odtajnione dokumenty pochodzą nie tylko z kwatery głównej NATO, ale też z państw członkowskich Sojuszu Północnoatlantyckiego. – Odtajniliśmy sporo dokumentów brytyjskich, włoskich czy francuskich, które w archiwach tych państw nadal pozostają tajne, a dzięki temu, że ich kopie zostały przekazane do kwatery głównej NATO, mogliśmy je też odtajnić – dodał historyk.

Jak mówił, wśród odtajnionych dokumentów znajdują się analizy sytuacji gospodarczej i politycznej Polski oraz sytuacji opozycji, notatki z wizyt zagranicznych polityków w Polsce lub wizyt polskich polityków za granicą.

Gorbaczow i Thatcher w Polsce

Odtajniono m.in. dokument z wizyty ówczesnego wicemarszałka Sejmu Mieczysława Rakowskiego w Związku Radzieckim i jego spotkania z szefem dyplomacji ZSRR Andriejem Gromyko, a także dokument dotyczący wizyty w Polsce w 1988 r. Michaiła Gorbaczowa.

– Mamy też ciekawy materiał w wizyt premier Thatcher. W 1988 r. brytyjska premier złożyła wizytę w Warszawie, ale też pojechała do Gdańska, gdzie spotkała się z Lechem Wałęsą. Ciekawostką jest, że w polskim programie z tej wizyty, oficjalnym, wytworzonym prze ówczesne MSZ, nie wpisano tego spotkania, tylko wpisano "czas wolny" – powiedział Długołęcki.

Wizyty Tadeusza Mazowieckiego

Odtajniono też materiały z wizyt premiera Tadeusza Mazowieckiego we Włoszech i Watykanie, a także w Związku Radzieckim w listopadzie 1989 r. Odtajniono również materiały dotyczące wizyty w Polsce w 1990 r. ówczesnego sekretarza NATO Manfreda Webera oraz z wizyty Lecha Wałęsy, już jako prezydenta Polski, w kwaterze głównej Sojuszu.

– Mamy też kilka dokumentów wywiadowczych; to są wyciągi z raportów przygotowywanych przez wywiad NATO, one dotyczą sytuacji wojska polskiego i tego, jak się ono może zachowywać w różnych sytuacjach – dodał Długołęcki.

Okrągły stół

– Wiele uwagi analitycy NATO poświęcali rozmowom okrągłego stołu, wyborom w 1989 roku, tworzeniu rządu Tadeusza Mazowieckiego. NATO ocenia też tempo przemian w Polsce jako bezprecedensowe – dodał.

– Poświęcono też trochę uwagi prof. Leszkowi Balcerowiczowi, którego określono jak genialnego, ale też prowokującego i świadomie kontrowersyjnego. Z kolei ambasador Kanady w Polsce ubolewał, że w rządzie Mazowieckiego znalazła się tylko jedna kobieta, chodziło o Izabelę Cywińską, ministra kultury. Ambasador określił, że jest ona pełna energii – powiedział historyk MSZ.

NATO przyglądało się też stosunkom Polski z ZSRR. – Generalna ocena była taka, że nie było żadnego zagrożenia radziecką interwencją. Według ocen Sojuszu Gorbaczow i Związek Radziecki pogodzili się z tym, że w Polsce nastąpi zmiana polityczna – zaznaczył.

Wśród odtajnionych dokumentów znalazło się też pismo szefa MSZ Krzysztofa Skubiszewskiego do sekretarza generalnego NATO z prośbą o nawiązanie stosunków dyplomatycznych z Polską.

pap, telewizjarepublika.pl

Wiadomości

Sensacje TVN i onet.pl wyssane przez sztuczną inteligencję. Pozew

Bez względu na wyborczy wynik Trump odmienił nasze myślenie

Na żywo z Grand Rapids: Ostatni wiec Donalda Trumpa

Ksiądz Lachowicz, brutalnie zaatakowany siekierą, nie żyje

Ukradli psa 8 lat temu. Jak udało mu się wrócić do właścicieli?

ONZ piętnuje działania Korei Północnej. Nie ma to znaczenia

Prezydent nakazał natychmiastowe uwolnienie 29 nastolatków, którym groziła kara śmierci

Myślał, że ma w ręku broń. Zabił czarnoskórego. Jaki będzie wyrok

Trump: idźcie i głosujcie. Świat będzie wam wdzięczny!

Neymar nie ma szczęścia. Powrócił po kontuzji. Zagrał pół godziny

Premier: będziemy traktować przemytników ludzi jak terrorystów

Kończy się najbardziej wyjątkowa kampania w historii świata

Chiny złożyły pozew przeciwko Unii Europejskiej

Nawrocki: ten rząd stawia wyżej esbeków niż tych, którzy walczyli o wolną Polskę. Fałsz ma się stać prawdą

Wizyta u dentysty wkrótce może być luksusem dla wielu Polaków

Najnowsze

Sensacje TVN i onet.pl wyssane przez sztuczną inteligencję. Pozew

Ukradli psa 8 lat temu. Jak udało mu się wrócić do właścicieli?

ONZ piętnuje działania Korei Północnej. Nie ma to znaczenia

Prezydent nakazał natychmiastowe uwolnienie 29 nastolatków, którym groziła kara śmierci

Myślał, że ma w ręku broń. Zabił czarnoskórego. Jaki będzie wyrok

Bez względu na wyborczy wynik Trump odmienił nasze myślenie

Na żywo z Grand Rapids: Ostatni wiec Donalda Trumpa

Ksiądz Lachowicz, brutalnie zaatakowany siekierą, nie żyje